Zamek w Międzylesiu

Zamek w Międzylesiu
(niem.) Schloss Mittelwalde
Symbol zabytku nr rej. 458; A/970/637/WŁ z 10 października 1957
Ilustracja
Widok od północnego wschodu
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Międzylesie

Adres

pl. Wolności 42

Rozpoczęcie budowy

1580

Ukończenie budowy

1590

Położenie na mapie Międzylesia
Mapa konturowa Międzylesia, blisko centrum na prawo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Międzylesiu”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po lewej znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Międzylesiu”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, blisko dolnej krawiędzi nieco na prawo znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Międzylesiu”
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego
Mapa konturowa powiatu kłodzkiego, na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Międzylesiu”
Położenie na mapie gminy Międzylesie
Mapa konturowa gminy Międzylesie, blisko centrum na dole znajduje się ikonka zamku z wieżą z opisem „Zamek w Międzylesiu”
Ziemia50°08′52,559″N 16°39′56,218″E/50,147933 16,665616
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Zamek w Międzylesiu – kompleks zamkowo-pałacowy składający się z trzech skrzydeł: średniowieczno-renesansowego zamku oraz dwóch skrzydeł pałacowych utrzymanych w stylu barokowym położony w Międzylesiu.

Historia

Portal wewnętrzny z herbami
Dziedziniec

Pierwotny zamek wzniesiono tu na miejscu wcześniejszego grodu w 1370. Był siedzibą rycerskiego rodu Glaubitzów i został zniszczony w czasie wojen husyckich. W latach 1580–1590 rodzina Tschirnhausów na miejscu zamku wzniosła renesansowy dwór, być może przez wykorzystanie fragmentów średniowiecznych, a na pewno przez dołączenie częściowo zachowanej wieży pierwotnego zamku[1]. Do dwóch skrzydeł w latach 1614–1622 dobudowano następne dwa - południowe i wschodnie[1]. W XVII wieku dwukrotnie uszkodzony – najpierw w czasie wojny trzydziestoletniej, później w wyniku pożaru miasta[1]. W latach 1686–1695, już za panowania władających majoratem w Międzylesiu od 1653 Althannów, dwór został powiększony o nową część barokową według projektu włoskiego architekta Jakoba Carovy[1]. Budowlę powiększono o nowe dwa skrzydła i mur, zamykający nowo powstały dziedziniec[1]. W XIX wieku obiekt odrestaurowano, po 1945 roku był praktycznie nieuszkodzony[1]. W następnych latach był użytkowany przez kilka instytucji jako ośrodek wczasowy i kolonijny[1]. W 1974 rezydencję ponownie dotknął pożar.

Architektura

Całość założenia składa się z dwóch części: starszej - renesansowej, wielobocznej z wieżą, zgrupowanej wokół małego dziedzińca oraz nowszej z okresu baroku - dwuskrzydłowej, o wnętrzach nakrytych sklepieniami kolebkowymi i ozdobionych dekoracją stiukową[1]. Z epoki renesansu pochodzi również brama wjazdowa z artystycznie wykonanym portalem oraz fragmenty dekoracji sgraffitowej na elewacjach zewnętrznych[1].

Renesansowy portal zawiera na fryzie heraldycznym herby rodów szlacheckich:

  • górny rząd (od lewej): 1. von Tschirnhaus 2. von Lichtenburg 3. von Saltza 4. von Schönburg 5. von Üchtritz, 6. Žampach von Pottenstein 7. von Dyhern 8. von Warnsdorf
  • dolny rząd (od lewej): 1. von Regensperg 2. von Nimptsch 3. von Gelhorn 4. von Czettritz 5. von Falkenhayn 6. von Zedlitz 7. von Porschnitz 8. von Reibnitz[2]
  • 1. von Tschirnhaus
    1. von Tschirnhaus
  • 2. von Lichtenburg
    2. von Lichtenburg
  • 3. von Saltza (tarcza)
    3. von Saltza (tarcza)
  • 4. von Schönburg
    4. von Schönburg
  • 5. von Üchtritz
    5. von Üchtritz
  • 6. Žampach v. Pottenstein
    6. Žampach v. Pottenstein
  • 7. von Dyhern
    7. von Dyhern
  • 8. von Warnsdorf
    8. von Warnsdorf
  • 1. von Regensperg
    1. von Regensperg
  • 2. von Nimptsch
    2. von Nimptsch
  • 3. von Gelhorn
    3. von Gelhorn
  • 4. von Czettritz
    4. von Czettritz
  • 5. von Falkenhayn
    5. von Falkenhayn
  • 6. von Zedlitz
    6. von Zedlitz
  • 7. von Porschnitz
    7. von Porschnitz
  • 8. von Reibnitz
    8. von Reibnitz

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Romuald Łuczyński: Zamki, dwory i pałace w Sudetach. Legnica: Stowarzyszenie „Wspólnota Akademicka”, 2008, s. 247-252. ISBN 978-83-89102-63-8.
  2. Portal. polska-org.pl. [dostęp 2023-03-28]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Zamek Międzylesie


  • p
  • d
  • e
Dwory, pałace, wieże i zamki powiatu kłodzkiego
Dwory
Pałace
Sztuczne ruiny
Wieże
Zamki

  • p
  • d
  • e
powiat bolesławiecki
dwory
pałace
zamki
powiat dzierżoniowski
dwory
pałace
zamki
powiat głogowski
dwory
pałace
zamki
powiat górowski
dwory
pałace
zamki
powiat jaworski
dwory
pałace
zamki
Jelenia Góra
dwory
pałace
powiat kamiennogórski
dwory
pałace
zamki
powiat karkonoski
dwory
pałace
wieże
zamki
powiat kłodzki
dwory
pałace
sztuczne ruiny
wieże
zamki
powiat legnicki,
Legnica
dwory
pałace
zamki
powiat lubański
dwory
pałace
zamki
powiat lubiński
dwory
pałace
zamki
powiat lwówecki
dwory
pałace
wieże
zamki
powiat milicki
dwory
pałace
zamki
powiat oleśnicki
dwory
pałace
zamki
powiat oławski
dwory
pałace
zamki
powiat polkowicki
dwory
pałace
zamki
powiat strzeliński
dwory
pałace
zamki
powiat średzki
dwory
pałace
zamki
powiat świdnicki
dwory
pałace
wieże
zamki
powiat trzebnicki
dwory
pałace
zamki
powiat wałbrzyski,
Wałbrzych
dwory
pałace
zamki
powiat wołowski
dwory
pałace
zamki
powiat wrocławski,
Wrocław
dwory
pałace
zamki
powiat ząbkowicki
dwory
pałace
wieże
zamki
powiat zgorzelecki
dwory
mauzolea
pałace
zamki
powiat złotoryjski
dwory
pałace
zamki