23 Eskadra Lotnicza

23 Eskadra Lotnicza
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	1925
Rozformowanie	1928
Tradycje
Rodowód	1 eskadra łącznikowa 8 eskadra wywiadowcza
Kontynuacja	54 eskadra liniowa 51 eskadra liniowa 51 eskadra rozpoznawcza
Dowódcy
Pierwszy	kpt. pil. Ksawery Pniewski
Ostatni	kpt. obs. Władysław Pokorny
Organizacja
Dyslokacja	Kraków

Rodzaj wojsk	lotnictwo
Podległość	II dywizjon 2 plot

23 eskadra lotnicza – pododdział lotnictwa Wojska Polskiego w II Rzeczypospolitej.

Formowanie i zmiany organizacyjne i szkolenie

Z dniem 27 maja 1925 w 2 pułku lotniczym została sformowana 23 eskadra lotnicza oparta o personel 8 eskadry wywiadowczej. Organizacyjnie i taktycznie eskadra podlegała nowo utworzonemu dowództwu II dywizjonu lotniczego^[1].

Eskadra wyposażona była w samoloty produkcji francuskiej Potez XV, uzyskane w ramach otrzymanej pożyczki na rozbudowę sił lotniczych w Polsce. W lecie 1925 eskadra wzięła udział w dużych manewrach wojsk lądowych na Wołyniu. Załogi weszły w skład tzw. „eskadry manewrowej”. Oprócz corocznej szkoły ognia lotniczego na poligonie w Pustyni Błędowskiej oraz współpracy z jednostkami artylerii, personel latający szkolił się i doskonalił zgodnie z opracowanymi programami wyszkolenia. Występujące braki w obsadzie personalnej uzupełniano absolwentami Oficerskiej Szkoły Obserwatorów Lotniczych oraz pilotami z wojskowych szkół pilotażu^[2].

W okresie trwania przewrotu majowego, z 2 pułku lotniczego odleciała z Krakowa do Warszawy eskadra złożona z załóg pochodzących z różnych pododdziałów, w tym z 23 eskadry. 14 maja na lotnisku Mokotowskim zginął zastępca dowódcy 23 eskadry lotniczej kpt. obs. Kazimierz Burtowy^[2].

W 1927 eskadra wzięła udział w koncentracji dywizji piechoty i brygad kawalerii w rejonie Kamienica Podolska, Chrzanowa i Olkusza, skąd w składzie 6 samolotów Potez XV została przeniesiona do Ostrowca Świętokrzyskiego. Tu uczestniczyła w ćwiczeniach międzydywizyjnych^[2]. Jesienią eskadra została przezbrojona w samoloty Potez XXVII^[2].

W 1928 kolejna reorganizacja lotnictwa spowodowała przeniesienie II dywizjonu lotniczego do Lidy^[a] stając się zaczątkiem formującego się tam 5 pułku lotniczego. W wyniku tej reorganizacji 23 eskadra lotnicza odleciała 14 lipca do Lidy, gdzie zmieniła numerację i nazwę na 54 eskadrę liniową^[2].

Schemat zmian organizacyjnych eskadry
Nazwy jednostki i daty sformowania, przeformowań i rozformowania
I 1919	1 eskadra łącznikowa	III 1919	8 eskadra wywiadowcza	I 1921	8 eskadra wywiadowcza		1925	23 eskadra lotnicza	VII 1928	54 eskadra liniowa	VII 1933	51 eskadra liniowa	VIII 1939	51 eskadra rozpoznawcza	IX 1939
		I Grupa Lotnicza		1 pułk lotniczy		2 pułk lotniczy			5 pułk lotniczy				SGO „Narew”

Obsada personalna eskadry

Dowódcy eskadry^[4]
stopień	imię i nazwisko	okres pełnienia służby
por. pil.	Ksawery Piniński	1925 – 1927
kpt. pil.	Aleksander Świeykowski	1927 – 1928
kpt. obs.	Władysław Pokorny	od 3 VII 1928

Wypadki lotnicze

1 czerwca 1925 zginęła w Krakowie podczas lotu treningowego załoga 8 eskadry por. pil. Michał Pielechowski oraz por. obs. Józef Seroka^[1].
3 sierpnia 1928 w locie treningowym w rejonie lotniska rakowickiego zginął pełniący obowiązki adiutanta 2 pułku lotniczego, kpt. Świeykowski^[2].

Uwagi

↑ Z Lidy do 2 pułku lotniczego przybył dywizjon myśliwski byłego 11 pułku myśliwskiego^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b Pawlak 1989 ↓, s. 181.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Pawlak 1989 ↓, s. 182.
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 182-183.
↑ Pawlak 1989 ↓, s. 181-182.

Bibliografia

Jerzy Pawlak: Polskie eskadry w latach 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1989. ISBN 83-206-0760-4.

Lotnictwo wojskowe II RP

Formowanie
Polskie lotnictwo wojskowe w wojnie polsko-ukraińskiej
Polskie lotnictwo wojskowe w wojnie polsko-bolszewickiej
Polskie lotnictwo wojskowe 1939
Działania polskiego lotnictwa nad Słowacją (1939)
Dowództwo Lotnictwa MSWojsk.
Wojska Balonowe (Aeronautyczne)
Służba lotnictwa

Grupy i brygady lotnicze

Pułki lotnicze

Grupy lotnicze (dywizjony)

Dywizjony

myśliwskie	III/1 III/2 III/3 III/4 III/5 III/6 IV/1
liniowe	II/2 II VI X XV XX
towarzyszące	VI/1 II/2 IV/3 IV/5
morskie	Morski Dywizjon Lotniczy

Eskadry

wywiadowcze	1 2 3 4 (toruńska) 5 6 (lwowska) 8 9 10 11 12 14 16 17 18 41 42 43 44
lotnicze	5 7 12 13 14 23 24 31 32 33 34 35 36 41 42 43 44 54 62 63
towarzyszące (obserwacyjne)	13 16 19 23 26 29 33 36 39 43 46 49 53 56 59 63 66 69
liniowe (rozpoznawcze)	11 12 13 21 22 24 31 32 34 35 41 42 51 54 55 61 62 64 65
myśliwskie	7 13 15 19 111/1 plotn 111/3 plotn 112/1 plot 112/3 plot 113 N 113/1 plot 113/11 plot 114/1 plot 117 118 114/11 plot 115 116 121/1 plot 121/2 plot 122/1 plot 122/2 plot 123/2 plot 123/4 plot 124 131 132 133 141 142 143 151 152 161 162
bombowe (niszczycielskie)	13 14 21 211(11) 212(12) 213 214 215 216(16) 217(17) 221 222 21(1) 22(2) 55 64(4) 65(5)
lotnictwo morskie	1 edr 2 ebr rzeczna
wielkopolskie	1 2 3 4
Inne	eskadra KOP sztabowa

Plutony

łącznikowe	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 LOW

Szkolnictwo

Inne

Polskie samoloty wojskowe do 1939 roku

Myśliwskie	Albatros D.II^[A] Albatros D.III^[A] Albatros D.III (Oef)^[A] Albatros D.V^[A] Ansaldo A.1 Balilla^[A] Ansaldo SVA.5^[A] Blériot-SPAD S.51^[A] Blériot-SPAD S.61^[A] Bristol F.2 Fighter^[A] Fokker D.VII^[A] Fokker D.VIII^[A] Halberstadt C.V^[A] Halberstadt CL.II^[A] Halberstadt CL.IV^[A] Hannover CL.II^[A] Hannover CL.V^[A] Martinsyde F.4^[A] Nieuport 16^[A] Nieuport 17^[A] Nieuport 23^[A] Nieuport 24^[A] Nieuport 27^[A] Pfalz D.XII^[A] PWS-A^[A] PWS-10 PZL P.7 PZL P.11 RAF S.E.5^[A] Sopwith Camel^[A] Sopwith Dolphin^[A] SPAD S.VII^[A] SPAD S.XIII^[A] Wibault 70^[A]
Bombowe	Airco DH.9^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] Farman F-68 Goliath^[A] Fokker F.VII^[A] Friedrichshafen G.III^[A] Gotha G.IV^[A] PZL.23 Karaś PZL.37 Łoś Rumpler C.I^[A] LWS-6 Żubr
Samoloty rozpoznawcze i łącznikowe (towarzyszące)	AEG C.IV^[A] Albatros B.II^[A] Albatros C.I^[A] Albatros C.III^[A] Albatros C.V^[A] Albatros C.VII^[A] Albatros C.X^[A] Albatros C.XII^[A] Albatros C.XV^[A] Anatra Anasal^[A] Ansaldo A.300^[A] Ansaldo SVA-9^[A] Aviatik C.III^[A] Breguet 14^[A] Breguet 19^[A] De Havilland DH.60 Moth^[A] DFW C.V^[A] Hannover CL.II^[A] Hansa-Brandenburg C.I^[A] Lloyd C.II^[A] Lloyd C.IV^[A] Lloyd C.V^[A] Lublin R.X Lublin R.XIII LWS-3 Mewa LVG B.I^[A] LVG C.II^[A] LVG C.V^[A] LVG C.VI^[A] Oeffag C.I^[A] Oeffag C.II^[A] Potez XV^[A] Potez XXV^[A] Potez XXVII^[A] PWS-5 PZL Ł.2 Rumpler C.I^[A] Rumpler C.VII^[A] Rumpler C.VIII^[A] RWD-14 Czapla Salmson 2^[A]
Szkolne	Albatros B.I^[A] Albatros B.II^[A] LVG B.I^[A] Bartel BM-4 Bartel BM-5 Hansa-Brandenburg B.I^[A] Caudron G.III^[A] Hanriot H.19^[A] Hanriot H.28 Morane-Saulnier MS.35^[A] PWS-12 PWS-16 PWS-18 PWS-26 Rumpler C.VIII^[A] RWD-8 Lublin R.VIII Lublin R-XIV RWD-17
Szturmowe	Albatros J.I^[A]
Transportowe i sanitarne	Lublin R.XVI LWS-2
Wodnosamoloty	CANT Z.506^[A] CAMS-30^[A] Friedrichshafen FF.33^[A] Friedrichshafen FF.49^[A] Latham 43^[A] LeO H.13^[A] LeO H.135B3^[A] Lublin R.VIII Lublin R.XIII Lübeck-Travemünde F4^[A] Macchi M.9^[A] Schreck FBA-17H^[A]
Balony i sterowce	Parseval-Sigsfeld^[A] Caquot typ R^[A] WBS-Caquot DB^[A] WBS-Caquot N-NN^[A] WBS model 39 WBS Jumping WBS E2 Zodiac VZ-11 Lech^[A] Gwiazda Polski
Samoloty prototypowe	Bartel BM-2 Bartel BM-3 Bartel BM-6 CWL WZ-X Lublin R-XX Nikol A-2 PWS-1 PWS-6 PWS-11 PWS-15 PWS-19 PWS-33 Wyżeł PWS-35 Ogar PWS-40 Junak PZL P.1 PZL P.6 PZL P.8 PZL.12 PZL.38 Wilk PZL.42 PZL.46 Sum PZL.50 Jastrząb
Projekty	Bartel BM-1 CWL WZ-VIII CWL WZ-IX Pteranodon PWS-2 PWS-3bis PWS-20ter/hydro PWS-22 PWS-40 PWS-42 PZL.3 PZL.8 PZL.9 PZL.15 PZL.18 PZL P.28 PZL.39 PZL.45 Sokół PZL.48 Lampart PZL.49 Miś PZL.53 Jastrząb II PZL.54 Ryś PZL.55 PZL.56 Kania PZL Łosoś RWD-22 RWD-25 WBS LOPP (sterowiec)
Produkowane na eksport	PZL P.24 PZL.43

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v ^w ^x ^y ^z ^aa ^ab ^ac ^ad ^ae ^af ^ag ^ah ^ai ^aj ^ak ^al ^am ^an ^ao ^ap ^aq ^ar ^as ^at ^au ^av ^aw ^ax ^ay ^az ^ba ^bb ^bc ^bd ^be ^bf ^bg ^bh ^bi ^bj ^bk ^bl ^bm ^bn ^bo ^bp ^bq ^br ^bs ^bt ^bu ^bv ^bw ^bx ^by ^bz ^ca ^cb ^cc ^cd ^ce ^cf ^cg ^ch ^ci ^cj ^ck ^cl ^cm ^cn ^co ^cp ^cq ^cr ^cs ^ct ^cu obcej produkcji lub konstrukcji, używane przez Wojsko Polskie