Sulfogwajakol

Sulfogwajakol
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
kwas 4-hydroksy-3-metoksybenzenosulfonowy
Inne nazwy i oznaczenia
farm.

łac. Sulfogaiacolum

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C7H8O5S

Masa molowa

204,20 g/mol

Wygląd

krystaliczne igły[1]

Identyfikacja
Numer CAS

7134-11-4

PubChem

4874

DrugBank

DB15992 DB15992, DB15992

SMILES
COC1=CC(=CC=C1O)S(O)(=O)=O
InChI
InChI=1S/C7H8O5S/c1-12-7-4-5(13(9,10)11)2-3-6(7)8/h2-4,8H,1H3,(H,9,10,11)
InChIKey
QDRCGSIKAHSALR-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Rozpuszczalność w wodzie
bardzo dobra[1]
w innych rozpuszczalnikach
etanol, aceton: bardzo dobrze[1]
eter, benzen: prawie nierozpuszczalny[1]
Temperatura topnienia

97–98 °C (związek bezwodny)[1]
42 °C (hydrat)[1]

Niebezpieczeństwa
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Wiarygodne źródła oznakowania tej substancji
według kryteriów GHS są niedostępne.
Podobne związki
Podobne związki

gwajakol

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Sulfogwajakol (łac. sulfogaiacolum) – organiczny związek chemiczny z grupy kwasów sulfonowych, sulfonowa pochodna gwajakolu.

Otrzymywanie

Można go otrzymać przez sulfonowania gwajakolu za pomocą stężonego kwasu siarkowego[1] lub tritlenku siarki w nitrometanie[2]. Sulfonowanie zachodzi w pozycjach para zarówno względem grupy hydroksylowej (OH), jak i metoksylowej (OCH
3
), z przewagą izomeru pożądanego[1][2]. Otrzymaną mieszaninę izomerów przeprowadza się w sole potasowe i rozdziela za pomocą krystalizacji frakcyjnej[1].

Zastosowanie

Stosowany jako lek wykrztuśny oraz w słabym stopniu odkażający, wskazany do stosowania w stanach zapalnych górnych dróg oddechowych. Po podaniu doustnym drażni błonę śluzową żołądka, co pobudza gruczoły oskrzelowe do zwiększenia wydzielania śluzu; ponadto dostaje się bezpośrednio do oskrzeli i także pobudza je do wydzielania śluzu[3][4].

Działania niepożądane

Efekty niepożądane występują bardzo rzadko[3]. Możliwe objawy to nudności, wymioty i biegunka[4].

Preparaty

Preparaty dostępne w Polsce[5]:

  • Preparaty proste: Apitussic i Sirupus Kalii guajacolosulfonici – syrop
  • Preparaty złożone:
    • Thiocodin (sulfogwajakol + kodeina) – syrop, tabletki
    • Apipulmol (sól potasowa sulfogwajakolu + chlorek amonu) – syrop
    • Herbapect (sulfogwajakol + ekstrakt z ziela tymianku + nalewka z korzenia pierwiosnka) – syrop
    • Pastylki wykrztuśne (sulfogwajakol i wyciąg z korzenia lukrecji) – pastylki

Przypisy

  1. a b c d e f g h i AdolfA. Rising AdolfA., Ueber die Sulfurirung des Guajacols, „Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft”, 39 (4), 1906, s. 3685–3693, DOI: 10.1002/cber.19060390431  (niem.).
  2. a b HansH. Cerfontain HansH., Norbert J.N.J. Coenjaarts Norbert J.N.J., AnkieA. Koeberg-Telder AnkieA., Reactions of the dihydroxybenzenes and their methyl ethers with sulfur trioxide. The effect of initial sulfation on the sulfonation product distribution, „Recueil des Travaux Chimiques des Pays-Bas”, 108 (1), 2010, s. 7–13, DOI: 10.1002/recl.19891080103  (ang.).
  3. a b Apitussic syrop [online], Medycyna Praktyczna [dostęp 2023-07-04] .
  4. a b Syrop z sulfogwajakolem - syrop [online], Medycyna Praktyczna [dostęp 2023-07-04] .
  5. Urzędowy Wykaz Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej [online], Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2020 [dostęp 2023-07-04] .

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

  • p
  • d
  • e
  • p
  • d
  • e
R05: Leki stosowane w kaszlu i przeziębieniu
R05C – Leki wykrztuśne
R05CA – Leki sekretolityczne
R05CB – Leki mukolityczne
R05D – Leki przeciwkaszlowe
R05DA – Alkaloidy opium
i ich pochodne
R05DB – Inne
  • benzonatat
  • benproperyna
  • klobutynol
  • izoaminil
  • pentoksyweryna
  • oksolamina
  • okseladyna
  • klofedanol
  • pipazetat
  • bromek bibenzonium
  • butamirat
  • fedrylat
  • zipeprol
  • dibunat
  • droksypropina
  • prenoksdiazyna
  • dropropizyna
  • kloperastyna
  • meprotyksol
  • piperydion
  • morklofon
  • typepidyna
  • nepinalon
  • lewodropropizyna
  • dimetoksanat
  • gefapiksant