Acetylocysteina
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||
| Wzór sumaryczny | C5H9NO3S | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa | 163,19 g/mol | ||||||||||||||||||||||||
| Wygląd | biały lub prawie biały krystaliczny proszek lub bezbarwne kryształy[1] | ||||||||||||||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||
| Numer CAS | 616-91-1 | ||||||||||||||||||||||||
| PubChem | 12035 | ||||||||||||||||||||||||
| DrugBank | DB06151 | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) | |||||||||||||||||||||||||
| Klasyfikacja medyczna | |||||||||||||||||||||||||
| ATC | R05CB01, S01XA08, V03AB23 | ||||||||||||||||||||||||
| Stosowanie w ciąży | kategoria B | ||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||
Acetylocysteina, ACC (łac. acetylcysteinum) – organiczny związek chemiczny, N-acetylowa pochodna L-cysteiny o działaniu mukolitycznym. Stosowana także w postaci soli sodowej.
Mechanizm działania
Zmniejszają lepkość wydzieliny poprzez rozrywanie wiązań disiarczkowych w polipeptydach śluzu, z utworzeniem produktów o zwiększonej hydrofilowości[6]. Usprawnia również czynność nabłonka oddechowego odpowiedzialnego za usuwanie nadmiaru wydzieliny w drogach oddechowych[potrzebny przypis].
Wskazania
Ostre i przewlekłe zapalenie oskrzeli i mukowiscydoza. Jest też stosowana jako antidotum w przypadku zatruć paracetamolem, inaktywuje jego toksyczne metabolity (głównie N-acetylo-p-benzochinoiminę) i utrzymuje prawidłowy poziom glutationu w wątrobie[6]. W niektórych badaniach wykazano, że podawanie acetylocysteiny zmniejsza ryzyko nefropatii wywołanej środkami kontrastowymi[7], jednakże wyniki innych badań podają to w wątpliwość[8][9].
Działania niepożądane
Nieprzyjemny smak w ustach po inhalacji, podrażnienie błon śluzowych nosa i gardła.
Po zastosowaniu niewłaściwych dawek leku: rzadko może dojść do skurczu oskrzeli (szczególnie u chorych na dychawicę oskrzelową), nudności, wymioty, gorączka, dreszcze, wodnisty wyciek z nosa.
Preparaty
Dostępna w formie tabletek, tabletek musujących, granulatu lub proszku do przygotowania roztworu oraz roztworu. Preparaty dostępne w Polsce w 2019 r.: ACC, Acetylcysteine (Rp), Fluimucil, Muccosinal, Mufluil Forte, Nacecis i Tussicom (Rp)[10].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c Farmakopea Polska IX, Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Warszawa: Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, 2011, s. 4574, ISBN 978-83-88157-77-6 .
- ↑ Acetylcysteine, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB06151 (ang.).
- ↑ CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 3-6, ISBN 978-1-4987-5429-3 (ang.).
- ↑ N-Acetyl-L-cysteine (nr PHR1098) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski. [dostęp 2018-07-30]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ N-Acetyl-L-cysteine (nr PHR1098) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2018-07-30]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b Acetylocysteina, [w:] Indeks Leków MP, opis substancji, Medycyna Praktyczna [dostęp 2019-10-31] .
- ↑
JanJ. Sochman JanJ., BarboraB. Krizova BarboraB., Prevention of contrast agent-induced renal impairment in patients with chronic renal insufficiency and heart disease by high-dose intravenous N-acetylcysteine: a pilot-ministudy, „Kardiologia Polska”, 6 (64), 2006, s. 559–564, PMID: 16810570 [dostęp 2019-10-31] [zarchiwizowane z adresu 2016-06-02] . - ↑ MinerM. SE. MinerM. i inni, N-Acetylcysteine reduces contrast-associated nephropathy but not clinical events during long-term follow-up, „American Heart Journal”, 4 (148), 2004, s. 690–695, DOI: 10.1016/j.ahj.2004.05.015, PMID: 15459602 .
- ↑ U.U. Hoffmann U.U. i inni, The value of N-acetylcysteine in the prevention of radiocontrast agent-induced nephropathy seems questionable, „Journal of the American Society of Nephrology”, 2 (15), 2004, s. 407–410, DOI: 10.1097/01.ASN.0000106780.14856.55, PMID: 14747387 .
- ↑ Acetylocysteina, [w:] Indeks Leków MP, lista preparatów, Medycyna Praktyczna [dostęp 2019-10-31] .
Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.
- p
- d
- e
- p
- d
- e
R05: Leki stosowane w kaszlu i przeziębieniu
| R05C – Leki wykrztuśne |
| ||||
|---|---|---|---|---|---|
| R05D – Leki przeciwkaszlowe |
|
- p
- d
- e
S01: Leki oftalmologiczne
| S01A – Leki stosowane w zakażeniach oczu |
| ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| S01B – Leki przeciwzapalne |
| ||||||||||||
| S01C – Połączenia leków przeciwzapalnych z przeciwinfekcyjnymi |
| ||||||||||||
| S01E – Leki stosowane w jaskrze i zwężające źrenicę |
| ||||||||||||
| S01F – Leki rozszerzające źrenicę |
| ||||||||||||
| S01G – Leki zmniejszające przekrwienie oraz przeciwalergiczne |
| ||||||||||||
| S01H – Środki znieczulające miejscowo |
| ||||||||||||
| S01J – Preparaty diagnostyczne |
| ||||||||||||
| S01K – Preparaty pomocnicze w chirurgii oka |
| ||||||||||||
| S01L – Leki stosowane w leczeniu zaburzeń naczyniowych oka |
| ||||||||||||
| S01X – Pozostałe leki oftalmologiczne |
|
- p
- d
- e
V03: Pozostałe środki lecznicze
| V03AB – Odtrutki |
|
|---|---|
| V03AC – Czynniki wiążące żelazo |
|
| V03AE – Leki stosowane w leczeniu hiperkaliemii i hiperfosfatemii |
|
| V03AF – Leki zmniejszające toksyczność leków przeciwnowotworowych |
|
| V03AG – Leki stosowane w hiperkalcemii |
|
| V03AH – Leki stosowane w hipoglikemii | |
| V03AN – Gazy medyczne |
|
| V03AX – Inne produkty terapeutyczne |
|
| V03AZ – Leki hamujące przewodzenie nerwowe |
