26. 10.

26. listopada/oktobra (26. 10.) je 299. dan godine po gregorijanskom kalendaru (300. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 66 dana.

Događaji

• 740. — jak zemljotres pogodi Konstantinopol.
• 1377. — Bosanski ban Tvrtko Kotromanić se na osnovu nemanjićkog porekla krunisao za kralja "Srbljem, Bosni i Pomorju i Zapadnim Stranam".
• 1863. — u Ženevi je ustanovljena organizacija Crveni krst.
• 1881. — najslavniji revolveraški sukob Divljeg zapada: Obračun kod O.K. Corrala.
• 1896. — Potpisan je sporazum u Adis Abebi kojim je uspostavljen mir između Italije i Abisinije (Etiopija) i priznata nezavisnost Abisinije.
• 1905. — Tokom Prve ruske revolucije (1905-07), radnici su u Petrogradu osnovali prvi Sovjet (radničku skupštinu).
• 1911. — U Kini je ukinuta monarhija i proglašena republika sa Sun Jat Senom kao privremenim predsednikom.
• 1917. — Brazil je objavio rat Nemačkoj u Prvom svetskom ratu.
• 1944. — Jedinice NOVJ oslobodile Split.
• 1947. — Kašmir je priključen Indiji.
• 1955. — General Ngo Din Diem proglasio je Republiku Vijetnam u južnom Vijetnamu, a sebe predsednikom i zaveo diktatorski režim. Ubijen je u vojnom udaru u novembru 1963.
• 1955. — Parlament Austrije prihvatio je, dan posle odlaska poslednjih savezničkih okupacionih vojnika, Državni ugovor kojim se obavezala na stalnu neutralnosti zemlje.
• 1961. — Nobelovu nagradu za književnost dobio je jugoslovenski književnik Ivo Andrić i postao prvi Jugosloven dobitnik te prestižne svetske nagrade.
• 1964. — Rijeka Sava poplavila Zagreb i okolicu. Ukupno 200 000 ljudi je bilo pogođeno katastrofom.
• 1971. — Glavna skupština UN donijela je odluku o primanju Narodne Republike Kine uz istodobno isključenje Tajvana.
• 1972. — U kampanji Saveza komunista Jugoslavije protiv „anarholiberala“ smenjeni su najviši funkcioneri Saveza komunista Srbije Marko Nikezić i Latinka Perović.
• 1973. — Završen Jomkipurski rat.
• 1976. — Generalna skupština UN je jednoglasno osudila aparthejd i pozvala vlade zemalja članica da zabrane sve kontakte sa Transkejom, koja je samoproklamovala nezavisnost sa belom manjinom na čelu.
• 1986. — Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.
• 1994. — Izrael i Jordan potpisali su sporazum, kojim je posle 46 godina formalno okončano ratno stanje dveju susednih zemalja.
• 1998. — Predsednici Perua i Ekvadora potpisali su formalnu deklaraciju kojom je rešen pogranični spor dveju južnoameričkih zemalja nastao početkom 19. veka, zbog kojeg su više puta ratovale.
• 1999. — Savet bezbednosti UN odobrio je upućivanje međunarodnih mirovnih snaga, 11.000 vojnika i policajaca, u Istočni Timor.
• 2000. — Na sastanku u Bukureštu SR Jugoslavija je postala punopravni član Pakta stabilnosti za jugoistočnu Evropu.
• 2001. — Beogradski sud osudio je Dobrosava Gavrića na 20 godina zatvora zbog ubistva Željka Ražnatovića Arkana i još dve osobe u hotelu „Interkontinental“ u Beogradu 15. januara 2001.
• 2002. — U napadu ruskih specijalnih jedinica na moskovsko pozorište, u kojem se odvijala talačka kriza, stradala 129 civila i 41 čečenski terorist.
• 2010. — Erupcija vulkana Mount Merapi u Indoneziji usmrtila 13 ljudi.

.

Rođenja

• 1611. — Antonio Coello, španski književnik († 1652.).
• 1685. — Domenico Scarlatti, italijanski kompozitor († 1757.).
• 1759. — Georges Danton, jedan od predvodnika Francuske Revolucije († 1794.).
• 1800. — Helmuth Karl Bernhard Graf von Moltke, pruski vojskovođa († 1891.).
• 1802. — Mihajlo I Portugalski, portugalski kralj († 1866.).
• 1842. — Wassili Wereschtschagin, ruski slikar († 1904.).
• 1854. — Ksaver Šandor Gjalski, hrvatski književnik.
• 1875. — Svetozar Pribićević, srpski političar († 1936.).
• 1880. — Andrei Bely, ruski pjesnik i teoretičar.
• 1883. — Paul Pilgrim, američki atletičar i olimpijski pobjednik.
• 1896. — Bela Krleža, hrvatska kazališna glumica († 1981.).
• 1900. — Karin Boye, švedska književnica.
• 1906. — Primo Carnera, bivši talijanski boksač († 1967.).
• 1911. — Mahalia Jackson, američka pjevačica gospela.
• 1916. — François Mitterrand, francuski državnik († 1996.).
• 1919. — Muhamed-Reza Pahlavi, iranski šah († 1980.).
• 1942. — Zdenko Runjić, dalmatinski kompozitor († 2004.).
• 1942. — Bob Hoskins, britanski glumac i povremeni redatelj († 2014.).
• 1945. — Mladen Šutej, hrvatski jedriličar.
• 1946. — Holly Woodlawn, američka glumica.
• 1947. — Hillary Rodham Clinton, američka pravnica i političarka, bivša First Lady.
• 1949. — Zoran Slavnić - Moka, bivši je jugoslovenski košarkaš i košarkaški trener.
• 1952. — Lazar Ristovski, srpski glumac.
• 1956. — Rade Zalad, srpski i jugoslovenski nogometaš i trener.
• 1959. — Evo Morales, bolivijski političar i predsjednik Bolivije.
• 1961. — Manuel Estiarte, španjolski vaterpolist.
• 1966. — Zlatko Dalić, hrvatski nogometni trener i bivši hrvatski nogometaš.
• 1968. — Robert Jarni, hrvatski nogometaš, "Vatreni 1998.".
• 1968. — Josip Vranković - Joke, bivši košarkaš i bivši hrvatski reprezentativac. Obnašao je dužnost izbornika Hrvatske košarkaške reprezentacije.
• 1974. — Haris Alijagić, bosanski prevodilac i slobodni autor.
• 1980. — Cristian Chivu, rumunjski umirovljeni nogometaš i bivši reprezentativac.
• 1983. — Dmitri Sychev, ruski nogometaš.
• 1984. — Sasha Cohen, američka klizačica.
• 1985. — Andrea Bargnani, talijanski košarkaš.
• 1986. — Uwe Gensheimer, njemački rukometaš.

.

Smrti

• 899. — Alfred Veliki, kralj Wessexa.
• 1914. — Fran Galović, hrvatski književnik (* 1887.).
• 1929. — Aby Warburg, njemački historičar umjetnosti.
• 1957. — Nikos Kazantzakis, grčki pisac i filozof (* 1883.).
• 1961. — Milan Stojadinović, srpski ekonomist, sveučilišni profesor i radikalski političar (* 1888.).
• 1972. — Igor Sikorsky, ukrajinski, ruski i američki pionir zrakoplovstva (* 1889.).
• 2012. — Joža Horvat, jugoslavenski i hrvatski književnik (* 1915.).

.

Vidi takođe: Godišnji kalendar - Dnevni kalendar