Wojskowa Służba Kobiet

Wojskowa Służba Kobiet (WSK) – służba Armii Krajowej.

Wojskowa Służba Kobiet na szczeblu Komendy Głównej Armii Krajowej wchodziła w skład Oddziału I Organizacyjnego. Miała swoje odpowiedniki na niższych szczeblach organizacyjnych AK (okręgi, obwody).

Struktura organizacyjna i obsada personalna WSK w lipcu 1944 r.

• dowódca – ppłk Maria Wittek ps. „Mira”
• I zastępca – Ewa Grodecka ps. „Magda”
• II zastępca – Jadwiga Falkowska ps. „Zdzisława” (do czerwca 1944); Halina Jabłońska ps. „Danuta” (lipiec–październik 1944)^[1]
• kierownik sekretariatu – Antonina Popiel ps. „Popiel”, Maria Karaśkiewicz ps. „Maria”
• kierownik łączności – Maria Czernik-Anyżewska ps. „Niusia”
• Referat Organizacyjny – Wanda Czarnocka–Karpińska ps. „Czesława”, Helena Hudec ps. „Janka”, Jadwiga Stempniewicz ps. „Ewa–Teresa”, Maria Zaborowska, Wacława Zastocka, Elżbieta Zawacka ps. „Zo”^[2]
• Referat Inspekcji – Maria Kornusowa ps. „Marysia”, Maria Raś–Grabowska ps. „Wiesława”^[2]
• Referat Personalny – Wiktoria Stokowska ps. „Iza”
• Referat Wyszkolenia – Helena Dobrowolska „Irys”, Janina Kiewlicz–Dalczyńska ps. „Nika”, Stefania Kudelska ps. „Hanna”, Stanisława Radlicka ps. „Anna”, Maria Swoboda ps. „Inka”, Wanda Szaynokowa ps. „Sobolewska”, Eugenia Świerkosz–Przybyłowa ps. „Wanda”, Halina Wasilewska ps. „Krystyna”^[2]
• Referat Sanitarny – Walentyna Bitnerowa ps. „Jadwiga”, Maria Tarnowska ps. „Stanisława”, Zofia Wojno ps. „Doktór Wanda”^[2]
• Referat Administracyjny – Wanda Bogdanowicz ps. „Wanda”, Janina Skoszkiewicz ps. „Inka”, Janina Skrzyńska ps. „Zbigniewa”, Wanda Turowska ps. „Grażyna”^[2]

Upamiętnienie

• W lipcu 2004 nazwę ulica Wojskowej Służby Kobiet nadano ulicy w rejonie Kopca Powstania Warszawskiego i ul. Bartyckiej^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Marek Ney-Krwawicz: Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, [w:] Mówią wieki nr 9/1986.
• Marek Ney-Krwawicz: Komenda Główna Armii Krajowej 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX, 1990, s. 79-81. ISBN 83-211-1055-X.

• p
• d
• e

Związek Walki Zbrojnej – Armia Krajowa

Komenda Główna	Biuro Finansów i Kontroli Biuro Informacji i Propagandy Biuro Inspekcji Kedyw Oddział I Oddział II Oddział III Oddział IV Oddział V Wojskowa Służba Kobiet Szefostwo Biur Wojskowych Szefostwo Komunikacji Wojskowych
Obszary	Białostocki Lwowski Warszawski Zachodni Południowy
Okręgi	Białystok Kraków Lublin Lwów Łódź Nowogródek Polesie Pomorze Poznań Radom-Kielce Stanisławów Śląsk Tarnopol Warszawa Wilno Wołyń
Korpusy	Kielecki Warszawski
Dywizje piechoty	2 DP 3 DP 5 DP 6 DP 7 DP 8 DP 9 DP 10 DP 11 DP 12 DP 21 DP 22 DP 24 DP 25 DP 26 DP 27 DP 28 DP 29 DP 30 DP 106 DP
Brygady	1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 12 13 23 24 36 Gozdawa Kielecka KBKZ Zagłębiowska
Pułki piechoty	1 pspodh. 2 pp Leg. 3 pp Leg. 4 pp Leg. 5 pspodh. 6 psp 7 pp Leg. 8 pp Leg. 9 pp Leg. 10 pp 12 pp 13 pp 15 pp 15 pp 16 pp 17 pp 18 pp 19 pp 21 pp 22 pp 23 pp 24 pp 26 pp 27 pp 28 pp 30 pp 31 pp 32 pp 33 pp 34 pp 35 pp 36 pp 38 pp 39 pp 40 pp 41 pp 42 pp 43 pp 45 pp 48 pp 49 pp 50 pp 51 pp 52 pp 53 pp 72 pp 74 pp 77 pp 78 pp 82 pp 84 pp 112 pp 116 pp 120 pp
Pułki kawalerii	1 pszw 7 puł 8 pal 8 puł 8 psk 10 pal 10 kpa 14 puł 19 puł 21 puł 23 puł 27 puł
Akcje i operacje	Akcja Antyk Akcja „Burza” Akcja Getto Akcja Góral Akcja w Lidzie Akcja N Akcja Nieszpory Akcja Pensjonat Akcja w Pińsku Akcja pod Arsenałem Akcja Taśma Akcja w Końskich Akcja w Celestynowie Akcja Wilanów Akcja Wieniec Akcja Wiśnicz Operacja Hermann Operacja Memel Operacja „Ostra Brama” Powstanie iwienieckie Powstanie warszawskie Powstanie zamojskie Rozbicie więzienia w Kielcach Rozbicie więzienia w Pułtusku
Dywersja i sabotaż	Akcja Bielany Akcja Bollwerk Akcja na tartak w Piaskach Królewskich Akcja Nieszpory Akcja Nowy Rok Akcja Wieniec Mały sabotaż Wysadzenie pociągu w Choszczówce (1943) Wysadzenie pociągu w Piasecznie (1943) Zatopienie statku Tannenberg Zamach bombowy na dworcu kolejowym Friedrichstraße w Berlinie Zamach bombowy na kolej S-Bahn w Berlinie
Zamachy	Akcja Braun Akcja Bürkl Akcja „C” Akcja Durrfeld Akcja Europejska Akcja Główki Akcja Komitet Ukraiński Akcja Koppe Akcja Kośba Akcja Kretschmann Akcja Krüger Akcja „Kutschera” Akcja Leitgeber Akcja Milke Akcja Panienka Akcja Rodewald Akcja Stamm Akcja Topiel Akcja Za Kotarą Likwidacja Heinricha Krafta Likwidacja Hugo Dietza Likwidacja Nadwywiadu Rządu Londyńskiego Zamach na Hansa Franka Zamach na Kurta Hoffmanna Zamach na Maksa Petersa
Bitwy i potyczki	Bitwa o Skalbmierz Bitwa o Surkonty Bitwa w Lasach Janowskich i Puszczy Solskiej Bitwa na Porytowym Wzgórzu Bitwa pod Jaksicami (1944) Bitwa pod Kałużówką Bitwa pod Lasowcami Bitwa pod Murowaną Oszmianką Bitwa pod Mikuliszkami Bitwa pod Graużyszkami Bitwa pod Skorzowem Bitwa pod Wojdą Bój pod Pęcicami Potyczka pod Skroniowem Starcie pod Sucharami Starcie w Kamieniu Stołpeckim Wypad na Marianów Walki o Kowel i Włodzimierz Wołyński (1944) Wypad na Truskaw
Wywiad	Most I Most II Most III Operacja Synteza
Organizacje	AKO Cichociemni Polskie Państwo Podziemne Szare Szeregi ŚZŻ AK Grupy Szturmowe Republika Pińczowska Rzeczpospolita Iwonicka Rzeczpospolita Turgielska
Odznaczenia	Krzyż Armii Krajowej Odznaka „Krzyż Powstania Warszawskiego” Warszawski Krzyż Powstańczy