Rów Górnej Nysy

Rów Górnej Nysy (332.55) – kraina geograficzna w Sudetach Środkowych, jego główne miasto to Bystrzyca Kłodzka.

Położenie

Rów Górnej Nysy jest otoczony przez Góry Stołowe i Góry Bystrzyckie od zachodu oraz Masyw Śnieżnika od wschodu^[1]. Na północy łączy się z Kotliną Kłodzką^[1]. Na południu, po stronie czeskiej jego przedłużeniem jest Kralická brázda. Ta ostatnia otoczona jest przez Góry Orlickie, Wyżynę Zabrzeską i wyżynę Hanušovická vrchovina. Rów Górnej Nysy wraz z Kotliną Kłodzką i otaczającymi pasmami górskimi tworzy krainę historyczną zwaną ziemia kłodzka^[1].

Niektórzy geografowie włączali Rów Górnej Nysy do Kotliny Kłodzkiej (np. J. Kondracki 332.54). W 2018 opublikowano nowe granice regionów geograficznych, zgodnie z którymi Rów Górnej Nysy stanowi oddzielny mezoregion^[2][3].

Podział na mikroregiony

W skład Rowu Górnej Nysy wchodzą następujące mikroregiony^[1]:

• Wysoczyzna Łomnicy,
• Obniżenie Bystrzycy Kłodzkiej,
• Wysoczyzna Idzikowa,
• Wysoczyzna Międzylesia.

Budowa geologiczna

Rów ten jest wyraźnym, kilkukilometrowej szerokości obniżeniem tektonicznym w Sudetach Środkowych^[1]. Czeska część rowu Górnej Nysy nazywa się Králický uval. Jest naturalną granicą oddzielającą Sudety Środkowe (Góry Bystrzyckie) od Sudetów Wschodnich (Masyw Śnieżnika)^[1]. Oddziela metamorfik bystrzycko-orlicki od metamorfiku Lądka i Śnieżnika. Pod względem geograficznym w zasadzie pokrywa się z mezoregionem o takiej samej nazwie – Rowem Górnej Nysy^[1].

Obniżenie powstało w wyniku ruchów górotwórczych, które doprowadziły do wydźwignięcia sąsiednich masywów górskich ponad uprzednio istniejącą powierzchnię zrównania^[1]. Na powierzchni odwadniane przez Nysę Kłodzką i jej górne dopływy. Stanowi wygodny szlak transportowy przecinający Sudety i łączący północ z południem. Głównym miastem jest Bystrzyca Kłodzka, mniejsze miejscowości to: Międzygórze, Międzylesie, Boboszów^[1].

Pod względem geologicznym prawie pokrywa się z jednostką geologiczną o takiej samej nazwie – rowem Górnej Nysy. Podłoże zbudowane ze skał metamorficznych wieku paleozoicznego, a sam rów z piaskowców i mułowców, podrzędnie zlepieńców górnokredowych^[1]. Przykryty jest kenozoicznymi piaskami, żwirami, iłami, glinami oraz lessami^[1].

Wody

Przez środek Rowu Górnej Nysy przepływa Nysa Kłodzka^[1].

Miejscowości

W obrębie Rowu Górnej Nysy położone są następujące miejscowości lub ich części (w podziale na mikroregiony)^[1]:

• Wysoczyzna Łomnicy: Nowa Łomnica, Ponikwa, Stara Bystrzyca, Stara Łomnica, Starków, Starkówek, Szklarka, Wyszki;
• Obniżenie Bystrzycy Kłodzkiej: Bystrzyca Kłodzka, Długopole Dolne, Długopole Górne, Długopole-Zdrój, Domaszków, Gorzanów, Jaworek, Marianówka, Mielnik, Niedźwiedna, Pławnica, Stary Waliszów, Wilkanów, Zabłocie;
• Wysoczyzna Idzikowa: Idzików, Kamienna, Nowy Waliszów;
• Wysoczyzna Międzylesia: Międzylesie, Dolnik, Gajnik, Goworów, Michałowice, Nagodzice, Nowa Wieś, Pisary, Roztoki, Smreczyna.

Przypisy