Cerkiew św. Aleksandra Newskiego w Kosmowie

Cerkiew św. Aleksandra Newskiego
cerkiew filialna
Państwo

 Polska

Miejscowość

Kosmów

Wyznanie

prawosławne

Kościół

Rosyjski Kościół Prawosławny

Eparchia

chełmska

Wezwanie

św. Aleksandra Newskiego

Historia
Data zakończenia budowy

po 1880

Data zamknięcia

1915

Data zniszczenia
• przez

1938
władze II RP

brak współrzędnych

Cerkiew św. Aleksandra Newskiego – prawosławna cerkiew w Kosmowie, wzniesiona w latach 80. XIX w. i zniszczona w 1938 podczas akcji polonizacyjno-rewindykacyjnej.

Historia

Cerkiew została zbudowana w 1888 jako filia parafii prawosławnej w Ślipczu[1]. Była to budowla drewniana[2]. Pozostawała czynna do 1915, gdy prawosławni duchowni i wierni udali się na bieżeństwo. W niepodległej Polsce nie została ponownie otwarta, chociaż możliwość taka była rozważana w 1928[3], a prawosławni stanowili większość mieszkańców wsi[4]. Cerkiew była otwierana jedynie okazjonalnie z okazji szczególnie ważnych świąt[5].

Budowla została rozebrana podczas akcji rewindykacyjno-polonizacyjnej w 1938. Oficjalnie poinformowano, że budynek był w bardzo złym stanie technicznym, jednak według Krzysztofa Grzesiaka mógł być to fałszywy pretekst dla zniszczenia obiektu sakralnego[6]. Zachował się natomiast cmentarz prawosławny, który był użytkowany do końca II wojny światowej i do wysiedlenia prawosławnych, ukraińskich mieszkańców wsi[7].

W 2015 na miejscu zniszczonej świątyni miało miejsce upamiętniające ją nabożeństwo[2].

Przypisy

  1. Kosmów [online], www.xn--kosmw-3ta.pl [dostęp 2016-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-04] .
  2. a b EkoLublin - Ekologiczny Portal Lubelszczyzny [online], www.ekolublin.pl [dostęp 2016-05-23] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-02] .
  3. K. Grzesiak, Diecezja..., s. 54 i 60.
  4. K. Grzesiak, Diecezja..., s. 78.
  5. K. Grzesiak, Diecezja..., s. 218.
  6. K. Grzesiak, Diecezja..., s. 219.
  7. D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994, ss. 74–75.
  • p
  • d
  • e
Cerkwie zniszczone w czasie akcji rewindykacyjnej 1938
  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v dom modlitwy uruchomiony przez ludność prawosławną w miejscowościach, gdzie władze państwowe nie zgodziły się na otwarcie cerkwi; w większości mieściły się w prywatnych domach, niektóre to kaplice cmentarne użytkowane de facto jako parafialne bez oficjalnej rejestracji placówki; lista zniszczonych cerkwi nie musi być kompletna

Bibliografia

  • Grzesiak K.: Diecezja lubelska wobec prawosławia w latach 1918–1939. Wydawnictwo Archidiecezjalne GAUDIUM, 2010. ISBN 978-83-7548-003-0.