Kani Karaca

Kani Karaca (1930, Adana^[1] - 29 Mayıs 2004,^[2] İstanbul), Türk hâfız ve mevlithan. İstanbul tilavet geleneğinin son temsilcisi idi.

Yaşamı

Kâni Karaca, 1930’da Adana'nın Karataş ilçesine bağlı Adalı Köyü'nde doğmuştur. İlkokulda okurken, aynı zamanda köyün imamı olan öğretmeninden ders alarak Kur’an’ı hıfz etti. 1950’de İstanbul’a geldi. Bir süre Sadettin Kaynak’la çalışarak üslûp ve tavır bilgileri öğrendi. Dinî mûsikî çalışmalarını daha sonra, üslûp ve tavır yönünden çok etkilendiği Yeraltı Camii imamı ve hatibi ünlü hafız Ali Üsküdarlı’nın öğrencisi olarak sürdürdü.

Hocaları hafız Ali Üsküdarlı, hafız Sadettin Kaynak, Halil Nuri Poyraz, Sadettin Heper idi. Radyo programları, konserler, kudüm öğretmenliği, mevlidhanlık ile 50'lerin sonundan 2004 yılındaki ölümüne kadar Türk musikisinin çok çeşitli türlerinde eserler verdi. Mevlana anma törenlerinde vazgeçilmez bir yeri vardı.

Gözlerinin âmâ olması ile ilgili birçok rivayet vardır. Fakat oğlu ile yapılan 2016 yılında yapılan röportaj en önemli kaynaktır ki burada annesi tarafından göz çapaklanmasına karşı kullanılan bir kocakarı ilacının gözünde uzun süre tutulması ile gözlerinin zarar gördüğü belirtilir.^[3] Babası, Durmuş Ali Ağa, ilk karısı Döndü Karaca'nın üzerine Zeynep Kadın'ı kaçırarak imam nikahı ile nikahına almıştır. Zeynep kadın ile resmi nikahı olmamıştır. Zeynep kadın'dan olan çocukları Kani Karaca gibi hep Döndü Karaca'nın üzerine kayıtlıdır. Kani Karaca'nın nüfus cüzdanında anne ismi Döndü'dür. Kani Karaca, babası ölünce kendi annesiyle kalmaya başlamıştır. Fakat annesi canlı canlı gömmeye kalkmış, istememiştir. Üvey annesi ve köylüler son anda kurtarmıştır. Sonra halası sahip çıkıp yetişmesine vesile olmuştur.

İstanbul tilavet geleneğinin son temsilcisi idi. Doğaçlama üstadı Kani Karaca şarkı formu dışında Kur'an, mevlid, kaside, gazel, ezan, semai okudu.

Eserleri

• Destegül (2000)
• Mevlana Dede Efendi (2005) Kalan M.
• Ottoman Classical Music
• Kuranı Kerim (2001, audio cd) EMI.
• Şevku Tarab Vechi arazbar dilkeşide tahirbuselik bayatiaraban rahatül ervah takımları (1999). Kalan M.
• Mevlid, Kalan M.
• Musique Classique Ottomane (Kudsi Erguner ve Aka Gündüz ile) Orkestra M.
• Aşk İle, with love, Türk dini musiki formları (2002, kitap ve 2 cd) Pan Y.
• Tekbir, durak, naat, ve salavatlar (2001) EMI Records.
• Kani Karaca Belgeseli, haz: Mehmet Eryılmaz, Boyut Y.

Kaynakça