Babrak Karmal

Generalni sekretar Centralnog komiteta Narodne demokratske partije Afganistana
Babrak Karmal ببرک کارمل
Na dužnosti 27.12. 1979 – 4.5. 1986
Prethodnik	Hafizullah Amin
Nasljednik	Mohamad Nadžibulah
predsjednik Prezidijuma Revolucionarnog vijeća
Na dužnosti 27.12. 1979 – 24.11. 1986
Prethodnik	Hafizullah Amin
Nasljednik	Haji Mohammad Chamkani
Predsjednik Vijeća ministara
Na dužnosti 27.12. 1979 – 11.6. 1981
Prethodnik	Hafizullah Amin
Nasljednik	Sultan Ali Keshtmand

Rođen/a	(1929-01-06)6. 1. 1929. Kamari, Afganistan
Umro/la	3. 12. 1996. (dob: 67) Moskva, Ruska Federacija
Ime po rođenju	Sultan Hussein
Politička stranka	Narodna demokratska partija Afganistana
Religija	Islam^[1]

Babrak Karmal (ببرک کارمل, rođen Sultan Hussein; 6. I 1929. – 1. ili 3. XII 1996) bio je avganistanski političar i komunista, sekretar vladajuće Narodne demokratske partije Avganistana (1979—1986) predsednik (1979—1986) i premijer Avganistana (1979—1981).

Biografija

Rođen je 1929. u blizini Kabula^[2] u porodici generala avganistanske armije^[3]. Karmalovi preci po očevoj liniji su poreklom iz indijskog Kašmira^[4], iz kojeg su se odselili u vreme kada je Kašmir bio deo kraljestva Durani. Majka mu je bila Puštunka iz plemena Gilzaj. Isprva je njegovo ime bilo Sultan Husein, koje je on zatim promenio u tipično avgansko ime.

Za vreme studija na Univerzitetu u Kabulu usvojio je ideje komunizma. Godine 1965, pridružio se Narodnoj demokratskoj partiji Avganistana. Bio je vođa partijske frakcije Parčam^[5]. Od 1965. do 1973. bio je poslanik u avganistanskom parlamentu.

Nakon Saur revolucije 1978. godine, postao je zamenik predsednika Revolucionarnog veća. Nakon što je unutar NDPA ojačala frakcija Halk, Karmal je u leto 1978. smenjen sa ove funkcije i postavljen za ambasadora Avganistana u Čehoslovačkoj^[6]. Nakon neuspešnog pokušaja parčamovaca da izvrše puč u jesen 1978, Karmal je bio optužen za organizovanje zavere protiv vlade u Kabulu i smenjen sa funkcije ambasadora. Nije se vratio u zemlju, pa je ostao u egzilu.

Vođa Avganistana

Nakon ulaska sovjetskih snaga u Avganistan decembra 1979. i smrti dotadašnjeg vođe Hafizule Amina, postao je glavni sekretar NDPA, predsednik Revolucionarnog veća i predsednik Veća ministara^[7]. S funkcije premijera sišao je 1981. godine.

Pošto nije uspeo da poboljša stanje u državi tokom sovjetske intervencije, bio je 4. maja 1986. odlukom 18. sednice NDPA oslobođen funkcije glavnog sekretara partije zbog „zdravstvenih razloga“^[1], ali je i dalje ostao član Politbiroa. U potpunosti je uklonjen s vlasti pod uticajem promena u Sovjetskom Savezu nakon dolaska Mihaila Gorbačova. Krajem 1986. godine, smenjen je sa funkcije predsednika Revolucionarnog veća.

Kasniji život

Nakon odlaska s vlasti bio je prisiljen na odlazak u izgnanstvo, a živeo je u dači u blizini Moskve^[8]. Njegov naslednik, Mohamad Nadžibula, iz nepoznatih ga je razloga pozvao natrag u Avganistan kako bi ojačao legitimitet svoje vlade. Nakon pada Nadžibuline vlade i pobede mudžahedina u građanskom ratu 1992. godine, Karmal je ponovno otišao u Moskvu.

U kasnijim godinama, zdravstveno stanje mu se pogoršalo. Imao je bolest bubrega. Umro je 3. decembra 1996. godine u Centralnoj klinici u Moskvi^[9]^[10].

Reference

↑ ^1,0 ^1,1 Kalinovsky 2011: str. 97
↑ H. Kakar & M. Kakar 1997: str. 65 sfn error: no target: CITEREFH._KakarM._Kakar1997 (help)
↑ Clements 2003: str. 141
↑ Wahab & Youngerman 2007: str. 156
↑ Rasanayagam 2005: str. 49
↑ Rasanayagam 2005: str. 296
↑ Braithwaite 2011: str. 103–104 sfn error: no target: CITEREFBraithwaite2011 (help)
↑ Kalinovsky 2011: str. 98
↑ „Babrak Karmal”. Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 15. 3. 2013.
↑ Whitaker, Raymond (6. 12. 1996). „Obituary: Babrak Karmal”. The Independent. Independent Print Limited. Pristupljeno 15. 3. 2013.

Literatura

Braithwaite, Rodric (2011). Afgantsy: The Russians in Afghanistan, 1979–1989. Oxford University Press. ISBN 978-0-19-983265-1.
Clements, Frank (2003). Conflict in Afghanistan: a Historical Encyclopedia. ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-402-8.
Kakar, Hassan; Kakar, Mohammed (1997). Afghanistan: The Soviet Invasion and the Afghan Response, 1979–1982. University of California Press. ISBN 978-0-520-20893-3.
Kalinovsky, Artemy (2011). A Long Goodbye: The Soviet Withdrawal from Afghanistan. Harvard University Press. ISBN 978-0-674-05866-8.
Rasanayagam, Angelo (2005). Afghanistan: A Modern History. I.B.Tauris. ISBN 978-1850438571.
Wahab, Shaista; Youngerman, Barry (2007). A Brief History of Afghanistan. Infobase Publishing. ISBN 978-0-8160-5761-0.