Zygmunt Laskowski

Data i miejsce urodzenia

19 stycznia 1841
Warszawa

Data i miejsce śmierci

15 kwietnia 1928
Genewa

Zawód, zajęcie

lekarz

Uczelnia

Uniwersytet Genewski

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Zygmunt Władysław Laskowski, Sigismond Ladislas Laskowski (ur. 19 stycznia 1841 w Warszawie, zm. 15 kwietnia 1928 w Genewie) – polski lekarz, anatom, profesor anatomii Uniwersytetu Genewskiego, uczestnik powstania styczniowego, działacz polonijny.

Życiorys

Syn urzędnika Mateusza Laskowskiego i Józefy z Maraszkiewiczów^[1]. Miał braci Aleksandra, Gustawa i Ksawerego. Po ukończeniu gimnazjum rozpoczął studia medyczne na nowo otwartej Akademii Medyko-Chirurgicznej w Warszawie, jego nauczycielami byli Henryk Fryderyk Hoyer, Ludwik Maurycy Hirszfeld i Włodzimierz Brodowski.

Przygotowywał powstanie styczniowe. W lutym 1863 przy jego udziale przejęto Kasę Królestwa Polskiego, w czerwcu wyjechał do Paryża, by tam zrealizować przejęte w ten sposób listy zastawne i współpracować przy emisji banknotów i bilonu Rządu Narodowego. Część źródeł podaje, że został aresztowany i więziony w Cytadeli Warszawskiej^[2].

Po upadku powstania nie powrócił z emigracji. Uzupełniał studia medyczne w Londynie i Cambridge. Uczył się m.in. u George′a Murraya Humphry′ego. Następnie wrócił do Francji i studiował anatomię pod kierunkiem Marie Philiberta Constanta Sappeya. W 1867 roku obronił pracę doktorską dotyczącą chirurgicznego leczenia guzów jajnika (Etude sur l′hydropisie enkystée de l'ovaire et son traitement chirurgical). W roku 1866 wynalazł nowy sposób balsamowania i przechowywania preparatów anatomicznych, za który otrzymał medal na wystawie paryskiej w roku 1867, w Krakowie 1869 i w Paryżu w 1878 roku.

W latach 1869–1875 był docentem anatomii i chirurgii operacyjnej w szkole praktycznej paryskiego fakultetu medycznego. W 1871 uczestniczył w wojnie francusko-pruskiej jako naczelny chirurg jednego z ambulansów polowych; był też bardzo czynny podczas oblężenia Paryża. Po 1875 przeniósł się do Genewy, zaproszony przez radę stanu Rzeczypospolitej Genewskiej. Tam został współtwórcą wydziału lekarskiego na Uniwersytecie Genewskim. Był działaczem polonijnym w Szwajcarii, założył w Genewie Muzeum Anatomiczne, pełnił funkcję dyrektora Muzeum Polskiego w Rapperswilu. Był członkiem Ligi Narodowej w latach 1895–1910^[3].

W 1900 Uniwersytet Jagielloński przyznał mu tytuł doktora honoris causa. W 1916 został doktorem honoris causa Uniwersytetu Genewskiego. Był członkiem honorowym Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Postanowieniem prezydenta RP z 19 sierpnia 1926 został mianowany profesorem honorowym Uniwersytetu Warszawskiego^[4].

Pod koniec życia zajmował się amatorsko astronomią, był jednym z pierwszych obserwatorów Nova Aquilae 1918^[5].

Żonaty z Zofią Czaplicką. Miał dwóch synów, Zygmunta (inż. chemik, zginął w wypadku w fabryce w Lublinie) i Tadeusza (lekarz stomatolog, zamieszkały w Genewie) i trzy córki, Jadwigę, żonę adwokata Cypriana Pomorskiego, Margueritę, żonę ziemianina Stanisława Burczak-Abramowicza i Helenę, żonę inż. Józefa Lenartowicza z Warszawy.

Odznaczenia

Wybrane prace

Etude sur l′hydropisie enkystée de l'ovaire et son traitement chirurgical. Paris: A. Delahaye, 1867
Ueber ein neues Verfahren von Conservirung anatomischer Leichentheile. Allg. wien. med. Ztg. 17, 1872
Nowy sposób konserwowania preparatów anatomicznych i anatomo-patologicznych: tudzież zachowanie zwłok od prędkiego rozkładu. Pamiętniki Towarzystwa Nauk Ścisłych w Paryżu 8, 1876
Procédé de conservation des cadavres et des préparations anatomiques. Cong. périod. internat. d. sc. méd. compt.-rend., ss. 697–703, 1878
Les procedés de conservation des pieces anatomiques, 1885
L’embaumement et la conservation des sujets et des preparations anatomiques, 1886
Grand atlas anatomique, 1877
Un cas d'amyélencéphalie partielle. Revue médicale de la Suisse romande, 1885
Procédé de conservation des cadavres et des préparations anatomiques. (Extrait du mémoire couronné par l'Acad. d. sc., arts et belles-lettres de Caen.) Internationale Monatsschrift für Anatomie und Histologie, 1886
L'embaumement, la conservation des sujets et les préparations anatomiques., 1886
Atlas iconographique composé de XVI grandes planches chromolitographiques destiné a l'usage des écoles supérieures, des étiudants en médecine, des peintres et des statuaires. Genève: Braun, 1894

Przypisy

↑ F.S. Dr Zygmunt Laskowski. Wędrowiec 5 (116), s. 178, 1879
↑ Jerzy Maliszewski: Sybiracy zesłani i internowani za udział w powstaniu styczniowem, 1930, s. 25.
↑ Stanisław Kozicki: Historia Ligi Narodowej (okres 1887–1907). Londyn, 1964, s. 577.
↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 14, s. 394, 1 listopada 1926.
↑ Rafalski B. Ś.p. Prof. Zygmunt Laskowski. Uranja 7, s. 70–71,1928
↑ http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/leonore_fr?ACTION=CHERCHER&FIELD_1=NOM&VALUE_1=LASKOWSKI [dostęp 2015-07-04]

Bibliografia

Tadeusz Zakrzewski: „Laskowski, Zygmunt Władysław” W: Polski Słownik Biograficzny tom 16. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1971. s. 534–536
Roman K. Meissner. Profesor doktor medycyny Zygmunt Władysław Laskowski (1841–1928) członek honorowy Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego (szkic do monografii). Zeszyty Naukowe Kaliskiego Towarzystwa Lekarskiego 12, s. 103–120, 2006
Śp. prof. Zygmunt Laskowski. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 95 z 24 kwietnia 1928.
http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D14462.php