Zeuditu

Ten artykuł od 2010-02 wymaga zweryfikowania podanych informacji.

Należy podać wiarygodne źródła w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Zeuditu
ዘውዲቱ

Zeuditu – fotografia koronacyjna

Cesarzowa Etiopii

Okres

od 1916
do 1930

Poprzednik

Lydż Ijasu

Następca

Hajle Syllasje I

Dane biograficzne

Dynastia

salomońska

Data i miejsce urodzenia

29 kwietnia 1876
Ydżersa Goro

Data i miejsce śmierci

2 kwietnia 1930
Addis Abeba

Ojciec

Menelik II

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Zeuditu (amh. ዘውዲቱ) (ur. 29 kwietnia 1876 w Ydżersa Goro, zm. 2 kwietnia 1930 w Addis Abebie) – cesarzowa Etiopii w latach 1916–1930, odznaczona Orderem Salomona. Była pierwszą kobietą na tronie cesarskim, choć wcześniej były kobiety faktycznie sprawujące władzę np. jako królowe-matki.

Życiorys

Zeuditu była najstarszą z trójki dzieci Menelika II. Gdy miała 16 lat, ojciec wydał ją za mąż za syna Jana IV, co miało zapewnić mu poparcie prowincji Tigraj. Po jego śmierci w 1888 miała jeszcze dwóch mężów.

W 1916 obalono cesarza Lydża Ijasu pod pretekstem sprzyjania muzułmanom. Zwierzchnik Kościoła Etiopskiego proklamował wówczas Zeuditu cesarzową, jednocześnie wyznaczając Teferi Mekonnyna na następcę tronu.

Władza Zeuditu była w praktyce bardzo ograniczona, w początkowym okresie jej panowania dominował nad nią Habte Gijorgis, dowódca wojsk jej ojca, po jego śmierci w 1927 zakres swojej władzy stopniowo powiększał regent Teferi. W 1928 zdołał całkowicie odsunąć ją od władzy. Cesarzowa zmarła w 1930, podejrzewa się Teferiego o jej otrucie, choć z drugiej strony wiadomo, że cierpiała na cukrzycę.

Za jej panowania Etiopia została przyjęta do Ligi Narodów (28 września 1923).

Bibliografia

"Empress Zewditu: Ethiopia’s First female head of State" - Biografia. thisisafrica.me. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-23)]. [dostęp 29 października 2018]
Etiophian "Treasures, Empress Zewditu (1916-1930)" [dostęp 6 czerwca 2011]
"EMPRESS ZEWDITU (1876-1930)" [dostęp 14 czerwca 2008]

Cesarze Etiopii

Dynastia Zague	Mara Tekle Hajmanot (ok. 1000) Sabuhaj Dylnead II Mejrare Harbej Harejene Meskel Mengysne Jybaryk Jykebke Ygziy Zjena Pietros Bahyr Sef Tette Uyddym Tser Asseggyd Akotiet Dżan Syjum Beymnet Gyrma Syjum Jymryhane Krystos Gebre Marjam Gebre Meskel (Lalibela) (1189–1229) Neakuyto Loab Jytbarek
Dynastia Salomońska	Jykuno Amlak (Tesfa Ijesus) (1270–1285) Jagbya Tsyjon (Salomon I) (1285–1294) Bahyr Asseggyd (1294–1295) Hyzbe Asseggyd (1295) Tsynfe Aryd (1295–1296) Kydme Asseggyd (1296–1297) Żan Asseggyd (1297–1298) Byhyr Asseggyd (1298–1299) Uyddym Raad (1299–1314) Amde Tsyjon I (1314–1344) Nyuaje Krystos (1344–1372) Nyuaje Marjam (1372–1382) Dawid I (1382–1413) Teodor I (1413–1414) Izaak (1414–1429) Andrzej (1429–1430) Tekle Marjam (1430–1433) Syrue Ijesus (1433) Amda Ijesus (1433–1434) Zara Jaykob Konstantyn (1434–1468) Beyde Marjam I (1468–1478) Aleksander (Yskyndyr) (1478–1494) Amda Tsyjon II (1494) Naod (1494–1508) Lybne Dyngyl (Dawid II) (1508–1540) Klaudiusz (1540–1559) Minas (1559–1563) Sertse Dyngyl (1563–1597) Jakub (1597–1603) Zedyngyl (1603–1604) Jakub (1604–1606) Susnyjos I (1606–1632) Fasiledes (1632–1667) Jan I (1667–1682) Jozue I Wielki (1682–1706) Tekle Hajmanot I (1706–1708) Teofil (1708–1711) Justus (1711–1716) Dawid III (1716–1721) Bekaffa (1721–1730) Jozue II Kuareńczyk (1730–1755) Joas I (1755–1769) Jan II (1769) Tekle Hajmanot II (1769–1770) Susnyjos II (1770) Tekle Hajmanot II (1770–1777) Salomon II (1777–1779) Tekle Gijorgis I (1779–1784) Jozue III (1784–1788) Tekle Gijorgis I (1788–1789) Ezechiasz (1789–1794) Tekle Gijorgis I (1794–1795) Beyde Marjam II (1795) Tekle Gijorgis I (1795–1796) Salomon III (1796–1797) Jonasz (1797–1798) Tekle Gijorgis I (1798–1799) Salomon III (1799) Dymitriusz (1799–1800) Tekle Gijorgis I (1800) Dymitriusz (1800) Yguale Tsyjon (1801–1818) Joas II (1818–1821) Gigar (1821–1826) Beyde Marjam III (1826) Gigar (1826–1830) Jozue IV (1830–1832) Gebre Krystos (1832–?) Sahle Dyngyl (1832) Gebre Krystos (do 1832) Sahle Dyngyl (1832–1840) Jan III (1840–1841) Sahle Dyngyl (1841–1845) Jan III (1845) Sahle Dyngyl (1845–1850) Jan III (1850–1851) Sahle Dyngyl (1851–1855) Teodor II (1855–1868)
Dynastia Zagwe	Tekle Gijorgis II (1868–1871)
Dynastia Tigraj	Jan IV Kassa (1871–1889)
Dynastia Salomońska	Menelik II (1889–1913) Lij Yasu V (1913–1916) Zauditu (1916–1930) Haile Selassie I (1930–1936) ... Haile Selassie I (1941–1974) Amha Selassie (1974–1975)