Widliczka ostrozębna : Morfologia, Biologia i ekologia, Zagrożenie i ochrona, Przypisy Wikipedia, wolna encyklopedia

Widliczka ostrozębna

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Klasa

widłaki

Rząd

widliczkowce

Rodzina

widliczkowate

Rodzaj

widliczka

Gatunek

widliczka ostrozębna

Nazwa systematyczna

Selaginella selaginoides (L.) P. Beauv. ex Schrank & Mart.

Multimedia w Wikimedia Commons

Widliczka ostrozębna (Selaginella selaginoides) – gatunek należący do rodziny widliczkowatych. Jest jednym z ok. 700 gatunków z rodzaju widliczka i zarazem jedynym współczesnym przedstawicielem tego rodzaju we florze polskiej. W Polsce występuje wyłącznie w wyższych partiach Sudetów (Góry Izerskie i Karkonosze) i Karpat Zachodnich, gdzie jest gatunkiem dość częstym.

Morfologia

Pokrój: Drobna roślina o wysokości 5–10 cm tworząca niewielkie, gęste darnie.
Pędy: Promieniste, rozgałęzione i zróżnicowane na pędy czołgające się, oraz pędy wzniesione.
Liście: Skrętoległe, lancetowate, ostro zakończone. Mają długość 3–4 mm i szerokość 0,6–0,8 mm, jeden nerw środkowy, a na brzusznej stronie drobny języczek. Charakterystyczną cechą taksonomiczną jest występowanie na brzegach liści ząbków.
Kłos zarodnionośny: Słabo wyróżniający się, znajduje się na szczycie pędów wzniesionych. Liście zarodniowe są dłuższe od liści płonnych, mają żółtozieloną barwę i są mocniej ząbkowane. Zarodnie wyrastają w kątach liści. Zarodnie dolne zawierające 4 makrospory są większe i mają bladożółty kolor. Zarodnie górne z licznymi mikrosporangiami są mniejsze, ciemnobrązowe i mają nerkowaty kształt.
Przedrośle: Bardzo silnie zredukowane i zróżnicowane na męskie z plemniami i żeńskie z rodniami.

Biologia i ekologia

Rozwój: Bylina. Zarodniki dojrzewają od lipca do sierpnia.
Siedlisko: Trawiaste półki skalne, upłazy, brzegi potoków. W górach występuje po piętro alpejskie.
Fitosocjologia: Gatunek charakterystyczny dla zespołu Festuca versicoloris-Seslerietum.

Zagrożenie i ochrona

W Polsce gatunek jest objęty od 2014 roku częściową ochroną gatunkową^[3]. Zakazy dotyczą także gospodarki rolnej, leśnej i rybackiej. W latach 2004–2014 podlegał ochronie ścisłej^[4]. Generalnie nie jest zagrożony. Duża część jego stanowisk znajduje się w parkach narodowych: babiogórskim, karkonoskim, pienińskim i tatrzańskim.

Przypisy

↑ The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną (Dz.U. z 2004 r. nr 168, poz. 1764).

Bibliografia

Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Halina Piękoś-Mirkowa, Zbigniew Mirek: Rośliny chronione. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2006. ISBN 978-83-7073-444-2.