Teo Angelopoulos

Teodoros Angelopulos

Θόδωρος Αγγελόπουλος

Teo Angelopoulos w Atenach (2009)
Data i miejsce urodzenia	17 kwietnia 1935 Ateny
Data i miejsce śmierci	24 stycznia 2012 Pireus
Zawód	reżyser scenarzysta producent filmowy
Lata aktywności	1965–2012
Strona internetowa

Teo Angelopulos, właśc. Teodoros Angelopulos (gr. Θεόδωρος Αγγελόπουλος; ur. 17 kwietnia 1935 w Atenach, zm. 24 stycznia 2012 w Pireusie) – grecki reżyser, aktor, scenarzysta i producent filmowy.

Życiorys

Po ukończeniu studiów prawniczych kształcił się we francuskiej szkole filmowej „L'IDHEC” (Institut Des Hautes Études Cinématographiques; obecnie La Fémis). Po powrocie do Grecji podjął pracę krytyka filmowego w dzienniku Allagi (Zmiana). Po jego zamknięciu w czasach dyktatury czarnych pułkowników, w 1967 rozpoczął pracę nad pierwszym swoim filmem o grupie muzycznej Forminx (Forminx Story), ale nigdy tego filmu nie ukończył. Kolejny film, tym razem krótkometrażowy pt. Audycja, ukończył w 1968. Dwa lata później powstał jego pierwszy film fabularny Rekonstrukcja.

Trzy kolejne jego filmy tworzyły trylogię odwołujących się do kluczowych wydarzeń w najnowszej historii Grecji. Pamiętny rok 1936 nawiązywał do początków dyktatury Joannisa Metaksasa. Film Podróż komediantów (1975), wyróżniony Nagrodą FIPRESCI na 28. MFF w Cannes opowiadał o podróży przez Grecję trupy aktorskiej w latach 1939–1952. Trzeci film z trylogii Angelopulosa – Myśliwi (1977) rozpoczyna się od sceny odnalezienia przez myśliwych ciała partyzanta. Historia ta staje się pretekstem do retrospekcji i przedstawienia historii politycznej Grecji w latach 1949–1977.

Kolejna faza twórczości, którą rozpoczyna Aleksander Wielki (1980), koncentruje się na doświadczeniach uchodźców, jednego z kluczowych tematów XX-wiecznej historii Grecji. W Podróży na Cyterę (1984) reżyser nawiązywał do problemu greckiej migracji do ZSRR.

Problem recepcji uchodźców w Grecji podjął zarówno w filmie Spojrzenie Odyseusza (1995), jak również w kolejnym filmie - Wieczność i jeden dzień (1998). Doświadczenie przemijania, ujęte w formie ostatniej podróży starego, umierającego człowieka rozpoczyna film Pszczelarz (1986), a kontynuuje film Wieczność i jeden dzień.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 40. MFF w Cannes (1987).

Zmarł w Pireusie, w wyniku potrącenia przez motocyklistę. Został pochowany na I Cmentarzu Ateńskim (Πρώτο Νεκροταφείο Αθηνών).

Nagrody

• Audycja (1968)
  • Nagroda Krytyków Greckich, Festiwal Filmowy w Salonikach

• Rekonstrukcja (1970)
  • nagroda dla najlepszego reżysera, Festiwal Filmowy w Salonikach
  • najlepszy film, Festiwal Filmowy w Salonikach
  • Nagroda Krytyków, Festiwal Filmowy w Salonikach
  • Nagroda Georges Sadoula za najlepszy film roku wyświetlany w kinach francuskich
  • nagroda dla najlepszego filmu zagranicznego, Festiwal Filmowy w Hyeres

• Pamiętny rok 1936 (1970)
  • nagroda za reżyserię, Festiwal Filmowy w Salonikach
  • najlepszy film, Festiwal Filmowy w Salonikach
  • nagroda krytyków FIPRESCI na Festiwalu Filmowym w Berlinie

• Podróż komediantów (1974)
  • nagroda krytyków FIPRESCI na Festiwalu Filmowym w Cannes
  • nagroda dla najlepszego reżysera, Festiwal Filmowy w Salonikach
  • najlepszy film, Festiwal Filmowy w Salonikach
  • nagroda za najlepszy scenariusz, Festiwal Filmowy w Salonikach
  • Nagroda Krytyków Greckich, Festiwal Filmowy w Salonikach
  • Nagroda Interfilm, Festiwal Filmowy w Berlinie
  • Nagroda Brytyjskiego Instytutu Filmowego za najlepszy film roku
  • Nagroda Złotego Wieku, Bruksela

• Myśliwi (1977)
  • Nagroda Złoty Hugo za najlepszy film, Festiwal Filmowy w Chicago

• Megalexandros (1980)
  • Złoty Lew, Festiwal Filmowy w Wenecji
  • nagroda krytyków FIPRESCI, Festiwal Filmowy w Wenecji

• Podróż na Cyterę (1983)
  • nagroda za najlepszy scenariusz oraz nagroda krytyków FIPRESCI na 37. MFF w Cannes

• Pejzaż we mgle (1988)
  • Srebrny Lew za reżyserię, Festiwal Filmowy w Wenecji
  • Nagroda Felix za najlepszy europejski film roku
  • Złoty Hugo za reżyserię, Festiwal Filmowy w Chicago

• Spojrzenie Odyseusza (1995)
  • Międzynarodowa Nagroda Krytyków, Festiwal Filmowy w Cannes
  • Nagroda Felix za najlepszy europejski film roku

• Wieczność i jeden dzień (1998)
  • Złota Palma, Festiwal Filmowy w Cannes

• Pył czasu (2008)

Bibliografia

• RafałR. Syska RafałR., Poezja obrazu. Filmy Theo Angelopoulosa, Kraków: Wydawnictwo Rabid, 2008, ISBN 978-83-60236-34-5, OCLC 297540425 .brak strony (książka)
• Teo Angelopulos w bazie IMDb (ang.)
• Strona oficjalna reżysera