Stanisława Fleszarowa-Muskat
Data i miejsce urodzenia | 21 stycznia 1919 | ||
---|---|---|---|
Data i miejsce śmierci | 1 października 1989 | ||
Narodowość | polska | ||
Język | |||
Dziedzina sztuki | poezja, proza | ||
Epoka | |||
Ważne dzieła | |||
| |||
Odznaczenia | |||
| |||
| |||
|
Stanisława Fleszarowa-Muskat (ur. 21 stycznia 1919 w Siennowie, zm. 1 października 1989[1] w Sopocie) – polska powieściopisarka, poetka, publicystka i dramaturg.
Życiorys
Urodziła się w rodzinie nauczyciela Władysława Krzyckiego i Antoniny Anny Wandy z Isakiewiczów z pochodzenia Ormianki. Wychowywała się i początkowe wykształcenie odebrała w Kole, gdzie jej ojciec był kierownikiem szkoły, a później burmistrzem. Tu ukończyła Publiczną Szkołę Powszechną oraz Prywatne Gimnazjum Koedukacyjne Towarzystwa Oświata. Jako kilkunastoletnia dziewczyna publikowała swoje wiersze na łamach lokalnej „Gazety Kolskiej”. W 1936 rozpoczęła studia na Wydziale Prawno-Ekonomicznym Uniwersytetu Poznańskiego, które ze względu na wybuch II wojny światowej musiała przerwać[2].
W kwietniu 1941 r.[3] została wywieziona na roboty do Niemiec, w czasie urlopu wyjechała do Lwowa i na roboty nie powróciła. We Lwowie poślubiła prawnika Jerzego Fleszara. Udało jej się uzyskać zwolnienie z dalszej pracy w Niemczech i zaczęła pracować w urzędzie we Lwowie. Na początku marca 1944 przeniosła się do Częstochowy, gdzie pracowała jako urzędniczka. W połowie roku 1945 wyjechała do Gdyni, a następnie zamieszkała w Sopocie. W 1952 rozwiodła się z Jerzym Fleszarem i w 1957 poślubiła Tadeusza Muskata.
Na Wybrzeżu zajęła się pracą zawodową w instytucjach kulturalnych oraz pracą pisarską. Dziennikarka „Dziennika Bałtyckiego”, następnie inspektor kulturalno-oświatowy „Czytelnika” (1945–1950), kierownik literacki Teatru Wybrzeże (1950–1953), Estrady (1953–1955). Za swój debiut uznawała wydany w 1948 poemat historyczny Sen o morskiej potędze. Zmarła 1 października 1989 w Sopocie i została pochowana na cmentarzu komunalnym w Sopocie (kwatera E3-2-2)[4].
Była długoletnią działaczką Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej[potrzebny przypis].
Dorobek twórczy Stanisławy Fleszarowej-Muskat jest bardzo bogaty i różnorodny, zważywszy, że była autorką ponad 700 różnych utworów (w tym tylko niewielka część nie była publikowana).
Wyróżnienia
Wszystkie informacje o nagrodach, odznaczeniach i wyróżnieniach przyznanych Stanisławie Fleszarowej-Muskat[5].
Nagrody
- 1958 – Nagroda literacka miasta Gdańska,
- 1968 – Dyplom honorowy literackiej nagrody marynistycznej im. Mariusza Zaruskiego,
- 1969 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za osiągnięcia w dziedzinie twórczości literackiej;
- 1974 – Nagroda Wojewódzka za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury, przyznana przez Wojewodę Gdańskiego,
- 1979 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdyni za rok 1979 w dziedzinie nauki, kultury i sztuki>,
- 1985 – Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska za zasługi w dziedzinie kultury, sztuki i upowszechniania wiedzy o Gdańsku,
- 1988 – Nagroda Prezydenta Miasta Sopotu „Brązowa Plakieta” w uznaniu zasług dla Sopotu w dziedzinie kultury.
Odznaczenia
- 1964 – Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1969 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
- 1970 – Złota odznaka Zasłużony Pracownik Morza
- 1971 – Odznaka Zasłużony Działacz Kultury
- 1973 – Brązowy Medal „Za zasługi dla obronności kraju”
- 1976 – Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
- 1978 – Brązowy Medal za zasługi dla Marynarki Wojennej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
- 1980 – Medal „Zasłużonemu dla polskiej marynistyki”
Twórczość
Cykl o Magdalenie Łuminieckiej
- Pozwólcie nam krzyczeć (1957)
- Przerwa na życie (1960)
- Wizyta (1971)
Na podstawie pierwszego tomu w 1960 roku powstał polsko-niemiecki film pt. "Spotkania w mroku"[6] w reżyserii Wandy Jakubowskiej.
Cykl o Gdyni - Tak trzymać!
- Tak trzymać! Tom 1. Wiatr od lądu (1974)
- Tak trzymać! Tom 2. Brzeg (1978)
- Tak trzymać! Tom 3. Niepokonani, niepokorni (1978)
Na podstawie pierwszego tomu powstał film (2009) i czteroodcinkowy serial (2012) pt. Miasto z morza w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego
Pozostała twórczość (w porządku chronologicznym)
- Prześliczna bajeczka o misiu z miasteczka (1944)
- W służbie morza (1946)
- Sen o morskiej potędze (1948)
- ABC morskie (1948)
- Na stoczni (1949)
- Chopin i Zuska (1949)
- Lato nagich dziewcząt (1960)
- Milionerzy (1961)
- Kochankowie róży wiatrów (1961)
- Zbieg (1961) - słuchowisko radiowe
- Czterech mężczyzn na brzegu lasu (1963)
- Ostatni koncert (1965)
- Zatoka śpiewających traw (1967)
- Szukając gdzie indziej (1967)
- Noc pod Alpami (1967)
- Wycieczka-ucieczka (1968)
- Powrót do miejsc nieobecnych (1968)
- Jedna noc z tamtych lat (1969)
- Wczesną jesienią w Złotych Piaskach (1970)
- Papuga pana profesora (1970)
- Wzór dla kapitana (1971)
- Dwie ścieżki czasu (1973)
- Kochankowie muszą się rozstać (1975)
- Złoto nie złoto (1979)
- Most nad rwącą rzeką (1984)
- Czarny warkocz (1985)
- Pasje i uspokojenia (1987)
- Pod jednym dachem, pod jednym niebem (1988)
Powieści wydane pośmiertnie
- Stangret jaśnie pani (1989)
- Portret dziewczyny na zielonym tle (1991)
- Łza (1992)
- Piękna pokora (1992)
- Nie wracają na obiad (1998)
Po roku 2010 Edipresse Polska wydało powieści Stanisławy Fleszarowej-Muskat w wersji kieszonkowej w 38 tomowym cyklu "Mistrzyni powieści obyczajowej". Cykl zamyka pierwsza biografia pisarki wydana po raz pierwszy w 2013 roku pt. "Na fali" autorstwa Krystyny Świerkosz.[7]
Upamiętnienie
W 1991 roku powołana została Fundacja im. Stanisławy Fleszarowej-Muskat, która ma na celu gromadzenie, przechowywanie oraz udostępnianie zbiorów związanych z pisarką, a także promowanie jej twórczości poprzez reprinty wydawnictw oraz przydzielanie stypendiów wyróżniającym się studentom polonistyki UG[8]. Imię pomorskiej literatki noszą ulice w Kole[9] i w Gdyni[10].
Ekranizacje
- Z tym tematem związana jest kategoria: Filmowe adaptacje utworów Stanisławy Fleszarowej-Muskat.
Przypisy
- ↑ Nota biograficzna na stronie Fundacji Fleszowej. [dostęp 2012-10-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-05-27)].
- ↑ Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Gdańsku [online], old2.wbpg.org.pl [dostęp 2022-04-04] .
- ↑ 650 Wydarzeń na 650-lecie Koła, EwarystE. Jaśkowski i inni, Koło: Urząd Miejski w Kole, 2012, ISBN 978-83-911785-1-5 .
- ↑ śp. Stanisława Fleszarowa-Muskat
- ↑ Stanisława Fleszarowa-Muskat. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
- ↑ Spotkania w mroku | Film | 1960. 2011-08-05. [dostęp 2023-08-20].
- ↑ Na fali. Portret biograficzny Stanisławy Fleszarowej-Muskat | Krystyna Świerkosz [online], Lubimyczytać.pl [dostęp 2023-08-20] (pol.).
- ↑ ElżbietaE. Podoska-Filipowicz ElżbietaE., Stanisława Fleszarowa-Muskat, [w:] 100 kobiet z Pomorza [online] .
- ↑ Fleszarowej-Muskat Stanisławy Koło, Ulica, 62-600 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2022-04-04] (pol.).
- ↑ Fleszarowej-Muskat Stanisławy Gdynia, Ulica, 81-589 [online], mapa.targeo.pl [dostęp 2022-04-04] (pol.).
Bibliografia
- Michał Błażejewski: Fleszarowa Sopocka albo – jak być kochaną: w osiemdziesiątą rocznicę urodzin Stanisławy Fleszarowej-Muskat. Gdańsk: Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Josepha Conrada-Korzeniowskiego, 1999.
- ISNI: 0000000081477986
- VIAF: 67899058, 311623987
- LCCN: n85131402
- GND: 1069881139, 1061454347
- BnF: 12490312t
- SUDOC: 034112545
- NLA: 35916746
- NKC: jx20050624010
- NTA: 070702349
- CiNii: DA01833602
- PLWABN: 9810547059805606
- NUKAT: n93080553
- J9U: 987007261143005171
- LIH: LNB:B6Zn;=Bm
- RISM: people/50052789
- WorldCat: lccn-n85131402
- PWN: 3901493
- ETP: 16190