Stanisław Wisłocki

Stanisław Wisłocki

Stanisław Wisłocki (przed 1952)
Data i miejsce urodzenia	7 lipca 1921 Rzeszów
Pochodzenie	polskie
Data i miejsce śmierci	31 maja 1998 Warszawa
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna, muzyka współczesna
Zawód	dyrygent, kompozytor, pianista
Powiązania	PWSM w Warszawie, PWSM w Poznaniu
Zespoły
Filharmonia Poznańska, WOSPR
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Stanisław Wisłocki (ur. 7 lipca 1921 w Rzeszowie, zm. 31 maja 1998 w Warszawie)^[1][2] – polski dyrygent, kompozytor i pianista.

Życiorys

Edukacja

Uczył się gry na fortepianie w Instytucie Muzycznym im. Fryderyka Chopina w Przemyślu u Wandy Cyrbesowej^[1]. Naukę kontynuował w konserwatorium we Lwowie u Seweryna Barbaga. W latach 1939–1945 przebywał w Rumunii, gdzie studiował kompozycję i dyrygenturę u George’a Simonisa i fortepian u Emila Michaila w konserwatorium w Temeszwarze. W czasie studiów występował jako pianista i dyrygował polskimi chórami, m.in. w 1942 na festiwalu muzyki polskiej w Temeszwarze. W latach 1942–1945 pozostawał pod opieką artystyczną George’a Enescu w Bukareszcie^[1][2].

Działalność dyrygencka

Zobacz w Wikiźródłach hasło Stanisław Wisłocki w Encyklopedii Muzycznej PWM

W 1945 powrócił do Polski i zamieszkał w Warszawie, gdzie był współorganizatorem i pierwszym dyrygentem Polskiej Orkiestry Ludowej (od 1946 pod nazwą Polska Orkiestra Kameralna). W latach 1947–1958 działał w Poznaniu, gdzie w 1947 zorganizował orkiestrę Filharmonii Poznańskiej i był jej kierownikiem artystycznym do 1957 oraz pierwszym dyrygentem do 1958. W latach 1952–1953 współpracował z WOSPR w Katowicach. Był dyrygentem Filharmonii Narodowej (1961–1967), a następnie dyrektorem i kierownikiem artystycznym WOSPR (1978–1981)^[1][3] . W latach 1988–1990 był członkiem Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa^[4][5].

Działalność pedagogiczna

Od 1948 prowadził działalność pedagogiczną. Był wykładowcą w Państwowej Wyższej Szkole Operowej w Poznaniu (1948–1951), w poznańskiej PWSM wykładał czytanie partytur i dyrygenturę (1951–1957). Od 1955 uczył dyrygentury także w PWSM w Warszawie, gdzie w 1958 został kierownikiem Katedry Dyrygentury, początkowo na stanowisku docenta, a następnie profesora nadzwyczajnego (1966) i zwyczajnego (1976). W 1991 przeszedł na emeryturę, ale kontynuował pracę na uczelni do marca 1997^[5][6]. Wykształcił ponad 50 dyrygentów, wśród jego uczniów byli m.in.: Tomasz Bugaj, Zbigniew Graca, Jacek Kaspszyk, Szymon Kawalla, Jerzy Kurczewski, Ryszard Dudek, Wojciech Michniewski, Andrzej Straszyński, Ruben Silva, Tadeusz Wojciechowski, Henryk Wojnarowski, Sławek Adam Wróblewski i Krzysztof Kusiel-Moroz^[5][6].

W latach 1984–1990 był przewodniczącym sekcji muzycznej Narodowej Rady Kultury, w 1987 wiceprzewodniczącym Rady Muzycznej Ministerstwa Kultury i Sztuki, członkiem Sekcji Muzycznej Rady Wyższego Szkolnictwa Artystycznego i przewodniczącym Rady Fundacji Kultury Polskiej. W 1997 został członkiem honorowym Związku Kompozytorów Polskich^[5].

W 1944 poślubił architektkę Izabellę Sołtycką^[7][8].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu w Wilanowie.

Ważniejsze kompozycje

• Nocturn na strunę g na skrzypce (1940)
• Tryptyk symfoniczny (1941)
• Na rozstajach, poemat symfoniczny (1942)
• Sonata na skrzypce i fortepian (1942)
• 2 Sonaty na temat Scarlattiego na fortepian (1942 i 1945)
• Polska msza na sopran, baryton i orkiestrę kameralną (1942)
• Trio fortepianowe (1943)
• 2 Suity na fortepian (1943)
• Kwartet fortepianowy (1943)
• I Symfonia (1944)
• 4 Poematy na tenor i fortepian, do słów I. Minulescu (1942); wersja na tenor i orkiestrę kameralną (1944)
• Kwartet fortepianowy (1945)
• Suita polska na orkiestrę kameralną (1945)
• Taniec zbójnicki na orkiestrę kameralną (1945)
• Uwertura na orkiestrę kameralną (1945)
• Zaloty (pieśni weselne z Gór Świętokrzyskich) (1945)
• Nokturn na orkiestrę (1947)
• Koncert fortepianowy (1949)
• Miniatury ludowe na sopran, chór i orkiestrę kameralną (1950)
• Symfonia o tańcu na orkiestrę (1951)
• Ballada symfoniczna na orkiestrę (1952)

Źródła: Encyklopedia muzyczna PWM^[5], The New Grove Dictionary of Music and Musicians^[3] , Polskie Centrum Informacji Muzycznej^[6].

Ordery i odznaczenia

• Order Sztandaru Pracy I klasy (1985)
• Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1991)
• Order Sztandaru Pracy II klasy (1964)
• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1960)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1954)
• Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1952)^[9]
• Medal 40-lecia Polski Ludowej (1984)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (28 lutego 1955)^[10]
• Komandor Orderu Wyzwoliciela San Martina (Argentyna, 1983)
• Order „Andrés Bello” I klasy (Wenezuela, 1988)
• Order „Andrés Bello” II klasy (Wenezuela, 1973)

Źródło: Encyklopedia muzyczna PWM^[5] oraz Kto jest kim w Polsce 1989, Wydawnictwo Interpress, Warszawa 1989, str. 1445-1446

Nagrody

• 1960 – Grand Prix du Disque Akademii Charles’a Crossa w Paryżu
• 1965 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia
• 1973 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
• 1977 – Nagroda Polskiego Radia i Telewizji I stopnia
• 1981 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
• 1983 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia
• 1987 – Nagroda Specjalna Polskiego Radia i Telewizji za całokształt działalności muzycznej
• 1997 – Diamentowa Batuta Polskiego Radia z okazji 60-lecia pracy artystycznej^[11]

Źródło: Encyklopedia muzyczna PWM^[5].

Spuścizna

Wisłocki był znakomitym interpretatorem muzyki klasycystycznej i romantycznej, a także inicjatorem wielu prawykonań polskiej muzyki współczesnej. Zyskiwał uznanie zespołów, z którymi pracował, pamięciowym opanowaniem większości partytur i precyzyjną ich interpretacją. Dał około 750 koncertów i nagrał ponad 160 utworów na płyty i dla archiwum Polskiego Radia. Nagranie II koncertu fortepianowego Rachmaninowa ze Światosławem Richterem z 1959 roku jest często uznawane za najlepszą interpretację tego utworu w historii fonografii (np. https://www.classical-music.com/features/recordings/best-recordings-rachmaninovs-piano-concerto-no-2/). Ta intensywna działalność dyrygencka sprawiła, że dość wcześnie zaniechał twórczości kompozytorskiej^[5]. Jego kompozycje są niepretensjonalne i melodyjne, często bazujące na tematach zaczerpniętych z polskiego folkloru^[3] . Pisał utwory orkiestrowe, kameralne, na instrumenty solowe, wokalno-instrumentalne i wokalne (w tym pieśni masowe) oraz muzykę teatralną i filmową^[5].

Przypisy

Bibliografia

• Mieczysława Hanuszewska: 1000 kompozytorów. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1994, s. 158, seria: Biblioteka Słuchacza Koncertowego. Seria Wprowadzająca, t. 3. ISBN 83-224-0305-4.
• Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
• Stanisław Wisłocki, Życie jednego muzyka, przedmowa Janusz Cegiełła, Warszawa 2000.
• Mieczysława Hanuszewska: Wisłocki, Stanisław. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. W. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).
• Adam Mrygoń: Wisłocki Stanisław. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 12: W–Ż część biograficzna. Kraków: PWM, 2012, s. 212–213. ISBN 978-83-224-0935-0. (pol.).

Linki zewnętrzne

• Stanisław Wisłocki, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-21] .
• Stanisław Wisłocki w bazie AllMusic (ang.)
• Stanisław Wisłocki – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Stanisław Wisłocki w bazie Discogs.com (ang.)
• Dyskografia Stanisława Wisłockiego w bazie MusicBrainz (ang.)
• Stanisław Wisłocki w bazie Filmweb
• Stanisław Wisłocki w bazie filmpolski.pl
• Stanisław Wisłocki w bazie IMDb (ang.)
• Jean-Paul Giraudet: Stanisław Michal Wisłocki. [w:] Musicalics [on-line]. 2014-06-05. [dostęp 2018-09-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-09-11)]. (ang.).