Sen wolnofalowy

Ten artykuł od 2019-02 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają. Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary) Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Non-rapid eye movement, NREM, SEM – faza snu charakteryzująca się wolnymi ruchami gałek ocznych, jest to tzw. sen głęboki. W tej fazie następuje głęboki wypoczynek. W mózgu pojawiają się fale theta, a później delta. Faza ta pojawia się szybko po zaśnięciu i trwa ok. godziny. Następnie pojawia się faza REM (rapid eye movement). Fazy te przeplatają się podczas normalnego 8-godzinnego snu, a jeden ich cykl wynosi około 90 minut. Im dłużej śpimy, tym faza NREM jest krótsza i płytsza, a faza REM trwa dłużej, zmniejsza się więc czasowy stosunek faz snu względem siebie.

W czasie snu wolnofalowego tempo metabolizmu ulega znacznemu zmniejszeniu, spada ciśnienie krwi, zwolnione zostają oddechy i rytm serca, nerki produkują mniej moczu, a pokarm przesuwany jest przez jelita wolniej - organizm odpoczywa. Spada również o pół stopnia temperatura naszego ciała. Są jednak procesy, które w tej fazie snu zachodzą szybciej. Między innymi wzrasta poziom niektórych hormonów, szybciej goją się rany.

Dawniej uważano, że w fazie NREM nie pojawiają się marzenia senne. Obecnie wiadomo, że takie marzenia się pojawiają, choć nie w postaci konkretnych obrazów, ale raczej odczuć (np. spadanie) lub wizualizacji kolorów.

Etapy snu NREM

• Etap 1 (NREM I) - występuje na początku snu. Gałki oczne powoli się poruszają. Fale alpha zastępowane są wolniejszymi falami theta. Ludzie w tym stanie mają wrażenie, że jeszcze nie śpią. Zachodzi stopniowe zawężanie świadomości związane z hamowaniem działania kory przedczołowej przez hamujący układ wzgórza.
• Etap 2 (NREM II) - świadomość zostaje zniesiona, ale osobę można łatwo obudzić. Gałki oczne zwalniają, a marzenia senne pojawiają się bardzo rzadko. EEG pokazuje wrzeciona snu i kompleksy K odpowiadające za nagłe wzdrygnięcia kojarzone z wrażeniem spadania, skutkujące czasami chwilowym obudzeniem.
• Etap 3 (NREM III) - przejście między etapem 2 i 4. Pojawiają się fale delta, wiązane z "głębokim" snem, mieszają się z falami theta, które jak na razie dominują. Sen jest głęboki, zwalnia akcja serca, spadają ciśnienie krwi i temperatura.
• Etap 4 (NREM IV) - sen wolnofalowy. Najgłębszy etap snu. Gałki oczne nie poruszają się. Dominują fale delta (na EEG odróżniamy etap 3 od 4 po procentowym udziale fal theta i delta, jeżeli fale delta wynoszą ponad 50%, jest to faza NREM IV). Marzenia senne pojawiają się najczęściej w całym śnie NREM, ale rzadziej niż w śnie REM. Treść marzeń jest niepowiązana ze sobą i mniej żywa niż w fazie REM. Są bardziej logiczne i mają charakter deklaratywny. Oprócz tego na tym etapie najczęściej ujawniają się niektóre parasomnie, takie jak somnambulizm lub lęki nocne. W etapie tym dochodzi do konsolidacji pamięci deklaratywnej (związanej z np. uczeniem się). Po tej fazie następuje faza REM.

Bibliografia

• BogdanB. Sadowski BogdanB., Układ nerwowy i narządy zmysłów, [w:] StanisławS. Konturek (red.), Konturek. Fizjologia człowieka. Podręcznik dla studentów medycyny., wyd. II, Wrocław: Edra Urban & Partner, 2013, s. 706, ISBN 978-83-7609-673-5 .