Pierre Monteux

Data i miejsce urodzenia

4 kwietnia 1875
Paryż, Francja

Pochodzenie

francuskie

Data i miejsce śmierci

1 lipca 1964
Hancock w stanie Maine, USA

Instrumenty

skrzypce

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

dyrygent

Odznaczenia

Multimedia w Wikimedia Commons

Pierre Monteux (ur. 4 kwietnia 1875 w Paryżu, zm. 1 lipca 1964 w Hancock w stanie Maine^[1]^[2]^[3]) – amerykański dyrygent pochodzenia francuskiego.

Życiorys

Studiował w Konserwatorium Paryskim, gdzie jego nauczycielami byli Charles Lenepveu (kompozycja), Jean Pierre Maurin i Henri Berthelier (skrzypce), Albert Lavignac (harmonia) oraz Benjamin Godard (kameralistyka)^[1]^[2]. Studia ukończył w 1896 roku z I nagrodą (wspólnie z Jacques’em Thibaud) w grze na skrzypcach^[1]^[2]^[3]. W wieku 12 lat po raz pierwszy wystąpił publicznie jako dyrygent, solistą był wówczas Alfred Cortot^[1]. Od 1890 roku grał jako skrzypek w Opéra-Comique, następnie występował jako altowiolista w orkiestrze Concerts Colonne, w latach 1894–1910 pełniąc obowiązki asystenta dyrygenta, a później drugiego dyrygenta^[1]. Występował w charakterze kameralisty z Quatour Geloso (1892–1911) i Quatour Tracol^[1]. W 1911 roku zorganizował w Casino de Paris i prowadził Concerts Berlioz^[1]^[2]. Od 1911 do 1914 roku był pierwszym dyrygentem orkiestry zespołu Ballets Russes Siergieja Diagilewa, poprowadził wówczas prawykonania Pietruszki, Święta wiosny i Słowika Igora Strawinskiego, Dafnisa i Chloe i Valses nobles et sentimentales Maurice’a Ravela oraz Jeux Claude’a Debussy’ego^[1]^[2]^[3]^[4]. W 1914 roku założył Société des Concerts Populaires, występował gościnnie jako dyrygent w Londynie, Berlinie, Wiedniu i Budapeszcie^[2]. W latach 1916–1917 odbył wraz z Ballets Russes tournée po Stanach Zjednoczonych^[2]^[3], od 1917 do 1919 roku dyrygował w Metropolitan Opera w Nowym Jorku^[1]^[2]^[3]. W latach 1919–1924 prowadził Bostońską Orkiestrę Symfoniczną^[2]^[3].

Od 1924 do 1934 roku pełnił funkcję zastępcy dyrygenta Koninklijk Concertgebouworkest w Amsterdamie^[1]^[2]^[3]. W latach 1929–1938 kierował założoną przez siebie Orchestre Symphonique de Paris^[1]^[2]^[3]. Między 1932 a 1937 rokiem prowadził w Paryżu własną szkołę muzyczną, École Monteux, gdzie wykładał dyrygenturę^[1]. W latach 1935–1952 był dyrygentem San Francisco Symphony Orchestra^[1]^[3]^[4]. Był również współzałożycielem NBC Symphony Orchestra (1937)^[1]. W 1942 roku otrzymał amerykańskie obywatelstwo^[2]^[3]. Gościnnie dyrygował Bostońską Orkiestrą Symfoniczną (1949–1962) i Metropolitan Opera (1954–1958)^[3]. Od 1961 do 1964 roku prowadził London Symphony Orchestra^[1]^[2]^[3].

W latach 50. i 60. dokonał nagrań płytowych dla wytwórni RCA i Decca^[1]. Poprowadził prawykonania m.in. III Symfonii Prokofjewa (1929) i Concert champêtre Poulenca (1929)^[1]. Otrzymał krzyż komandorski Legii Honorowej oraz krzyż kawalerski Orderu Oranje-Nassau^[1]. Do jego uczniów należeli Neville Marriner, André Previn^[1], Lorin Maazel, David Zinman, Erich Kunzel, José Serebrier, Harry Ellis Dickson, George Cleve, Michael Stern i Hugo Wollf^[4].

Życie prywatne

Pochodził z rodziny o korzeniach żydowskich, jego krewni we Francji zginęli w Holocauście^[3]. Od 1927 roku był żonaty z amerykańską śpiewaczką Doris Hodgkins (1895–1984)^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 6. Część biograficzna m. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2000, s. 344. ISBN 83-224-0656-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2490. ISBN 0-02-865529-X.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 601–602. ISBN 0-674-37299-9.
↑ ^a ^b ^c Emily Freeman Brown: A Dictionary for the Modern Conductor. Lanham: Rowman & Littlefield, 2015, s. 225. ISBN 978-0-8108-8400-7.