Peter Lorre

Peter Lorre
Ilustracja
Peter Lorre
Imię i nazwisko

László Löwenstein

Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1904
Rużomberk, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

23 marca 1964
Los Angeles

Zawód

aktor

Współmałżonek

Celia Lovsky
(1934–1945; rozwód)
Kaaren Verne
(1945–1950; rozwód)
Anne Marie Brenning
(1953–1964; jego śmierć)

Lata aktywności

1929–1964

Multimedia w Wikimedia Commons
Peter Lorre w filmie Quicksand w 1950.

Peter Lorre (ur. jako László Löwenstein 26 czerwca 1904 w Rużomberku w Austro-Węgrzech [dzisiejsza Słowacja], zm. 23 marca 1964 w Los Angeles) – amerykański aktor filmowy pochodzący z Austro-Węgier.

Życiorys

Urodził się w żydowskiej rodzinie Alajosa Löwensteina i Elviry Freischberger[1]. Miał dwójkę braci. Będąc dzieckiem stracił matkę, a jego ojciec ponownie się ożenił z Melanie Klein. Jako nastolatek uciekł z domu, a w wieku 17 lat debiutował na scenach teatralnych w Wiedniu[1]. Później wyjechał do Niemiec i nawiązał współpracę z Bertoltem Brechtem. Jego pierwszą wielką kreacją na ekranie okazał się czarny charakter z filmu Fritza Langa M - morderca (1931)[1]. Występ ugruntował pozycję aktora jako doskonałego odtwórcę filmowych antagonistów. Z powodu pochodzenia opuścił Niemcy i wyjechał do Anglii, gdzie zagrał w filmach szpiegowskich Alfreda Hitchcocka Człowiek, który wiedział za dużo (1934) oraz Bałkany (1936)[1]. W następnych latach odnosił wielkie sukcesy w Ameryce, wystąpił m.in. w głośnym dziele Johna Hustona Sokół maltański (1941) i słynnej Casablance (1942) Michaela Curtiza. Wciąż występował w teatrach, a także słuchowiskach radiowych. Do jego udanych produkcji z późniejszego etapu kariery należą m.in. czarna komedia Arszenik i stare koronki (1944), 20 000 mil podmorskiej żeglugi (1954) i Kruk (1963)[2].

W 1960 przyznano mu gwiazdę w Hollywoodzkiej Alei Sław. Był trzykrotnie żonaty: z Celią Lovsky, Kaaren Verne i Anne Brenning, z którą doczekał się jedynej córki[1]. Przez lata zmagał się z problemami zdrowotnymi, które doprowadziły go do uzależnienia się od narkotyków[1]. Zmarł 23 marca 1964 na skutek udaru mózgu.

Wybrana filmografia

  • 1931: M – Morderca
  • 1934: Człowiek, który wiedział za dużo
  • 1940: Stranger on the Third Floor
  • 1941: Sokół maltański
  • 1942: Casablanca
  • 1944: Arszenik i stare koronki
  • 1946: Czarny anioł
  • 1946: Werdykt
  • 1946: Pościg
  • 1954: Casino Royale
  • 1954: 20 000 mil podmorskiej żeglugi
  • 1956: W 80 dni dookoła świata
  • 1957: Jedwabne pończoszki
  • 1960: Alfred Hitchcock przedstawia: Człowiek z południa (Man from the South)
  • 1961: Wyprawa na dno morza
  • 1962: Opowieści niesamowite
  • 1963: Kruk

Przypisy

  1. a b c d e f PaulaP. Apanowicz PaulaP., Peter Lorre – czarny charakter ubiegłego stulecia [online], Historia filmu, stare kino - OldCamera.pl, 3 kwietnia 2019 [dostęp 2020-09-25]  (pol.).
  2. Hal Erickson: Peter Lorre Biography. AllMovie. [dostęp 2020-09-26]. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • Peter Lorre w bazie IMDb (ang.)
  • Peter Lorre w bazie Filmweb
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000121247297
  • VIAF: 24781764
  • LCCN: n79018503
  • GND: 118640623
  • BnF: 137481197
  • SUDOC: 087933721
  • NLA: 35939710
  • NKC: pna2007397501
  • BNE: XX953016
  • NTA: 10478881X
  • BIBSYS: 98036109
  • CiNii: DA11762577
  • PLWABN: 9810650876005606
  • NUKAT: n2003038583
  • J9U: 987007264613405171
  • NSK: 000629963
  • CONOR: 90526051
  • KRNLK: KAC2020M2028
  • LIH: LNB:BM1I;=su
  • WorldCat: lccn-n79018503
Encyklopedia internetowa:
  • PWN: 3933799
  • Britannica: biography/Peter-Lorre
  • Universalis: peter-lorre
  • NE.se: peter-lorre
  • SNL: Peter_Lorre
  • Catalana: 0038546
  • DSDE: Peter_Lorre
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 37188