Miguel Primo de Rivera
 Miguel Primo de Rivera (1930) | |||
 generał porucznik | |||
| Data i miejsce urodzenia | 8 stycznia 1870 | ||
|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci | 16 marca 1930 | ||
| Przebieg służby | |||
| Lata służby | 1884–1923 | ||
| Siły zbrojne | |||
| Główne wojny i bitwy | wojna o Rif | ||
| Późniejsza praca | premier Hiszpanii (1923–1930) | ||
 | |||
| Odznaczenia | |||
              | |||
| |||
| |||
Miguel Primo de Rivera y Orbaneja (ur. 8 stycznia 1870 w Jerez de la Frontera, zm. 16 marca 1930 w Paryżu) – hiszpański wojskowy, generał dywizji, po dokonanym zamachu stanu dyktator Hiszpanii w latach 1923-1930[1]. Ojciec José Antonia Prima de Rivery.
Życiorys
Pochodził z wojskowej rodziny, w szeregach armii hiszpańskiej walczył w Maroku, na Kubie i Filipinach. W 1921 odziedziczył po wuju tytuł markiza de Estella. W latach 1922-1923 był dowódcą okręgu wojskowego Katalonii, gdzie cieszył się dużym poparciem. Szybko rósł w siłę i zyskał poparcie armii oraz bogatego ziemiaństwa. 13 września 1923, po bezkrwawym zamachu stanu, król Alfons XIII mianował go premierem.
Po objęciu władzy Primo de Rivera wprowadził rządy silnej ręki, zaprowadził cenzurę i zdelegalizował wszystkie partie poza założoną przez niego Hiszpańską Unią Patriotyczną (Unión Patriótica Española). Zarazem jednak junta de Rivery okazała się stosunkowo liberalna i w rezultacie została poparta przez szereg partii lewicowych, w tym partię socjalistyczną (PSOE) oraz związki zawodowe, które utrzymywały swoje poparcie aż do czasu pogorszenia się wyników gospodarczych[2]. Rząd de Rivery walczył z bezrobociem, prowadząc szeroko zakrojony program robót publicznych, jednak szybki wzrost inflacji doprowadził do załamania się gospodarki.
Z powodu gospodarczej klęski i narastającej opozycji, 28 stycznia 1930 ustąpił ze stanowiska i wyjechał do Paryża. Zmarł tam na cukrzycę dwa miesiące później[3].
Według amerykańskiego historyka Stanleya Payne'a rządy Primo de Rivery były najłagodniejsze i najbardziej liberalne ze wszystkich dyktatur dwudziestowiecznej Europy, „nie splamione ani jedną polityczną egzekucją”[4].
Odznaczenia
- Krzyż Wielki z Laurem Królewskiego i Wojskowego Orderu Świętego Ferdynanda[5][6]
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Hermenegilda[7]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Wojskowej z Odznaką Czerwoną[5][7]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Morskiej z Odznaką Czerwoną[7]
- Krzyż Wielki Orderu Izabeli Katolickiej[5]
- Krzyż Wielki Orderu Piusa IX[7]
- Krzyż Wielki Orderu Świętych Maurycego i Łazarza[7]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi (Chile)[7]
- Krzyż Wielki Orderu Chrystusa (1922)[8]
- Krzyż Wielki Orderu Legii Honorowej[7]
- Krzyż Wielki Orderu Danebroga (1928)[9]
- Kawaler Orderu Orła Białego (1929)[10][11]
- Krzyż Wielki Orderu Świętego Benedykta z Avis[7]
- Krzyż Wielki Orderu Wojskowego Wieży i Miecza (1930)[8]
Przypisy
- ↑ Chris Cook, John Stevenson, Leksykon nowożytnej historii Europy 1763-1999, Warszawa 2000, s.401
- ↑ Partie Socjaldemokratyczne Europy, Książka i Wiedza, 1982, s. 174
- ↑ Złota dyktatura. polityka.pl, 2013-11-26. [dostęp 2015-06-10]. (pol.).
- ↑ Historia Hiszpanii, T. Miłkowski, P. Machcewicz, 2002, s. 329
- ↑ a b c Ana de Sagrera: Miguel Primo de Rivera: el hombre, el soldado y el politico. 1973, s. 90, 289
- ↑ Teodoro A. Agoncillo: Malolos. The Crisis of the Republic. 1960, s. 54]
- ↑ a b c d e f g h ESPAGNE ET FRANCE Convention générale de navigation
- ↑ a b Estrangeiros com Ordens Portuguesas: ORBANEJA Miguel Primo de Rivera (Primeiro-Ministro)
- ↑ Dannebrogordenens Våbenbog tome IX, 1926-1948. kongehuset.dk. s. 34. [dostęp 2017-11-11]. (duń.).
- ↑ Odznaczenie Primo de Rivery. „Gazeta Lwowska”, s. 6, Nr 132 z 12 czerwca 1929.
- ↑ Kawalerowie i statuty Orderu Orła Białego 1705-2008, 2008, s. 301.
Linki zewnętrzne
- Zapomniany poprzednik gen. Franco. Złota dyktatura
- p
- d
- e
| Królestwo Hiszpanii (1834–1873) |
|
|---|---|
| Pierwsza Republika Hiszpańska (1873–1874) |
|
| Królestwo Hiszpanii (1874–1931) |
|
| Druga Republika Hiszpańska (1931–1939) |
|
| Państwo Hiszpańskie (1939–1975) | |
| Królestwo Hiszpanii (od 1975) |
- kursywą oznaczono tymczasowych szefów rządów
Kontrola autorytatywna (osoba):
- PWN: 3962262
- Britannica: biography/Miguel-Primo-de-Rivera
- Universalis: miguel-primo-de-rivera
- БРЭ: 3167284
- NE.se: miguel-primo-de-rivera
- SNL: Miguel_Primo_de_Rivera
- Catalana: 0052742
- DSDE: Miguel_Primo_de_Rivera
- identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 50388
