Michał Kondracki

Michał Kondracki
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 października 1902
Połtawa

Pochodzenie

polskie

Data i miejsce śmierci

27 lutego 1984
Glen Cove

Instrumenty

fortepian

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, pedagog, publicysta muzyczny

Zobacz w Wikiźródłach hasło Michał Kondracki w Encyklopedii Muzycznej PWM

Michał Kondracki (ur. 5 października 1902 w Połtawie, zm. 27 lutego 1984 w Glen Cove koło Nowego Jorku)[1] – polski kompozytor, pedagog i publicysta muzyczny.

Życiorys

W latach 1923–1927 studiował w Konserwatorium Warszawskim kompozycję u Romana Statkowskiego i Karola Szymanowskiego oraz grę fortepianową u Henryka Melcera. W latach 1927–1930 odbył studia w École normale de musique w Paryżu u Paula Dukasa, Paula Vidala i Nadii Boulanger. Był też sekretarzem Stowarzyszenia Młodych Muzyków Polaków w Paryżu[1][2].

Po powrocie do Warszawy zajmował się komponowaniem, krytyką i publicystyką muzyczną oraz działalnością społeczną. Był współorganizatorem i wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Muzyki Współczesnej, wiceprezesem Stowarzyszenia Pisarzy i Krytyków Muzycznych, członkiem rady artystycznej Opery warszawskiej, członkiem zarządów: Towarzystwa Miłośników Tańca Artystycznego i Towarzystwa im. Karola Szymanowskiego[1][3]. Zajmował się również zbieraniem folkloru muzycznego na Huculszczyźnie, Podhalu i Żywiecczyźnie[1][2].

Wybuch wojny w 1939 zastał go na Morzu Śródziemnym. W 1940 dotarł do Brazylii i zamieszkał w Rio de Janeiro, gdzie współpracował z rozgłośnią radiową (m.in. cykl audycji muzycznych po śmierci Ignacego Jana Paderewskiego). W październiku 1943 wyjechał do Stanów Zjednoczonych i zamieszkał w Nowym Jorku, później osiedlił się w Sea Cliff pod Nowym Jorkiem, gdzie uczył prywatnie gry na fortepianie. Współpracował też z telewizją Głos Ameryki, dla której przeprowadzał wywiady z polskimi artystami występującymi w Stanach Zjednoczonych. Był prezesem The Long Island Little Orchestra Society. W latach 1948-1949 i 1957-1969 był korespondentem „Ruchu Muzycznego”. W 1960 przeniósł się do Glen Cove, gdzie mieszkał do końca życia[1].

Był zamiłowanym podróżnikiem i wielkim miłośnikiem przyrody i te cechy w dużym stopniu ukształtowały jego życie na emigracji. Kondracki miał dwuczłonowe nazwisko z przydomkiem Ostoya, którego jednak nigdy nie używał[1].

Twórczość

Należał do czołówki polskiej awangardy muzycznej w okresie międzywojennym. W pierwszym okresie twórczości był pod wpływem Karola Szymanowskiego i Igora Strawinskiego. Jednak bogata i zróżnicowanie stylistyczne jego twórczości sprawiały, że nie został ich kontynuatorem, ani naśladowcą szkoły francuskiej, której zawdzięczał opanowanie współczesnych technik kompozytorskich. Jego twórczość cechował ewolucjonizm przejawiający się w umiejętności wchłaniania i przetwarzania nowych prądów oraz urozmaiconym sposobie wykorzystania tworzywa folklorystycznego. Jego utwory cechował rozmach i żywiołowość, jędrna rytmika, wyrazista instrumentacja, później także liryzm i nastrojowość.

Przedwojenna twórczość Kondrackiego w znacznej części uległa zniszczeniu. Po 1939 komponował niewiele, poświęcając się głównie pracy pedagogicznej[1], a po 1957 całkiem zarzucił komponowanie[4]. Na uwagę zasługuje jego przedwojenny dorobek publicystyczny, liczący kilkaset artykułów i recenzji muzycznych[1].

Kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][5][4][3])

  • Trzy utwory na fortepian (1923)
  • A jeżeli nic na głos i fortepian (1924)
  • Dwie pieśni na głos i fortepian (1924)
  • Kołysanka Don Juana na fortepian (1924-26)
  • Scherzo na fortepian (1924-26)
  • Preludium i fuga na fortepian (1924-26)
  • Kwartet smyczkowy (1925)
  • I koncert fortepianowy (1926)
  • Partita na małą orkiestrę (1926)
  • Marchołt, opera komiczna (1927)
  • Metropolis, akcja symfoniczno-baletowa na orkiestrę (1929)
  • Mała symfonia góralska „Obrazy na szkle” na zespół kameralny 16 solistów (1930)
  • Krasula, kantata humorystyczna na chór i orkiestrę (1931)
  • Żołnierze (Parade), obrazek symfoniczny na orkiestrę (1932)
  • Popieliny, 1-aktowe misterium ludowe (1933)
  • Suita kurpiowska na orkiestrę (1933)
  • Nokturn na orkiestrę (1934)
  • Mecz na orkiestrę (1935)
  • II koncert fortepianowy (1935)
  • Koncert na orkiestrę (1935)
  • Trio na flet, klarnet i fagot (1935)
  • Legenda czyli baśń krakowska, balet (1937)
  • Cantata ecclesiastica na chór i orkiestrę (1937)
  • Ptaszki św. Franciszka na chór a cappella (1938)
  • Toccata na orkiestrę (1939)
  • Epitafia na orkiestrę (1939)
  • Canção marcial da mocidade na chór a cappella (1941)
  • Taniec brazylijski na fortepian (1942)
  • Symfonia zwycięstwa na orkiestrę (1942-44)
  • Psalm na orkiestrę (1944)
  • Groteska na orkiestrę (1944)
  • Concertino in C na fortepian i małą orkiestrę (1944)
  • Taniec brazylijski na orkiestrę (1944)
  • Taniec uliczników na orkiestrę (1945)
  • Nokturn na orkiestrę smyczkową i harfę (1951)
  • Pastorale na orkiestrę (1954)
  • Hymn olimpijski „Happy the Man” na chór i orkiestrę (1954)
  • Kolęda na flet i orkiestrę smyczkową (1955)
  • Moods na fortepian (1956)
  • Hymn do Afrodyty na orkiestrę smyczkową (1958)
  • Noites cariocas, Rio de Janeiro na fortepian (ok. 1942)
  • Jaś i Kasia na głos i fortepian (przed 1926)
  • Dziewczyna i pajacyk na głos i fortepian (przed 1926)
  • Dziesięć piosenek ludowych na głos i fortepian (przed 1939)

Przypisy

  1. a b c d e f g h i Mrygoń 1997 ↓.
  2. a b Chodkowski 1995 ↓, s. 475.
  3. a b Michał Kondracki. [w:] Polskie Centrum Informacji Muzycznej [on-line]. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)]. (pol.).
  4. a b Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji Bogusław Schäffer: Kondracki, Michał. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. 2001-01-20. [dostęp 2018-04-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-20)]. via Oxford University Press. (ang.).
  5. Chodkowski 1995 ↓, s. 434.

Bibliografia

  • Adam Mrygoń: Kondracki Michał. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 5: KLŁ część biograficzna. Kraków: PWM, 1997. ISBN 83-224-3303-4. OCLC 164821167. (pol.).
  • Encyklopedia muzyki. Andrzej Chodkowski (red.). Warszawa: PWN, 1995. ISBN 83-01-11390-1. (pol.).
  • Michał Kondracki w bazie Filmoteki Narodowej „Nitrofilm”
  • ISNI: 0000000036378567
  • VIAF: 59511086
  • LCCN: n97872890
  • PLWABN: 9810542200605606
  • NUKAT: n97086572
  • PWN: 3924825
Identyfikatory zewnętrzne:
  • Olympedia: 921734