Michał I Rangabe

Michał I

Cesarz bizantyński

Okres

od 811
do 813

Poprzednik

Staurakios

Następca

Leon V Armeńczyk

Dane biograficzne

Data śmierci

11 stycznia 844

Moneta

Multimedia w Wikimedia Commons

Michał I Rangabe (w polskich źródłach czasem także jako Michał I Rangabeusz; zm. 11 stycznia 844) – cesarz bizantyński w latach 811–813.

Michał był przedstawicielem bizantyjskiej arystokracji. Ożeniony z Prokopią, córką cesarza Nicefora I wszedł w koligacje rodzinne z domem panującym. Później objął funkcję kuropalatesa (majordomusa) w pałacu cesarskim. Ogłosił się cesarzem po usunięciu szwagra, Staurakiosa w październiku 811 r. Wkrótce, w dniu Bożego Narodzenia tego samego roku, Michał ogłosił współwładcą swego syna, Teofilakta.

Popierany przez ortodoksyjną frakcję w kościele Michał skupił się na sprawach wewnętrznych imperium: zwalczał ikonoklastów w północnych i wschodnich częściach państwa, a jednocześnie próbował ułaskawić i przeciągnąć na swoją stronę wszystkich politycznych wrogów swego teścia, Nicefora I.

W 812 r. rozpoczęła się wojna z państwem bułgarskim, której efektem była m.in. utrata Mesembrii, ważnego portu na Morzu Czarnym, a także dużych obszarów w Tracji i Macedonii. Wojska bułgarskie podeszły wówczas pod same mury Konstantynopola. Cesarz ściągnął z Azji Mniejszej posiłki, odparł Bułgarów i ruszył z kontrofensywą. W lutym 813 r. Michał odzyskał Mesembrię, po czym zaczął dążyć do rozstrzygającej bitwy. Odbyła się ona 22 czerwca 813 r. pod Wersyniką, niedaleko Adrianopola i zakończyła kompletną klęską Bizantyjczyków.

W 812 r. Michał I uznał cesarski tytuł Karola Wielkiego (zob. pokój w Akwizgranie). Po powrocie rozbitych wojsk do stolicy w armii wybuchł bunt, na czele którego stanął generał Leon. Dowiedziawszy się o tym, Michał abdykował, po czym został zesłany do klasztoru na wyspie Proti (w archipelagu Wysp Książęcych, niedaleko Konstantynopola), gdzie przebywał do swojej śmierci 11 stycznia 844 r.

Rodzina

Z żoną Prokopią, Michał I miał co najmniej pięcioro dzieci:

Teofilakta, współcesarza w latach 812–814,
Staurakiosa,
Niketasa, późniejszego patriarchę Konstantynopola jako Ignatios,
Georgo,
Teofano.

Cesarze bizantyńscy

gwiazdką^*oznaczono monarchów nienależących do dynastii

Dynastia teodozjańska 395–457	Arkadiusz (395–408) Teodozjusz II (408–450) Pulcheria Marcjan (450–457)
Dynastia leońska 457–518	Leon I (457–474) Leon II (474) Zenon Izauryjczyk (474–491) Bazyliskus (475–476)^* Anastazjusz I (491–518)
Dynastia justyniańska 518–602	Justyn I (518–527) Justynian I Wielki (527–565) Justyn II (565–578) Tyberiusz II Konstantyn (578–582) Maurycjusz (582–602) Fokas (602–610)^*
Dynastia heraklijska 610–711	Herakliusz (610–641) Konstantyn III (641) Herakleonas (641) Konstans II (641–668) Konstantyn IV (668–685) Justynian II Rhinotmetos (685–695) Leoncjusz II (695–698)^* Tyberiusz III (698–705)^* Justynian II Rhinotmetos (705–711) Filipikos Bardanes (711–713)^* Anastazjusz II (713–715)^* Teodozjusz III (715–717)^*
Dynastia izauryjska 717–802	Leon III Izauryjczyk (717–741) Artabasdes (741–743) Konstantyn V Kopronim (741–775) Leon IV Chazar (775–780) Konstantyn VI (780–797) Irena (797–802)
Dynastia Niceforów 802–813	Nicefor I Genik (802–811) Staurakios (811) Michał I Rangabe (811–813) Leon V Armeńczyk (813–820)^*
Dynastia amoryjska 820–867	Michał II Amoryjczyk (820–829) Teofil (829–842) Michał III Metystes (842–867)
Dynastia macedońska 867–1057	Bazyli I (867–886) Leon VI Filozof (886–912) Aleksander (912–913) Konstantyn VII Porfirogeneta (913–959) Roman I Lekapen (920–944) Roman II (959–963) Nicefor II Fokas (963–969) Jan I Tzimiskes (969–976) Bazyli II Bułgarobójca (976–1025) Konstantyn VIII (1025–1028) Roman III Argyros (1028–1034) Michał IV Paflagończyk (1034–1041) Michał V Kalafates (1041–1042) Zoe (1042) Konstantyn IX Monomach (1042–1055) Teodora (1055–1056) Michał VI Stratiotikos (1056–1057) Izaak I Komnen (1057–1059)^*
Dynastia Dukasów 1059–1081	Konstantyn X Dukas (1059–1067) Roman IV Diogenes (1068–1071) Michał VII Dukas (1071–1078) Nicefor III Botaniates (1078–1081)
Dynastia Komnenów 1081–1185	Aleksy I Komnen (1081–1118) Jan II Komnen (1118–1143) Manuel I Komnen (1143–1180) Aleksy II Komnen (1180–1183) Andronik I Komnen (1183–1185)
Dynastia Angelosów 1185–1204	Izaak II Angelos (1185–1195 i 1203–1204) Aleksy III Angelos (1195–1203) Aleksy IV Angelos (1203–1204) Mikołaj Kanabos (1204)* Aleksy V Murzuflos (1204)*
Dynastia Laskarysów 1204–1261	Teodor I Laskarys (1204–1221) Jan III Dukas Watatzes (1221–1254) Teodor II Laskarys (1254–1258) Jan IV Laskarys (1258–1261)
Dynastia Paleologów 1259–1453	Michał VIII Paleolog (1259–1282) Andronik II Paleolog (1282–1328) Andronik III Paleolog (1328–1341) Jan V Paleolog (1341–1391) Jan VI Kantakuzen (1347–1354)* Mateusz Kantakuzen (1353–1357)* Andronik IV Paleolog (1376–1379) Jan VII Paleolog (1390) Manuel II Paleolog (1391–1425) Jan VIII Paleolog (1425–1448) Konstantyn XI Paleolog (1448–1453)