Kołczygłowy

Kołczygłowy
wieś
Ilustracja
Kościół Chrystusa Króla w Kołczygłowach
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

bytowski

Gmina

Kołczygłowy

Liczba ludności (2022)

1331[2]

Strefa numeracyjna

59

Kod pocztowy

77-140[3]

Tablice rejestracyjne

GBY

SIMC

0746076

Położenie na mapie gminy Kołczygłowy
Mapa konturowa gminy Kołczygłowy, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Kołczygłowy”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Kołczygłowy”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Kołczygłowy”
Położenie na mapie powiatu bytowskiego
Mapa konturowa powiatu bytowskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kołczygłowy”
Ziemia54°14′24″N 17°13′36″E/54,240000 17,226667[1]
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Kołczygłowy (kaszub. Kòłczëgłowë, niem. Alt Kolziglow, przed 1939 pol. Kołcigłowy[4], tuż po wojnie Stare Kołcigłowy) – wieś w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie bytowskim, w gminie Kołczygłowy, której jest siedzibą. Nazwa miejscowości pochodzi od przezwiska Kołczygłowa[5].

Położenie

Geografia fizyczna

Kołczygłowy położone są w Pradolinie Pomorskiej – obniżeniu między dwoma ciągami moren o przebiegu w przybliżeniu równoleżnikowym. Według standardowej regionalizacji fizycznogeograficznej Polski Jerzego Kondrackiego miejscowość znajduje się na Wysoczyźnie Polanowskiej[6], natomiast według alternatywnej propozycji, w której nie wyróżnia się takiego mezoregionu – na Pojezierzu Bytowskim[7].

Komunikacja

Miejscowość znajduje się na południowych obrzeżach Parku Krajobrazowego Dolina Słupi przy drodze wojewódzkiej nr 209 i na trasie dawnej linii kolejowej nr 212 Bytów–Korzybie (ruch zawieszony).

Historia

Najstarsza znana wzmianka o miejscowości pochodzi z 1371 roku, kiedy to Krzyżacy nabyli wieś od Puttkamerów[8]. W późniejszych latach wieś należała znowu do rodziny Puttkamerów[9].

28 lipca 1847 r. w miejscowym kościele późniejszy kanclerz Niemiec Otto von Bismarck wziął ślub z pochodzącą z sąsiedniego Barnowca Johanną von Puttkamer[10].

12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Kołczygłowy[11]. W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kołczygłowy. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa słupskiego.

Kościół

Na wzniesieniu w centrum miejscowości zlokalizowany jest katolicki (do 1945 luterański) kościół Chrystusa Króla, zbudowany w obecnej formie w pierwszej połowie XIX wieku[12] z pruskiego muru. 6 grudnia 2001 wnętrze kościoła spłonęło; odbudowany kościół został ponownie konsekrowany 23 listopada 2002[12].

Kościół posiada wieżę, zdemontowaną w latach 90[13], a odbudowaną w 2002 po pożarze r. z polecenia ks. J. Flaczyńskiego. Kościół jest otwarty tylko w czasie mszy świętej i niedostępny dla zwiedzających.

W kościele znajdują się m.in. wykonana z drewna oliwnego rzeźba Chrystusa Króla dłuta włoskiego artysty Pasquala Galbusera[9] oraz witraże ufundowane przez krewnych dawnych właścicieli wsi – rodzinę Puttkamerów z Wierszyna[14].

Według rejestru zabytków NID kościół wpisany jest na listę zabytków jako kościół parafialny pw. Chrystusa Króla, szachulcowo-murowany, z 1823, nr rej.: A-363 z 28.08.1961[15].

Obok kościoła znajduje się dzwonnica z małym dzwonem ufundowanym przez Puttkamerów[9], a nieopodal dawny cmentarz mieszkańców niemieckich.

Sport i rekreacja

Od 1984 r. w Kołczygłowach działa gminny klub sportowy GKS, zajmujący się piłką nożną. Obecnie zespół GKS-u gra w lidze A-klasy. Największym osiągnięciem klubu jest zwycięstwo w Pucharze Polski na szczeblu wojewódzkim. Istnieje również sekcja LKS ze wskazaniem na lekkoatletykę, UKS (Uczniowski Klub Sportowy), który gra w lidze okręgowej Juniora B1 oraz drużyna siatkarska KSK Kołczygłowy, grająca w 3. lidze. Największym sukcesem ligowym jest 5. miejsce w sezonie 2008/2009.

Ludzie związani z Kołczygłowami

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 56339
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 499 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
  4. ↑ Mapa województwa pomorskiego, Wyd. Atlas Lwów, 1923
  5. ↑ UrszulaU. Bijak UrszulaU. (red.), Nazwy miejscowe Polski. 5: Ko - Ky / [aut. Urszula Bijak ...], Kraków 2003, ISBN 978-83-87623-68-5 [dostęp 2023-07-11] .
  6. ↑ JerzyJ. Kondracki JerzyJ., Geografia regionalna Polski, Wyd. 1, Warszawa: Wydawn. Naukowe PWN, 1998, ISBN 978-83-01-12479-3 [dostęp 2023-07-11] .
  7. ↑ J.J. Sylwestrzak J.J. (red.), Pojezierze Bytowskie – Monografia geograficzno-ekonomiczna, Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe, 1977, s. 248 .
  8. ↑ Maryniuk B.,1977, Człowiek w środowisku geograficznym [w:] Sylwestrzak J., (red.), Pojezierze Bytowskie Monografia geograficzno- ekonomiczna, Gdańskie Towarzystwo Naukowe, Gdańsk
  9. ↑ a b c Kościół w Kołczygłowach [online], Parafia pw. Chrystusa Króla [dostęp 2023-07-11]  (pol.).
  10. ↑ JerzyJ. Kosacki JerzyJ., BogdanB. Kucharski BogdanB., Pomorze Zachodnie i Środkowe: przewodnik, Wyd. 1, Przewodniki po regionach, Warszawa: Sport i Turystyka Muza SA, 2001, ISBN 978-83-7200-583-0 [dostęp 2023-07-09] .
  11. ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  12. ↑ a b OskarO. Pryba OskarO., Rys historyczny [online], Parafia pw. Chrystusa Króla, 28 lipca 2019 [dostęp 2023-07-11]  (pol.).
  13. ↑ PiotrP. Skurzyński PiotrP., Pomorze, Warszawa: Wyd. Muza S.A., 2007, s. 188, ISBN 978-83-7495-133-3 .
  14. ↑ Kirche in Alt Kolziglow [online], www.puttkamer.org [dostęp 2023-07-11] .
  15. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 2 [dostęp 2016-08-15] .

Linki zewnętrzne

  • Mapa Mapa okolic Kołczygłów (Alt Kolziglow) (sektion 1769) (1911, skala 1:25 000)
  • p
  • d
  • e
Gmina Kołczygłowy
  • Siedziba gminy: Kołczygłowy
Wsie
Kolonie
  • Miłobądź
  • Świelubie
  • Wądół
Osady
Osada leśna
  • Stankowo
Części wsi
  • Grępno
  • Kaźmierzewo
  • Łączka
  • Osowie
  • Pustka
  • Roklewo
  • Smolenko
Przysiółek wsi
  • Dobojewo
Części kolonii
  • Klęskowo
  • Muskowo

Herb gminy Kołczygłowy