Johan Svendsen

Johan Svendsen
Ilustracja
Imię i nazwisko

Johan Severin Svendsen

Data i miejsce urodzenia

30 września 1840
Oslo

Pochodzenie

norweskie

Data i miejsce śmierci

14 czerwca 1911
Kopenhaga

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor, dyrygent

Odznaczenia
Komandor Orderu Danebroga (Dania) Kawaler Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Medal Królewski Zasługi (Dania)
Multimedia w Wikimedia Commons

Johan Severin Svendsen (ur. 30 września 1840 w Oslo, zm. 14 czerwca 1911 w Kopenhadze[1][2]) – norweski kompozytor i dyrygent.

Życiorys

Syn muzyka wojskowego, który nauczył syna gry na skrzypcach, klarnecie i flecie[1][2]. W wieku 9 lat został członkiem orkiestry tanecznej w Oslo, mając 11 lat komponował dla niej tańce i marsze[1]. W 1855 roku wstąpił do armii, gdzie grał na klarnecie w orkiestrze wojskowej[1][2]. W latach 1857–1859 uczestniczył w koncertach abonamentowych jako skrzypek orkiestry teatralnej, a w 1860 roku debiutował w Bergen jako dyrygent[1]. Pobierał lekcje gry na skrzypcach u Fredrika Ursina i Carla Arnolda[1][2]. W latach 1863–1867, dzięki otrzymanemu stypendium królewskiemu, studiował w konserwatorium w Lipsku u Ferdinanda Davida, Moritza Hauptmanna, Ernsta Friedricha Richtera i Carla Reineckego[2]. Studia ukończył z pierwszą nagrodą za kompozycję[2]. W 1867 roku dał koncert w rodzinnym Oslo, jednak pomimo pozytywnej opinii ze strony Edvarda Griega spotkał się z chłodnym przyjęciem i wrócił do Lipska[2]. W latach 1868–1870 przebywał w Paryżu[1]. W 1871 roku odwiedził Nowy Jork, gdzie poślubił poznaną wcześniej w Paryżu amerykańską pianistkę Sarę Levett[1][2]. Po powrocie do Lipska został koncertmistrzem orkiestry Euterpe[1][2].

W 1872 roku wziął udział jako skrzypek w prowadzonym przez Richarda Wagnera wykonaniu IX symfonii Ludwiga van Beethovena z okazji otwarcia Teatru Operowego w Bayreuth[1][2]. W latach 1872–1877 dyrygował koncertami norweskiego towarzystwa muzycznego w Oslo[1][2]. W 1874 roku otrzymał roczną pensję rządową[1][2]. W kolejnych latach odwiedził Rzym (1877–1878) i Londyn (1878), następnie po ponownym pobycie w Paryżu powrócił w 1880 roku do Oslo[2]. Od 1883 roku mieszkał w Kopenhadze, gdzie był dyrygentem opery królewskiej i organizatorem corocznych koncertów symfonicznych[1]. Gościnnie występował w Wiedniu, Petersburgu, Moskwie, Helsinkach, Brukseli, Paryżu i Londynie[1][2]. W 1901 roku rozwiódł się ze swoją pierwszą żoną i poślubił tancerkę Juliette Haase[2]. W 1908 roku przeszedł na emeryturę[1][2].

Odznaczony został krzyżem kawalerskim norweskiego Orderu Świętego Olafa oraz komandorią duńskiego Orderu Danebroga i złotym Medalem Zasługi[3].

Twórczość

Był najważniejszą obok Edvarda Griega postacią norweskiego życia muzycznego XIX wieku[1] i podobnie jak on był reprezentantem szkoły narodowej w duchu romantycznym, preferując jednak w przeciwieństwie do niego duże formy orkiestrowe[2]. Był pierwszym norweskim symfonikiem[2]. Przejawiał jednak większe zainteresowanie wykonawstwem niż twórczością[1]. Był wysoko ceniony przez współczesnych jako dyrygent[1].

Wybrane kompozycje

(na podstawie materiałów źródłowych[1][2])

Utwory orkiestrowe

  • Kaprys na skrzypce i orkiestrę (1863)
  • 2 symfonie (I D-dur 1867, II B-dur 1874)
  • introdukcja symfoniczna do sztuki Bjørnstjerna Bjørnsona Sigurd Slembe (1872)
  • epizod symfoniczny Karneval i Paris (1872)
  • marsz żałobny dla króla Karola XV (1872)
  • Festival Polonaise (1873)
  • marsz koronacyjny dla króla Oskara II (1873)
  • legenda symfoniczna Zorahayda (1874)
  • Norsk kunstnerkarneval (1874)
  • fantazja symfoniczna Romeo og Julie (1876)
  • 4 rapsodie norweskie (1876)
  • Koncert skrzypcowy A-dur (1870)
  • Koncert wiolonczelowy d-moll (1870)
  • Romans na skrzypce i orkiestrę (1881)
  • Polonaise (1882)
  • Andante funèbre (1894)
  • Preludium (1898)
  • wariacje na temat norweskiej pieśni ludowej I fjol gjætt’e gjeitinn na orkiestrę smyczkową (1874)

Utwory kameralne

  • Oktet smyczkowy A-dur (1866)
  • Kwintet smyczkowy C-dur (1867)
  • Kwartet smyczkowy a-moll (1865)

Utwory fortepianowe

  • polka Anna (1854)
  • walc Til saeters (1856)

Utwory wokalno-instrumentalne

  • 2 pieśni na głos i fortepian (1878, 1880)
  • 5 pieśni na głos i fortepian (1879)
  • 4 pieśni na głos i fortepian (1879)
  • 4 kantaty (1881, 1881, 1884, 1892)
  • Hymn (1892)

Balet

  • Foraaret kommer (1892)

Przypisy

  1. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 10. Część biograficzna sm–ś. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 2007, s. 205–206. ISBN 978-83-224-0866-7.
  2. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 6 Stre–Zyli. New York: Schirmer Books, 2001, s. 3548–3549. ISBN 0-02-865571-0.
  3. Johan Svendsen. Norsk Biografisk Leksikon. [dostęp 2020-08-11]. (norw.).

Linki zewnętrzne

  • ISNI: 0000000109192174
  • VIAF: 79167821
  • LCCN: n80137555
  • GND: 119013754
  • NDL: 001164277
  • LIBRIS: 1zcgl2ck1bpzxjs
  • BnF: 13900205d
  • SUDOC: 034765611
  • SBN: ATMV002512
  • NKC: jn19990008375
  • BNE: XX1558123
  • NTA: 072519894
  • BIBSYS: 90176855
  • CiNii: DA11951809
  • Open Library: OL4693502A
  • PLWABN: 9810649713505606
  • NUKAT: n2006116967
  • J9U: 987007278482205171
  • LNB: 000147164
  • RISM: people/176065
  • PWN: 3981674
  • БРЭ: 3539768
  • NE.se: johan-svendsen
  • SNL: Johan_Svendsen
  • Catalana: 0064741
  • DSDE: Johan_Svendsen
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 58990