Joanna Belejowska

Joanna Belejowska
Joanna Małgorzata Pomianowska
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 lipca 1820
Żbików

Data i miejsce śmierci

5 października 1904
Wilczyska (województwo lubelskie)

Zawód, zajęcie

pisarka, tłumaczka

Faksymile
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Strona internetowa

Joanna Małgorzata Belejowska z Pomianowskich (ur. 12 lipca 1820 w Żbikowie, zm. 5 października 1904 w Wilczyskach) – polska pisarka i tłumaczka z języków: francuskiego, angielskiego i niemieckiego. Przekładała utwory przeznaczone szczególnie dla młodzieży[1]. Pierwsza polska tłumaczka utworów Juliusza Verne’a.

Życiorys

Była córką Kazimierza Ignacego Wincentego Pomianowskiego oraz Teodory Józefy z Plichtów. Ze strony ojca dziadkami byli Jan Pomianowski i Joanna z Rokosowskich, a ze strony matki dziadkowie to Ignacy Plichta i Anna ze Świętosławskich[2].

Nie wiadomo, gdzie uczyła się, wiadomo natomiast, że nauka pomogła jej w wykształceniu różnorodnych zainteresowań.

Jej mąż, Konstanty Kajetan Belejowski, urzędnik, zmarł w wieku 39 lat w 1858. Nie mieli dzieci[2].

Belejowska była faktyczną redaktorką naczelną ilustrowanego czasopisma dla kobiet Tygodnika Mód i Powieści, a prowadził je i firmował własnym nazwiskiem jego właściciel Jan Kanty Gregorowicz[3].

Fragment listu Joanny Belejowskiej do Józefa Ignacego Kraszewskiego

Korespondowała po polsku i francusku z Józefem Ignacym Kraszewskim[2].

Rówieśniczka Juliusza Verne’a jako pierwsza przetłumaczyła na język polski kilka jego powieści i opowiadań. Jej tłumaczenia (zgodnie z tendencjami ówcześnie panującymi) są skrótami i adaptacjami[4].

Została pochowana na cmentarzu w Wilczyskach w powiecie łukowskim[5].

Nagrobek Joanny Belejowskiej po przeprowadzonej w maju 2021 roku renowacji.

W grudniu 2020 roku została przeprowadzona publiczna zbiórka zainicjowana przez Pana Krzysztofa Czubaszka, na renowację pomnika Joanny Belejowskiej, zaś w maju 2021 roku doszło do całkowitej renowacji nagrobku - zrealizowanej przy pomocy lokalnego stowarzyszenia o nazwie "Nasze Wilczyska".

Twórczość własna

  • Abd el-Kader (1857) (biografia)
  • Panie wysłuchaj modlitwę moją!: wybór modlitw z książek do nabożeństwa przez władzę duchowną szczególniej poleconych: pomnożony nowemi modlitwami i hymnami oraz wielu modlitwami, do których Ojcowie Swięci różne przywiązywali odpusty / zebr. i ułożyła Joanna Belejowska (1870)
  • Magja naturalna, czyli Sposób dokonywania za pomocą optyki różnych doświadczeń sztuk, dziwów, a nawet ukazywania duchów opisany popularnie naukowo / przez Joannę Belejowską (1870)
  • Grafologia: nauka poznawania charakteru człowieka z jego pisma / oprac. według dzieł najznakomitszych grafologów przez Joannę Belejowską (1892)

Tłumaczenia

  • Napoleon III Bonaparte Szkice historyczne z 1688 i 1830 r. / przez Napoleona Ludwika Bonaparte napisane w twierdzy Ham dnia 10 maja 1841 roku (1863)[6],
  • Emile Souvestre Przygody Amerykanina w Chinach (1869),
  • Juliusz Verne Wyspa tajemnicza (1875),
  • Juliusz Verne Czarne Indie (1877)[7],
  • Juliusz Verne Kłopoty Chińczyka w Chinach (1879)[8],
  • Juliusz Verne Dramat w Meksyku (1877)[9],
  • Juliusz Verne Jangada (1881–1882)[10],
  • Juliusz Verne Keraban Uparty (1883)[11],
  • Édouard Lefebvre de Laboulaye Abdallah, czyli Czterolistna koniczyna: powieść arabska,
  • Édouard Pailleron Iskra. Komedyja w 1-ym akcie,
  • Aristedes Roger W pośród fal morskich: podróż podwodna uczonego Trinitusa i jego towarzyszy ułożona według dziennika pisanego na pokładzie „Błyskawicy”,
  • Karol de Sainte-Foi Rady i przestrogi dla młodzieńców,
  • Dinah Maria Mulock Craik Miss Tommy,
  • Fernand de Girodon-Pralon Kobieta,
  • Victor Fournel Wymarzony ideał,
  • Albert Delpit Jak bywa w życiu,
  • Thomas Mayne Reid Wygnańcy w lesie,
  • Maria Edgeworth Wdzięczność Murzyna,
  • Berthold Auerbach W pałacu i w chatce[2].

Przypisy

  1. Dane z internetowego katalogu Biblioteki Narodowej w Warszawie, dostęp 22 sierpnia 2008 r.
  2. a b c d MagdalenaM. Bilska MagdalenaM., Ocalić od zapomnienia – Joanna Belejowska – tłumaczka Verne’a [online] [dostęp 2020-11-04] .
  3. Kobiety i mężczyźni (z) kolorowych pism – redakcja: Alina Łysak i Edyta Zierkiewicz.. bibliotekacyfrowa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-07-25)]. Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocław 2010, s. 20–21 ISBN 978-83-7432-697-1.
  4. KrzysztofK. Czubaszek KrzysztofK., Podwójne życie Tajemniczej wyspy [online], Polskie Towarzystwo Juliusza Verne’a [dostęp 2020-11-06] .
  5. Wola Mysłowska: zachować pamięć [online], Regionalny Portal Informacyjny PODLASIE24.PL [dostęp 2020-11-06]  (pol.).
  6. Szkice historyczne [online], katalogi.bn.org.pl [dostęp 2020-11-05] .
  7. AndrzejA. Zydorczak AndrzejA., Czarne Indie [online] [dostęp 2020-11-09] .
  8. AndrzejA. Zydorczak AndrzejA., Tarapaty Chińczyka w Chinach [online] [dostęp 2020-11-09] .
  9. AndrzejA. Zydorczak AndrzejA., Dramat w Meksyku. Pierwsze okręty marynarki meksykańskiej [online] [dostęp 2020-11-09] .
  10. AndrzejA. Zydorczak AndrzejA., Jangada [online] [dostęp 2020-11-09] .
  11. AndrzejA. Zydorczak AndrzejA., Uparty Keraban [online] [dostęp 2020-11-09] .

Linki zewnętrzne

  • Publikacje Joanny Belejowskiej w serwisie Polona.pl
  • Joanna Belejowska – wybór prac pisarki
  • ISNI: 0000000113168679
  • VIAF: 165183925
  • PLWABN: 9810573172805606
  • NUKAT: n95211843
  • LIH: LNB:CAXd;=BW
  • WorldCat: viaf-165183925