Jerzy Zdrada

Jerzy Zdrada
Ilustracja
Jerzy Zdrada (pierwszy z prawej) i Jerzy Buzek (w środku) w Senacie RP (2012)
Data i miejsce urodzenia

26 listopada 1936
Częstochowa

Zawód, zajęcie

historyk, wykładowca akademicki, polityk

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Stanowisko

poseł na Sejm X, I i II kadencji (1989–1997)

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Medal Komisji Edukacji Narodowej Odznaka „Honoris Gratia”
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Jerzy Władysław Zdrada (ur. 26 listopada 1936 w Częstochowie) – polski historyk, nauczyciel akademicki i polityk, doktor habilitowany nauk humanistycznych, działacz opozycji demokratycznej w PRL, w latach 1989–1997 poseł na Sejm X, I i II kadencji, w latach 1997–2001 wiceminister edukacji narodowej w rządzie Jerzego Buzka.

Życiorys

Jerzy Zdrada (z lewej) na manifestacji w Krakowie (2016)

Ukończył w 1960 studia na Wydziale Filozoficzno-Historycznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Uzyskał następnie stopnie doktora i doktora habilitowanego. Do 1984 pracował w Polskiej Akademii Nauk. W 1993 objął stanowisko profesora nadzwyczajnego UJ. W pracy naukowej specjalizuje się w zagadnieniach historii nowożytnej Polski i powszechnej.

Był konsultantem historycznym filmu Jarosław Dąbrowski z 1975[1]. W latach 80. działał w jawnych i tajnych strukturach „Solidarności”. Brał udział w obradach Okrągłego Stołu po stronie opozycyjno-solidarnościowej. W latach 1989–1997 sprawował mandat posła na Sejm X, I i II kadencji. Należał do Ruchu Obywatelskiego Akcja Demokratyczna, Unii Demokratycznej i Unii Wolności. W rządzie Jerzego Buzka pełnił funkcję wiceministra edukacji narodowej.

W 2001 wycofał się z bieżącej polityki. Członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa, został też zastępcą przewodniczącego Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa.

Odznaczenia i wyróżnienia

W 1997 otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodowej, a w 1999 Medal Bene Merenti Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego. W 2003 za wybitne zasługi w działalności na rzecz rewaloryzacji zabytków Krakowa został przez prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego odznaczony Krzyżem Oficerskim[2], a w 2007 przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego w uznaniu wybitnych osiągnięć w pracy naukowej i badawczej w dziedzinie nauk historycznych, za zasługi w działalności publicznej Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski[3].

Został uhonorowany medalami i wyróżnieniami: UJ (2001), Politechniki Gdańskiej (2001), Uniwersytetu Opolskiego (2003), Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy (2009). Wyróżniony Nagrodą Ministra Edukacji Narodowej i Sportu (2004) i odznaką „Honoris Gratia” (2023)[4]. Otrzymał honorowe obywatelstwa Jarosławia (1999) i Sanoka (2001)[5].

Publikacje

  • Zmierzch Czartoryskich, 1969.
  • Historia dyplomacji polskiej t. 3 (współautor), 1982.
  • Wielka Emigracja po Powstaniu Listopadowym, 1987.
  • Historia Polski 1795–1914, 2005.

Przypisy

  1. Jerzy Zdrada w bazie filmpolski.pl. [dostęp 2020-05-17].
  2. M.P. z 2004 r. nr 10, poz. 148
  3. M.P. z 2007 r. nr 44, poz. 0515
  4. Zarządzenia nr 3319/2023 Prezydenta Miasta Krakowa z dnia 10 listopada 2023 r. w sprawie nadania odznaki Honoris Gratia zasłużonym członkom Społecznego Komitetu Ochrony Zabytków Krakowa. bip.krakow.pl. [dostęp 2023-11-20].
  5. Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: 2002, s. 127–129.

Bibliografia

  • Strona sejmowa posła II kadencji. [dostęp 2020-05-17].
  • Dr hab. Jerzy Zdrada, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2010-08-31] .
  • Nota biograficzna w Encyklopedii Solidarności. [dostęp 2020-05-17].
  • ISNI: 0000000121298457
  • VIAF: 41963608
  • LCCN: nr2006006720
  • BnF: 126904682
  • SUDOC: 102159521
  • NKC: js2009523712
  • NTA: 067843646
  • CiNii: DA1694269X
  • PLWABN: 9810632759505606
  • NUKAT: n96344132
  • J9U: 987007424257205171
  • LIH: LNB:Buwh;=Cg
Identyfikatory zewnętrzne:
  • identyfikator osoby w bazie „Ludzie nauki” (dawnej): 65070