Jakob Wassermann

Jakob Wassermann
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

10 marca 1873
Fürth

Data i miejsce śmierci

1 stycznia 1934
Altaussee

Narodowość

niemiecka

Język

niemiecki

Dziedzina sztuki

literatura

Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Strona internetowa

Jakob Wassermann (ur. 10 marca 1873 w Fürth; zm. 1 stycznia 1934 w Altaussee) – niemiecki pisarz żydowskiego pochodzenia; w psychologicznych powieściach moralitetowych zawarł krytykę społeczną.

Życiorys

Był synem właściciela sklepu, matkę stracił będąc jeszcze dzieckiem. Wcześnie rozwijał zainteresowania literackie, publikując w kilku małych czasopismach. Ojciec nie popierał literackich ambicji syna, dlatego krótko po szkole Jakob odbył praktykę zawodową u wiedeńskiego biznesmena. Po odbyciu służby wojskowej w Würzburgu osiedlił się w południowych Niemczech, a następnie udał się do Zurychu. W 1894 przeniósł się do Monachium, gdzie pracował jako sekretarz i redaktor w tygodniku Simplicissimus. Poznał tam wówczas innych pisarzy, m.in. Rainera Maria Rilkego, Hugona von Hofmansthal i Tomasza Manna.

W 1896 wydał pierwszą powieść Melusine (nazwisko Wassermann oznacza w j.niemieckim człowieka-wodę, podczas gdy Meluzyna to legendarna postać z europejskiego folkloru, żeński duch wód ze świętych źródeł i rzek).

Od 1898 był krytykiem teatralnym w Wiedniu. W 1901 ożenił się z Julie Speyer, z którą rozwiódł z nią w 1915. 3 lata później ożenił się z Martą Karlweis[1]. Po 1906 podróżował między Wiedniem a Altaussee w Styrii. W 1926 został wybrany członkiem Pruskiej Akademii Sztuki, ale zrezygnował z członkostwa w 1933, uprzedziwszy w ten sposób usunięcie go z Akademii przez nazistów. W tym samym roku znalazł się na liście autorów zakazanych w Niemczech ze względu na żydowskie pochodzenie[1].

Rok później zmarł na atak serca w swoim domu w Altaussee.

Twórczość

Jego dorobek literacki to poezje, eseje, powieści i opowiadania. Za najważniejsze dzieła Wassermanna uznawane są powieść Przypadek Mauriziusa (1928) i autobiografia Moje życie jako Niemiec i Żyd (1921), w której opisuje napiętą relację między swoimi dwiema tożsamościami, niemiecką i żydowską.

  • Melusine, 1896
  • Die Juden von Zirndorf, 1897
  • Geschichte der jungen Renate Fuchs, 1900
  • Der Moloch, 1902
  • Der niegeküsste Mund, 1903
  • Kunst der Erzählung, 1904
  • Alexander von Babylon, 1905
  • Caspar Hauser oder Die Trägheit des Herzens, 1908
  • Der Mann von vierzig Jahren, 1913
  • Das Gänsemännchen, 1915
  • Christian Wahnschaffe, 1919
  • Die Prinzessin Girnara, Weltspiel und Legende, 1919
  • Mein Weg als Deutscher und Jude, 1921
  • Imaginäre Brücken, 1921
  • Laudin und die Seinen, 1925
  • Das Gold von Caxamalca, 1928
  • Christoph Columbus, Eine Biographie, 1929
  • Trylogia:
    • Der Fall Maurizius, 1928
    • Etzel Andergast, 1931
    • Joseph Kerkhovens dritte Existenz, 1934

Utwory przetłumaczone na język polski

  • Dziecię Europy, czyli Kacper Hauser (1930)[2]
  • Sprawa Mauriziusa (cz. 1–2, 1928–1929)[2]
  • Zmierzch aniołów (cz. 1–2, 1932)[2]
  • Trzecia egzystencja Józefa Kerkhovena (1934)[2]

Przypisy

  1. a b Jakob Wassermann [online], www.lehrer.uni-karlsruhe.de [dostęp 2020-06-13] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-13] .
  2. a b c d Wassermann Jakob [online], sztetl.org.pl [dostęp 2020-06-13] .

Linki zewnętrzne

  • Teksty Jakoba Wassermanna (Międzynarodowy Projekt Gutenberg)
  • Teksty Jakoba Wassermanna w Projekcie Gutenberg-DE)
  • Projekt Jakob Wassermann
  • Publikacje Jakoba Wassermanna w bibliotece Polona
  • ISNI: 0000000121458879
  • VIAF: 102336383
  • LCCN: n81072743
  • GND: 118629387
  • NDL: 00527186
  • LIBRIS: c9prsqsw56l775l
  • BnF: 11928917d
  • SUDOC: 02719325X
  • SBN: RAVV037846
  • NLA: 35593116
  • NKC: jn19990008938
  • DBNL: wass010
  • BNE: XX1068579
  • NTA: 147748569, 070497222
  • BIBSYS: 90053588
  • CiNii: DA01215181
  • Open Library: OL118139A
  • PLWABN: 9810674118105606
  • NUKAT: n96024635
  • J9U: 987007269878805171
  • PTBNP: 185441
  • CANTIC: a10177747
  • LNB: 000231980
  • NSK: 000494382
  • BNA: 000029705
  • BNC: 000162880
  • ΕΒΕ: 74996
  • BLBNB: 000442225
  • LIH: LNB:V*50457;=BH
  • RISM: people/41024569
  • WorldCat: lccn-n81072743
  • PWN: 3994247
  • Britannica: biography/Jakob-Wassermann
  • Treccani: jakob-wassermann
  • БРЭ: 1902012
  • NE.se: jakob-wassermann
  • SNL: Jakob_Wassermann
  • VLE: jakob-wassermann
  • Catalana: 0071878
  • DSDE: Jakob_Wassermann
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 65868