Irena Zarzycka

Irena Zarzycka
Data i miejsce urodzenia

5 maja 1900
Pabianice

Data i miejsce śmierci

26 maja 1993
Ożarów Mazowiecki

Narodowość

Polka

Język

polski

Alma Mater

Wolna Wszechnica Polska

Dziedzina sztuki

literatura

Ważne dzieła
  • Dzikuska
Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi

Irena Zarzycka (z domu Hoeck) (ur. 5 maja 1900 w Pabianicach[1], zm. 26 maja 1993 w Ożarowie Mazowieckim) – polska pisarka, autorka popularnych romansów.

Życiorys

Urodziła się w Pabianicach jako córka Ludwika Haecka urzędnika kolejowego i jego żony Józefy z domu Jasieńska. W 1920 ukończyła szkołę średnią w Pabianicach, a w latach 1920–1925 studiowała humanistykę na Wolnej Wszechnicy Polskiej. Młodość spędzoną w Pabianicach opisała w autobiografii Panna Irka. Jej powieści przed wojną były bestsellerami – np. debiutancka Dzikuska miała do 1939 siedem wydań i została zekranizowana[2].

W 1924 wyszła za mąż za Mieczysława Zarzyckiego, kartografa w Wojskowym Instytucie Kartograficznym.

W czasie II wojny światowej jej mąż był ofiarą zbrodni katyńskiej zamordowany w Charkowie, a syn zmarł na tyfus w obozie koncentracyjnym w Majdanku[3]. Po tych doświadczeniach przestała tworzyć. W okresie 1945-1953 pracowała jako nauczycielka w Ołtarzewie i Ożarowie Mazowieckim. Następnie pracowała w Pruszkowie w Powiatowej Radzie Narodowej i prowadziła bibliotekę powiatową. Została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarła w wieku 93 lat i pochowana została na Cmentarzu Żbikowskim w Pruszkowie.

Wszystkie jej utwory w 1951 objęto zapisem cenzury w Polsce, ze skutkiem natychmiastowego wycofania z bibliotek[4]. Pierwsze powojenne wydanie jej powieści Dzikuska ukazało się dopiero w 1988 roku.

Upamiętnienie

Uchwałą Rady Miejskiej LXXII/665/23 Ożarowa Mazowieckiego Biblioteka Publiczna w Ożarowie Mazowieckim otrzymała imię Ireny Zarzyckiej[5][6].

Twórczość

  • Dzikuska (1927)
  • Jawnogrzesznica (1928)
  • Ślubne pantofelki (1928)
  • Okruch zaklętego zwierciadła (1929)
  • Chłopiec z dalekiej ojczyzny (1929)
  • Kwiat jabłoni (1929)
  • Córka wichru (1930)
  • Panna Irka (1930)
  • Kłamstwo (1931)
  • Tabor (1931)
  • Królewski lot (1933)
  • Wieczna młodość (1933)
  • Wschody i zachody (1934)
  • Pod wiatr (1934)
  • Pałac śród gór (1935)
  • Muszla (1935)
  • Samotnicy (1937)
  • Sześć bajek wybranych (1946), zbiór wierszy dla dzieci

Przypisy

  1. Współcześni polscy pisarze i badacze literatury - słownik bibliograficzny. redakcja - Jadwiga Czachowska i Alicja Szałagan. T. tom 9: W-Z. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2004, s. 395-396. ISBN 83-02-09242-8 tom 9 i ISBN 83-02-05444-5 całość. [dostęp 2023-12-23].
  2. Sławomir Saładaj: Zarzycka – królowa romansów. Urząd Miasta Pabianice.
  3. Irena Zarzycka – królowa romansów [online], Wirtualne Muzeum Ożarów Mazowiecki [dostęp 2021-04-12]  (pol.).
  4. Cenzura PRL, posłowie Zbigniew Żmigrodzki, Wrocław 2002, s. 46.
  5. Biblioteka Publiczna im. Ireny Zarzyckiej w Ożarowie Mazowieckim [online], Serwis Gminy Ożarów Mazowiecki [dostęp 2023-12-23]  (pol.).
  6. EwaE. Pawlak EwaE., Patronka [online], Biblioteka Publiczna im. Ireny Zarzyckiej w Ożarowie Mazowieckim, 1 grudnia 2023 [dostęp 2023-12-23]  (pol.).

Bibliografia

  • Anna Wzorek: Twórczość Ireny Zarzyckiej. Kielce: Wydawnictwo Akademii Świętokrzyskiej, 2004
  • ISNI: 0000000109577293
  • VIAF: 18361638
  • LCCN: n82271368
  • GND: 131623125
  • NKC: js2010580006
  • PLWABN: 9810579403605606
  • NUKAT: n94200951
  • J9U: 987007273388505171