Gyula Illyés

Gyula Illyés
Ilustracja
Gyula Illyés, około 1980
Data i miejsce urodzenia

2 listopada 1902
Felső-Rácegrespuszta

Data i miejsce śmierci

15 kwietnia 1983
Budapeszt

Zawód, zajęcie

pisarz

Multimedia w Wikimedia Commons

Gyula Illyés (ur. 2 listopada 1902 w Felső-Rácegrespuszta[1], zm. 15 kwietnia 1983 w Budapeszcie[2]) – węgierski pisarz.

Życiorys

Urodził się w rodzinie folwarcznej, należącej do klanu owczarzy. Był synem kowala dworskiego[3]. Nauki pobierał w Budapeszcie i Paryżu. Popierał republikę Béli Kuna[4]. Jeszcze przed złożeniem egzaminu dojrzałości związał się z lewicowym ruchem studenckim. W 1919 roku wziął udział w rewolucji węgierskiej[3]. Od 1920 do 1926 przebywał na emigracji[5][6] w Paryżu, gdzie studiował na Sorbonie, a jednocześnie zatrudniony był jako nauczyciel, introligator i górnik[7]. W czasie II wojny światowej związany z gazetą „Nyugat”[5]. Po wyzwoleniu Węgier został członkiem parlamentu[4] z ramienia Narodowej Partii Chłopskiej[8]. Z życia publicznego wycofał się po dojściu stalinistów do władzy. W swych utworach był rzecznikiem uciskanych chłopów.

Od 1969 roku Gyula Illyés pełnił funkcję wiceprezesa międzynarodowego Pen-Clubu[9].

W 1970 w serii Biblioteka Poetów Ludowej Spółdzielni Wydawniczej ukazał się wybór poezji Illyésa w tłumaczeniu Artura Międzyrzeckiego[10].

Był trzykrotnie laureatem nagrody państwowej im. Kossutha (1948, 1953, 1970), otrzymał także nagrodę poetycką VII Biennale Poezji w Knokke-le Zoute w 1965 r. oraz nagrodę im. Herdera (1970)[9].

Twórczość

  • zbiory wierszy
  • powieści, np. Obiad w pałacu, Lud Puszty
  • proza eseistyczna W łodzi Charona
  • dramaty
  • eseje
  • reportaże
  • monografia Petöfi Sándor[4]

Przypisy

  1. Gyozo Szabó: Illyés, Gyula. treccani.it. [dostęp 2018-03-25]. (wł.).
  2. Illyés Gyula, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2018-03-25] .
  3. a b Illyés Gyula, [w:] Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 60 .
  4. a b c Gyula Illyés, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2018-03-25]  (ang.).
  5. a b Gyula Illyés. hungarianreview.com. [dostęp 2018-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-09-29)]. (ang.).
  6. Gyula Illyés. biuroliterackie.pl. [dostęp 2018-03-25]. (pol.).
  7. Illyés Gyula, [w:] Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 61 .
  8. Illyés Gyula, [w:] Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 62 .
  9. a b Illyés Gyula, [w:] Mały Słownik Pisarzy Węgierskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1977, s. 63 .
  10. GyulaG. Illyés GyulaG., Poezje wybrane, ArturA. Międzyrzecki (tłum.), Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1970 .

Bibliografia

  • Gyula Illyés: Poezje wybrane. Wyboru dokonał, przełożył i notą biograficzną opatrzył Artur Międzyrzecki. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1970, seria: Biblioteka Poetów.
Kontrola autorytatywna (osoba):
  • ISNI: 0000000109025886
  • VIAF: 54267844
  • LCCN: n50031897
  • GND: 118708740
  • NDL: 00444218
  • LIBRIS: hftwzvn14ds91d1
  • BnF: 126140657
  • SUDOC: 029134463
  • SBN: CFIV041453
  • NLA: 35219240
  • NKC: mzk2002148162
  • BNE: XX1001433
  • NTA: 069589151
  • BIBSYS: 90672411
  • CiNii: DA01071037
  • Open Library: OL5354862A
  • PLWABN: 9810575435505606
  • NUKAT: n96028325
  • J9U: 987007305863705171
  • PTBNP: 29525
  • CANTIC: a10289884
  • LNB: 000070910
  • NSK: 000043949
  • LIH: LNB:kCs;=Bx
  • NSZL: 346
  • PWN: 3914150
  • Britannica: biography/Gyula-Illyes
  • Treccani: gyula-illyes
  • Universalis: gyula-illyes
  • БРЭ: 2004143
  • NE.se: gyula-illyes
  • SNL: Gyula_Illyés
  • VLE: gyula-illyes
  • Catalana: 0033498
  • DSDE: Gyula_Illyés
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 27105