Georg Christoph Lichtenberg

Georg Christoph Lichtenberg

Data i miejsce urodzenia	1 lipca 1742 Ober-Ramstadt
Data i miejsce śmierci	24 lutego 1799 Getynga
Narodowość	niemiecka
Język	niemiecki
Alma Mater	Uniwersytet w Getyndze
Dziedzina sztuki	literatura, filozofia, aforystyka
Epoka	oświecenie
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Georg Christoph Lichtenberg (ur. 1 lipca 1742 w Ober-Ramstadt k. Darmstadt, zm. 24 lutego 1799 w Getyndze^[1]) – niemiecki profesor fizyki, myśliciel, autor wolnomyślnych aforyzmów^[2]. Przedstawiciel oświecenia.

Życiorys

Był siedemnastym i ostatnim dzieckiem w rodzinie pastora. Do 10. roku życia uczył się w domu, w latach 1752–1761 uczęszczał do szkoły łacińskiej „Darmstädter Pädagogium”. Uczył się tam matematyki, fizyki i jako samouk astronomii. W 1763 otrzymał stypendium od landgrafa Ludwiga VIII von Hessen-Darmstadt, dzięki czemu mógł studiować matematykę, nauki przyrodnicze i astronomię na uniwersytecie w Getyndze. Jego nauczycielem w Getyndze był Samuel Christian Hollmann. Po studiach odbył dwie podróże do Anglii. W 1770 roku został profesorem fizyki, matematyki i astronomii na uniwersytecie w Getyndze, ale regularne wykłady prowadził dopiero od roku 1776. W 1777 roku zawarł znajomość z Marią Dorotheą Stechardt (1765–1782), która od 1780 roku aż do jej wczesnej śmierci była jego towarzyszką życia. Od 1780 roku kierował katedrą fizyki. W 1793 roku został członkiem Royal Society w Londynie. Był też członkiem innych towarzystw naukowych^[3].

Znaczenie

Lichtenberg był znanym i cenionym fizykiem. Prowadząc wykłady z fizyki eksperymentalnej był prekursorem połączenia teorii z doświadczeniem: nie ograniczał się do prowadzenia wykładów, ale dokumentował je praktycznymi pokazami^[4].

Od 1764 roku notował w zeszytach w formie aforyzmów swoje myśli, które zostały opublikowane dopiero po jego śmierci. W druku ukazał się m.in. zbiór Bemerkungen vermischten Inhalts (1800-1806)^[5].

W Polsce wydano wybór Aforyzmy (1970) oraz Pochwała wątpienia (2005)^[6].

Dla filologów i historyków interesujące są też jego pisma polemiczne, listy i eseje pisane w języku niemieckim, w przeciwieństwie do jego prac naukowych pisanych w języku łacińskim.

Jego grób znajduje się na cmentarzu Bartholomäusfriedhof w Getyndze.

Zobacz też

• stop Lichtenberga
• Georgiana
• Figura Lichtenberga

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Dzieła Georga Christopha Lichtenberga w bibliotece Polona
• Lichtenberg, Georg Christoph (1742–99) (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].