Cykloheksanol

Cykloheksanol
Nazewnictwo
Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
cykloheksanol
Inne nazwy i oznaczenia
heksahydrofenol, alkohol cykloheksylowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C6H11OH

Masa molowa

100,16 g/mol

Wygląd

bezbarwna, lepka ciecz lub kleiste ciało stałe o zapachu kamfory[1][2]

Identyfikacja
Numer CAS

108-93-0

PubChem

7966

DrugBank

DB03703

SMILES
C1CCC(CC1)O
InChI
InChI=1S/C6H12O/c7-6-4-2-1-3-5-6/h6-7H,1-5H2
InChIKey
HPXRVTGHNJAIIH-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
Gęstość
0,948 g/cm³ (20 °C)[1][4]; ciało stałe
0,9624 g/cm³ (20 °C)[5]; ciało stałe
Rozpuszczalność w wodzie
37,6 g/l (20 °C)[4]
340 g/l (20 °C)[1]
42 g/l (10 °C)[3]
Temperatura topnienia

24 °C[1]
25,4 °C[4]
26 °C[5]

Temperatura wrzenia

160–161 °C[1][4]

logP

1,23[3]

Kwasowość (pKa)

16

Lepkość

4,6 cP[2]

Napięcie powierzchniowe

33,47 mN/m (30 °C)[2]

Budowa
Moment dipolowy

1,463 D[6]

Niebezpieczeństwa
Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[7]
Wykrzyknik
Uwaga
Zwroty H

H332, H302, H335, H315

Zwroty P

P261

Europejskie oznakowanie substancji
oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[7]
Szkodliwy
Szkodliwy
(Xn)
Zwroty R

R20/22, R37/38

Zwroty S

S2, S24/25

Temperatura zapłonu

61 °C[1]

Temperatura samozapłonu

300 °C[1]

Numer RTECS

GV7875000

Dawka śmiertelna

LD50 272 mg/kg (mysz, dożylnie)

Podobne związki
Podobne związki

cykloheksan

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Multimedia w Wikimedia Commons

Cykloheksanol – cykliczny, nasycony alkohol drugorzędowy o wzorze C6H11OH będący pochodną cykloheksanu. Bezbarwna substancja stała lub ciecz. Stosowany głównie jako półprodukt przy produkcji nylonu.

Otrzymywanie

Otrzymuje się go w reakcji utleniania cykloheksanu:

Rzadziej stosowaną, alternatywną metodą jest uwodornienie fenolu:

Reakcje

Ulega utlenieniu do cykloheksanonu który po przekształceniu do oksymu służy do produkcji kaprolaktamu. Pod wpływem kwasu azotowego zamienia się w kwas adypinowy. W obecności kwasów mineralnych ulega dehydratacji do cykloheksenu[8].

Zastosowanie

Głównie do produkcji nylonu. Jego estry są stosowane jako plastyfikatory, zwłaszcza ftalan dicykloheksylu[9] (DCHP). Dawniej stosowany w wyparkowych podzielnikach kosztów ogrzewania[10].

Przypisy

  1. a b c d e f g Cyclohexanol, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 16090 [dostęp 2023-09-05]  (niem. • ang.).
  2. a b c Cyclohexanol, [w:] PubChem, United States National Library of Medicine, CID: 7966 [dostęp 2023-09-05]  (ang.).
  3. a b Cyclohexanol, [w:] DrugBank, University of Alberta, DB03703 [dostęp 2023-09-05]  (ang.).
  4. a b c d Cykloheksanol (nr 105899) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Polski.
  5. a b CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M.W.M. Haynes (red.), wyd. 97, Boca Raton: CRC Press, 2016, s. 3-134, ISBN 978-1-4987-5429-3  (ang.).
  6. M.M. Barratt M.M., A quantitative structure-activity relationship for the eye irritation potential of neutral organic chemicals, „Toxicology Letters”, 80 (1-3), 1995, s. 69–74, DOI: 10.1016/0378-4274(95)03338-L [dostęp 2023-09-05]  (ang.).
  7. a b Cykloheksanol, [w:] Classification and Labelling Inventory, Europejska Agencja Chemikaliów [dostęp 2015-04-07]  (ang.).
  8. chemorganiczna.com - Portail d'informations [online], www.chemorganiczna.com [dostęp 2017-11-22] [zarchiwizowane z adresu 2012-07-24] .
  9. Dicyclohexyl Phthalate (Phthalic Acid, Dicyclohexyl Ester)
  10. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2012-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-13)].
Encyklopedie internetowe (rodzaj indywiduum chemicznego):
  • БРЭ: 4677071
  • SNL: sykloheksanol
  • DSDE: cyklohexanol