Cristóbal Balenciaga

Cristóbal Balenciaga

Cristóbal Balenciaga Eizaguirre

Data i miejsce urodzenia	21 stycznia 1895 Getaria, Gipuzkoa
Data i miejsce śmierci	23 marca 1972 Jávea, Alicante
Zawód, zajęcie	Projektant mody
Narodowość	Hiszpan
Multimedia w Wikimedia Commons

Cristóbal Balenciaga Eizaguirre (ur. 21 stycznia 1895 w Getarii, zm. 23 marca 1972 w Jávea) – hiszpański projektant mody i założyciel domu mody Balenciaga, uważany za jednego z najważniejszych twórców haute couture^[1].

Życiorys

Urodził się w niewielkiej rybackiej miejscowości Getaria w Kraju Basków w północnej części Hiszpanii. Jego ojciec był rybakiem, który zmarł, gdy Cristóbal miał jedenaście lat^[1]. Od tego czasu był wychowany jedynie przez matkę, która była krawcową^[2]. W dzieciństwie spędzał z nią dużo czasu, przyglądając się bacznie jej pracy^[1]. W wieku dwunastu lat rozpoczął pracę jako praktykant krawca^[1]. W wieku nastoletnim jego klientką została markiza Casa Torres, przedstawicielka miejskiej elity w Getarii^[1]. To ona wysłała młodego Balenciagę do Madrytu, gdzie formalnie zaczął kształcić się w krawiectwie^[3].

Na początku swojej kariery Balenciaga pracował jako projektant w Hiszpanii. W 1919 otworzył filie swojego butiku Eisa w Madrycie, Barcelonie i modnym nadmorskim kurorcie San Sebastián^[2]. Jego projekty były faworyzowane przez hiszpańską rodzinę królewską i członków arystokracji. Kiedy hiszpańska wojna domowa zmusiła go do zamknięcia sklepów, Balenciaga przeniósł się do Paryża^[4] wraz ze swoim partnerem życiowym Władziem Jaworowskim d’Attainville^[1]. W sierpniu 1937, wraz ze swoim partnerem oraz Nicolásem Bizcarrondem, otworzył paryski dom kupiecki przy Avenue George V^[5].

W 1948 zmarł jego partner – Władzio Jaworowski d’Attainville, na skutek czego Balenciaga rozważał zaprzestanie działalności^[1]. Narzucił całkowicie nowatorski styl, zmieniając sylwetkę kobiety poprzez płynne linie i zaskakujące formy^[2]. Zaprojektował sukienki w formie luźnych tunik, szmizjerki, sukienki baby doll czy spódnice bombki^[2]. Do wysokiego krawiectwa wprowadził także odważne intensywne kolory^[2].

Stworzył wiele projektów dla Aline Griffith, Margarity Salaverrí Galárragi i Meye Allende de Maier, które uważał za swoje muzy^[6]. Zaprojektowane przez niego ubrania nosiły także takie osoby jak: Marlene Dietrich, Greta Garbo, Grace Kelly, Ava Gardner, Audrey Hepburn, Jackie Kennedy^[2]. Wykonał również suknię ślubną dla Królowej Belgii Fabioli^[7] i Księżnej Kadyksu^[8]. Prowadził zajęcia z projektowania mody, inspirując innych projektantów, takich jak Oscar de la Renta, André Courrèges, Emanuel Ungaro, Mila Schön i Hubert de Givenchy^[1].

Po 30 latach pracy w Paryżu Balenciaga zamknął swój dom w 1968^[9]. Zamknął kolejno także swoje pozostałe domy mody w Barcelonie i Madrycie. Zmarł 23 marca 1972 w hiszpańskiej miejscowości Jávea^[9].

W 2011 w rodzinnym mieście projektanta powstało Muzeum Cristóbala Balenciagi, które jest poświęcone w całości jego historii i pracy. W wystawach stałych i czasowych odwiedzający mają okazję przyjrzeć się około 1200 strojom i dodatkom zaprojektowanym przez artystę^[10].

Przypisy

Bibliografia

• M. Blume, Cristóbal Balenciaga. Mistrz nas wszystkich, Wrocław: Bukowy Las, 2013. ISBN 978-83-63431-61-7.
• A. Cebula, Cristóbal Balenciaga, 2018 [dostęp 2020-05-20].
• B. Duncuff Charleston, Cristobal Balenciaga (1895–1972), 2004 [dostęp 2020-05-20].
• P. Espinosa de los Monteros, Balenciaga, fuente de inspiración, 2006 [dostęp 2020-05-20].
• B. Meyer-Stabley, Mężczyźni, którzy wstrząsnęli światem mody, Poznań: Rebis, 2015, ISBN 978-83-7818-767-7.
• Oficjalna strona Muzeum Cristóbala Balenciagi: Cristobál Balenciaga Museoa [dostęp 2020-06-20].