Clemens Krauss : Życiorys, Dorobek, Przypisy, Linki zewnętrzne Wikipedia, wolna encyklopedia

Clemens Krauss

Imię i nazwisko

Clemens Heinrich Krauss

Data i miejsce urodzenia

31 marca 1893
Wiedeń

Pochodzenie

austriackie

Data i miejsce śmierci

16 maja 1954
Meksyk

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

dyrygent

Multimedia w Wikimedia Commons

Clemens Heinrich Krauss^[1]^[2] (ur. 31 marca 1893 w Wiedniu, zm. 16 maja 1954 w Meksyku^[1]^[2]) – austriacki dyrygent.

Życiorys

Był nieślubnym synem urzędnika dworskiego, hrabiego Hectora Baltazziego i śpiewaczki Clementine Krauss^[1]^[2]. Nosił nazwisko matki^[2]. W wieku 8 lat został chórzystą w kapeli nadwornej^[1]. Studiował w Konserwatorium Wiedeńskim, gdzie jego nauczycielami byli Hermann Graedener (kompozycja) i Richard Heuberger (teoria)^[2]. W latach 1912–1913 był kierownikiem chóru w teatrze miejskim w Brnie, gdzie w 1913 roku zadebiutował jako dyrygent, prowadząc wykonanie opery Zar und Zimmermann Alberta Lortzinga^[1]^[2]. W kolejnych latach działał jako dyrygent w Rydze (1913–1914), Norymberdze (1915–1916), Szczecinie (1916–1921) i Grazu (1921–1922)^[1]^[2]. W 1922 roku został zatrudniony na stanowisku asystenta dyrygenta w Operze Wiedeńskiej, od 1922 do 1924 roku wykładał też w Konserwatorium Wiedeńskim^[2]. W latach 1923–1927 był dyrygentem koncertów wiedeńskiego Tonkünstler-Verein^[2]. Od 1924 do 1929 roku pełnił ponadto funkcję intendenta opery i kierownika Museumkonzerte we Frankfurcie nad Menem^[1]^[2].

W latach 1929–1934 pełnił funkcję dyrektora Opery Wiedeńskiej^[1]^[2]. Dyrygował także Filharmonikami Wiedeńskimi (1930–1933)^[2]. W kolejnych latach był dyrektorem Staatsoper w Berlinie (1934–1937) i Bayerische Staatsoper w Monachium (1937–1944), dyrygentem koncertów Mozarteum w Salzburgu (1939–1945) i ponownie dyrygentem Filharmoników Wiedeńskich (1944–1945)^[2]. Należał do czołowych postaci życia kulturalnego w III Rzeszy, utrzymywał kontakty z Adolfem Hitlerem i Hermannem Göringiem^[2]. Z drugiej strony ułatwił wielu osobom pochodzenia żydowskiego wyjazd z Niemiec^[2]. Ze względu na swoją dwuznaczną postawę był po wojnie objęty śledztwem i dopiero w 1947 roku zezwolono mu na powrót do działalności publicznej^[2].

W 1947 roku wrócił na posadę dyrygenta Filharmoników Wiedeńskich i prowadził z tą orkiestrą koncerty noworoczne^[2]. W latach 1951–1953 dyrygował w londyńskim Covent Garden Theatre, a w latach 1953–1954 na festiwalu w Bayreuth^[2]. Zmarł podczas podróży koncertowej po Ameryce Środkowej^[1].

Jego żoną była śpiewaczka Viorica Ursuleac^[2].

Dorobek

Zasłynął przede wszystkim jako interpretator dzieł scenicznych Richarda Straussa, z którym prywatnie przyjaźnił się^[1]^[2]. Poprowadził prawykonania wielu jego oper: Arabelli, Dzień pokoju, Miłość Danae oraz Capriccio, do tej ostatniej napisał także libretto^[1]^[2]. Wykonywał także dzieła Wagnera, W.A. Mozarta, Verdiego i Pucciniego^[1]^[2]. W 1930 roku poprowadził pierwsze wiedeńskie wykonanie Wozzecka Albana Berga^[1].

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 189. ISBN 978-83-224-3303-4.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u ^v Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 3 Haar–Levi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 1955. ISBN 978-0-02-865528-4.