Cerkiew św. Dymitra w Roztoce Wielkiej

Cerkiew św. Dymitra w Roztoce Wielkiej
obecnie kościół Matki Bożej Anielskieja
A-772 z dnia 05.09.1964r.[1]
kościół filialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Miejscowość

Roztoka Wielka

Adres

33-336 Roztoka Wielka

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

Parafia Matki Bożej Anielskiej w Nowej Wsi

Wezwanie

Matka Boska Anielska

Historia
Data zakończenia budowy

1819

Poprzednie wyznanie

Kościół Greckokatolicki w Polsce do 1947 r.

Dane świątyni
Świątynia
• materiał bud.


• drewno

Położenie na mapie gminy Łabowa
Mapa konturowa gminy Łabowa, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Roztoka Wielka, cerkiew”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Roztoka Wielka, cerkiew”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Roztoka Wielka, cerkiew”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Roztoka Wielka, cerkiew”
Ziemia49°28′14,5″N 20°55′41,6″E/49,470694 20,928222
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew św. Dymitra w Roztoce Wielkiej – dawna łemkowska cerkiew greckokatolicka wzniesiona w 1819 znajdująca się w Roztoce Wielkiej w gminie Łabowa.

Od 1947 użytkowana jako kościół filialny parafii rzymskokatolickiej Matki Bożej Anielskiej w Nowej Wsi. Obiekt wpisany na listę zabytków w 1964, ale nie włączony do szlaku architektury drewnianej województwa małopolskiego. To typowa cerkiew zachodniołemkowska.

Historia

Już w XVII wieku istniała w Roztoce Wielkiej cerkiew[2]. Obecnie istniejącą wzniesiono w 1819. Remontowana w 1881. W 1938 całość wnętrza odnowiono na jubileusz chrztu Rusi[3]. Po 1947 została przejęta przez kościół rzymskokatolicki ponieważ większość mieszkańców wsi wyjechała w 1945 do ZSRR.

  • Elewacja zachodnia
    Elewacja zachodnia
  • Widok ogólny
    Widok ogólny
  • Elewacja południowa
    Elewacja południowa

Architektura i wyposażenie

Jest to budowla drewniana konstrukcji zrębowej, trójdzielna, nieorientowana-prezbiterium skierowane ku północy. Prezbiterium w kształcie kwadratu, z szerszą nawą i babińcem objętym słupami cebulastej wieży z malowaną niebiesko-rudą izbicą z dzwonem z 1695 i drugim Janem Chrzcicielem oraz z sygnaturką z 1981. Dachy kryte blachą typu namiotowego przechodzące w dwuspadowe z baniastymi hełmami. Ściany pokryte gontem.

We wnętrzu płaskie stropy i ściany ozdobione polichromią figuralną z 1940. Na stropie nawy Sąd Ostateczny a na ścianach św. Michał Archanioł zabijający diabła i św. Jerzy zabijający smoka. Nawę od prezbiterium oddziela niekompletny ikonostas z końca XIX wieku. Brakuje środkowych ikon namiestnych i carskie i diakońskie wrota. Zachowały się także klasycystyczne ołtarze i lichtarze, chór muzyczny późnobarokowy z wypukłym parapetem, krucyfiks ludowy z początku XIX wieku.

Wokół cerkwi

Obok świątyni znajduje się mały cmentarz, na którym stoi kilka starych łemkowskich nagrobków.

  • Widok od strony południowo-zachodniej
    Widok od strony południowo-zachodniej
  • Elewacja wschodnia
    Elewacja wschodnia
  • 2008 rok
    2008 rok

Przypisy

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2015-01-15] .
  2. ↑ Zbigniew Muzyk, Cerkwie Sądecczyzny, Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2001, wyd. I str.13 ISBN 83-913147-9-0
  3. ↑ St.Figiel, M.Motek, W.Nowicki, J.Swajdo Beskidy Pascal 2003, str. 149 ISBN 83-7304-160-5

Bibliografia

  • Hanna Faryna-Paszkiewicz, Małgorzata Omilanowska, Robert Pasieczny: Atlas zabytków architektury w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 569. ISBN 83-01-13478-X.
  • Zbigniew Muzyk, Cerkwie Sądecczyzny, Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2001, wyd. I str.13 ISBN 83-913147-9-0
  • Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Pruszków, 2003, str.109 ISBN 83-89188-08-2
  • St.Figiel, M.Motek, W.Nowicki, J.Swajdo Beskidy Pascal 2003, str. 149 ISBN 83-7304-160-5

Linki zewnętrzne

  • Kościoły drewniane, Roztoka Wielka
  • Informacja o kościele na stronie tarnowskiekoscioly.net
  • Informacja o cerkwi na portalu beskidsadecki.pl