Bateria artylerii nr 42

42 Bateria artylerii – polska dwudziałowa bateria artylerii przeciwdesantowej kalibru 75 mm, ustawiona na południowy wschód od Jastarni-Boru, Półwyspu Helskiego (od strony pełnego morza). Wchodziła w skład Dywizjonu Artylerii Nadbrzeżnej, Rejonu Umocnionego Hel.

Sformowanie i opis baterii

Bateria powstała z uwagi na potrzebę zabezpieczenia podejść do portów Władysławowo, Jastarnia i Hel oraz wzmocnienia artylerii nadbrzeżnej. Biorąc pod uwagę niedostatki finansowe, Kierownictwo Marynarki Wojennej postanowiło wykorzystać posiadane w magazynach zapasy armat kal. 75 mm wz. 1897 na podstawach morskich wz. 1916. Armaty te pochodziły z przezbrojonych oraz wycofanych z eksploatacji okrętów Floty i Flotylli Rzecznej. Po sformowaniu w okresie od marca do lipca 1939 roku baterii przeciwdesantowych, w ramach posiadanych możliwości organizacyjnych przez dywizjon artylerii nadbrzeżnej, przystąpiono do utworzenia jeszcze jednej baterii przeciwdesantowej. Celem zapełnienia luki w systemie obrony Półwyspu Helskiego od strony morza usadowiono na podstawach morskich w działobitniach stałych w obetonowanych zagłębieniach 2 armaty kal. 75 mm wz.1897. Działobitnie umieszczono na południowy wschód od Jastarni-Boru, po północnej stronie drogi Jastarnia-Hel, na skraju lasu. Punkt obserwacyjny wyznaczono od strony pełnego morza. Budowa stanowisk i ustawianie armat trwało od początku sierpnia do zakończenia mobilizacji alarmowej. Bateria została sformowana w okresie od 25 do 31 sierpnia 1939 roku z nadwyżek marynarzy. Dowództwo baterii objął kpt. rez. art. Stanisław Walewski^[1]. Załogę baterii zakwaterowano w domu wczasowym Związku Nauczycielstwa Polskiego w Jastarni. Obsadę baterii nr 42 i nr 41 szkolił ppor. art. Jerzy Dreszer^[2].

Bateria nr 42 w kampanii wrześniowej

Na temat walk baterii brak informacji poza niżej opisaną walką z okrętami niemieckimi w dniu 12 września 1939 r.

Wykaz pojedynków baterii nr 42 z niemieckimi okrętami:

• 12 IX o godz. 8.35 42 bateria przeciwdesantowa wraz z bateriami nr 43 i 44 ostrzelała celnie trałowiec niemiecki "Otto Braun", jeden z pocisków trafił w dziobówkę raniąc 5 marynarzy^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Waldemar Nadolny: Artyleria nadbrzeżna. Wielki Leksykon Uzbrojenia Wrzesień 1939. Tom 69. Edipresse Polska S.A., 2015. ISBN 978-83-7945-043-5.
• RomanR. Bąkowski RomanR., WaldemarW. Nadolny WaldemarW., W cieniu sławnej siostry, czyli nie tylko baterią „cyplową” polska artyleria nadbrzeżna w 1939 roku stała, „Morze Statki i Okręty Wydanie Specjalne” (4/2014), Warszawa: Magnum X, 2014, ISSN 1426-529X .
• AndrzejA. Bartelski AndrzejA., WaldemarW. Nadolny WaldemarW., Działania artyleryjskie na Wybrzeżu w czasie Wojny Polskiej 1939 roku, „Morze Statki i Okręty Wydanie Specjalne” (4/2014), Warszawa: Magnum X, 2014, ISSN 1426-529X .