Barabanienie – zwyczaj bębnienia na wielkim kotle praktykowany w nocy z Wielkiej Soboty na Wielką Niedzielę w Iłży.
Baraban to wielki bęben turecki używany przez pułki janczarskie i niektóre oddziały dawnych wojsk polskich.
Zwyczaj ten jest bardzo stary – na kotle, który jest przechowywany w kościele pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny widnieje niewyraźna data: 1638 lub 1683; bardziej prawdopodobna wydaje się data druga, będąca datą bitwy pod Wiedniem, w której Polacy pokonali Turków i z której to przybyli do kraju akurat na Wielkanoc, przywożąc ze sobą liczne zdobycze. Tak m.in. tłumaczony jest zwyczaj wystawiania „Turka” przy grobie Pańskim[1].
Instrument jest wykonany z blachy miedzianej, ma ponad 1 metr średnicy. Kocioł jest niesiony przez kilkunastu mężczyzn, którzy obchodzą miasteczko zatrzymując się co jakiś czas – wówczas następuje kilkuminutowe bębnienie. Barabanienie zaczyna się o północy (z Wielkiej Soboty na Wielką Niedzielę) i trwa aż do godziny 6 rano w niedzielę, gdy zaczyna się rezurekcja.
Przypisy
- ↑ E.E. Ziółkowska E.E. i inni, Polskie misteria i obrzędy ludowe, Warszawa 1984, s. 31. brak strony (książka)
Bibliografia
- Wielkanoc w Iłży [online], Gazeta Wyborcza, 14 kwietnia 2006 .
- Walą w baraban dla uczczenia Zmartwychwstania [online], 15 kwietnia 2006 .
- W Iłży będą barabanić na powitanie Chrystusa [online], Gazeta Wyborcza, 21 marca 2008 .
Cykl paschalny i Zmartwychwstanie Pańskie
Chrześcijaństwo
zachodnie | | przedpoście | - Niedziela Siedemdziesiątnicy, Starozakonna (Septuagesima) (-70)
- Niedziela Sześćdziesiątnicy, Mięsopustna (Sexagesima) (-63)
- Niedziela Pięćdziesiątnicy, Zapustna (Quinquagesima) (-56)
- Niedziela Czterdziesiątnicy (Quadragesima) (-49)
- nabożeństwo czterdziestogodzinne
|
|---|
| wielki post | |
|---|
| Wielki Tydzień | |
|---|
Triduum
Paschalne | |
|---|
| Wielka Noc | |
|---|
| oktawa wielkanocna | |
|---|
| okres wielkanocny | |
|---|
wigilia i oktawa
Zielonych Świątek | |
|---|
okres zwykły
święta wyznaczane
datą Wielkanocy | |
|---|
|
|---|
Chrześcijaństwo
wschodnie
| | przedpoście | - Niedziela Pragnienia (o Zacheuszu) (-77)
- Niedziela Pokory (o Celniku i Faryzeuszu) (-70)
- Niedziela Miłosierdzia (o Synu Marnotrawnym) (-63)
- Niedziela mięsopustna (o Sądzie Ostatecznym) (-56)
- Mięsopustna Powszechna Sobota Dusz (-50)
- Niedziela seropustna (Przebaczenia Win) (-49)
|
|---|
| wielki post | - Czysty (Zielony, Postny) Poniedziałek (-48)
- Sobota Teodora (-43)
- Niedziela Tryumfu Ortodoksji (-42)
- Sobota Upamiętnienia (-36, -29, -22)
- Niedziela Krestopokłonna (-28)
- Niedziela św. Jana Klimaka (-21)
- Sobota Akatystu (-15)
- Niedziela Marii Egipcjanki (-14)
|
|---|
| Wielki Tydzień | |
|---|
| Wielka Noc | - rezurekcja
- Liturgia św. Bazylego Wielkiego
- Agape Vespers
- Khristós Anésti! Alithós Anésti!
- trikirion paschalny
- troparion paschalny
- Pentecostarion
- Posiadacze mirry
|
|---|
| Biały Tydzień | |
|---|
| okres wielkanocny | - Radonica, Zaduszki, Prowody (+10)
- Świętych Niewiast Mirro (+14)
- Niedziela o Paralityku (+21)
- Meso-Pentecost (+24)
- Niedziela o Samarytance (Photini) (+28)
- Niedziela o Ślepcu (+35)
- Apodosis (+38)
- Wniebowstąpienie Pańskie (+39)
- Świętych Ojców I soboru powszechnego (+42)
- Powszechna Sobota Dusz przed świętem Pięćdziesiątnicy (+48)
- Pentecost - Święto Trójcy Świętej (+49)
- II Dzień Świąt Trójcy Świętej (+50)
- III Dzień Świąt Trójcy Świętej (+51)
- Wszystkich Świętych (+56)
|
|---|
|
|---|
Postacie
folklorystyczne | |
|---|
Zwyczaje
polskie | karnawał
(zapusty, mięsopust) | |
|---|
| post | |
|---|
| wielkanoc | |
|---|
| zielone święta | |
|---|
|
|---|
Zwyczaje
międzynarodowe | - osterbrunnen
- palenie Judasza
|
|---|
| Atrybuty | |
|---|
