Archiwolta

Archiwolta portalu bazyliki w Ziębicach
Archiwolta późnoromańska – tzw. Brama Olbrzyma w Katedrze św. Szczepana w Wiedniu

Archiwolta – zdobione ornamentami, profilowane lico łuku, arkady zamykającej portal lub każdy inny łukowo u góry zakończony otwór w ścianie budowli, najczęściej bogato zdobione[1][2][3].

Archiwoltę stosowano w architekturze wszystkich okresów i kierunków, zwłaszcza wczesnochrześcijańskiej, bizantyjskiej, przedromańskiej, renesansowej, manierystycznej i barokowej. W budownictwie islamu kształtowano ją np. z ułożonych na przemian dwubarwnych klińców, a w manieryzmie często zaznaczano boniowaniem[4]. Archiwolta występująca samodzielnie na płaszczyźnie muru nazywa się archiwoltą ślepą[1].

Zobacz też

Zobacz hasło archiwolta w Wikisłowniku
Zobacz multimedia związane z tematem: Archiwolta
  • tympanon

Przypisy

  1. a b Sztuka świata. Słownik terminów A–K. tom 17, Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2013, s. 39, ISBN 978-83-213-4726-4 .
  2. Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, 19, ISBN 83-01-12365-6 .
  3. WitoldW. Szolginia WitoldW., Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i Budownictwo, Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1975, s. 15 .
  4. KrystynaK. Kubalska-Sulkiewicz KrystynaK. (red.), MonikaM. Bielska-Łach MonikaM. (red.), AnnaA. Manteuffel-Szarota AnnaA. (red.), Słownik terminologiczny sztuk pięknych, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 19 .

Bibliografia

  • WitoldW. Szolginia WitoldW., Architektura, Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 13, ISBN 83-85001-89-1 .
Encyklopedia internetowa (element architektoniczny):
  • БРЭ: 1833174
  • NE.se: arkivolt
  • SNL: arkivolt
  • Catalana: 0080642