Alfred Tomatis

Alfred August Tomatis (ur. 24 lub 25 grudnia 1919^[1] albo 1 stycznia 1920 w Nicei^[2], zm. 25 grudnia 2001 w Carcassonne) – francuski lekarz otolaryngolog. Pracował od lat 40. XX wieku nad ustaleniem zależności istniejących między ludzkim uchem i głosem, a w szerszym aspekcie pomiędzy słuchaniem i komunikacją^[3].

Życiorys

Urodził się jako wcześniak – około 2,5 miesiąca przed terminem planowanego porodu, co było przyczyną jego późniejszych problemów zdrowotnych, m.in. astmy oskrzelowej. W dzieciństwie dużo podróżował z ojcem – Hubertem Tomatisem, śpiewakiem operowym, artystą (basem) Opery Paryskiej. Częste kontakty z lekarzami skłoniły go do podjęcia studiów medycznych. Podczas II wojny światowej badał robotników przemysłu lotniczego, stwierdzając u nich powiązane ze sobą zaburzenia słuchu i głosu. Podobne problemy zaobserwował u kolegów ojca – zawodowych śpiewaków. Z uwagi na skromną bibliografię tej problematyki przeprowadzał liczne samodzielne eksperymenty ze słuchem i głosem ludzkim. Badał również związki pomiędzy lateralizacją słuchową, a jakością głosu oraz rolę ucha jako filtra, który decyduje o tym jakie spektrum dźwięku dociera ostatecznie do ucha wewnętrznego. Interesowała go też rola małych mięśni usznych: napinacza błony bębenkowej i mięśnia strzemiączkowego^[1].

Odkrycia Tomatisa zostały opracowane w Laboratorium Fizjologii Uniwersytetu Sorbona. Przedstawiono je Akademii Nauk i Akademii Medycznej w Paryżu w latach 1957 oraz 1960. Zespół tych odkryć nazwano ogólnie prawami Tomatisa. Zakładały one w uproszczeniu, że głos zawiera wyłącznie to, co usłyszy ucho, jakiekolwiek modyfikacje słuchu zaowocują modyfikacją głosu, a także, iż możliwa jest trwała zmiana głosu w drodze stymulowania słuchu przez pewien dłuższy czas – tzw. prawo remanencji^[3]. Naukowiec był twórcą stosowanej do dziś metody Tomatisa (treningu uwagi słuchowej), która umożliwia ćwiczenie ucha w słuchaniu oraz podnosi jego wrażliwość na dźwięki^[4].

Za swoje dokonania został honorowym Rycerzem Zdrowia Publicznego Francji w 1951. Leczył m.in. Gérarda Depardieu, Marię Callas oraz Romy Schneider^[5].

Kontrowersje

Metoda Tomatisa jako trening integracji narządu słuchu uważany jest za pseudonaukę^[6][7].

Poprzez brak naukowej bazy i rzekome szerokie spektrum działania, francuskie władze zawsze traktowały metodę Tomatisa jako medycynę alternatywną, która nie powinna być promowana^[8].

Tym niemniej obecnie istnieje już zbiór badań naukowych poświęconych metodzie doktora Tomatisa. Przykładowo, Rourke w 1982 roku (University of Windsor, Ontario, Kanada) przebadał wpływ terapii na uczenie się. Terapia pozytywnie wpłynęła na wiele badanych testami zmiennych, w tym, m.in. na płynność wypowiedzi, umiejętność czytania i lateralizację (dominację jednej z rąk)^[9].

Nie ma również dobrych dowodów naukowych na skuteczność treningu integracji słuchowej (takiego jaki jest proponowany w metodzie Tomatisa) w leczeniu osób z autyzmem.^[10]

Przypisy