Alfred Gottwald

Alfred Gottwald (ur. 11 czerwca 1893 w Tarnau, Landkreis Frankenstein, zm. 7 grudnia 1971 w Hille) – niemiecki ekspresjonistyczny malarz kościelny^[1][2][3] (niem. Kirchenmaler).

Życiorys

Był synem drobnego rolnika, koszykarza i murarza^[1]. Ukończył gimnazjum w Ząbkowicach Śląskich^[2]. Następnie Miejską Szkołę Rzemiosła i Przemysłu Artystycznego we Wrocławiu, którą ukończył pozytywnie w 1915 r. egzaminem na nauczyciela rysunku, a następnie uczęszczał do „klasy malarstwa figurowego” profesora Eduarda Kaempffera, która była pod wpływem stylu secesyjnego^[1][2][4]. Podczas I wojny światowej został wcielony do wojska, a po wojnie pracował we Wrocławiu, Berlinie, przez pewien był czas szefem Ostdeutschen Werkstätten (Ostdeutsche Werkstätten für christliche Kunst und Kunstgewerbe) w Nysie^[1][2]. Później pracował w Bonn (od 1926 do 1940). Okres ten jest uważany za szczególnie owocny; powstały portrety, obrazy religijne, grafiki, mozaiki i duże malowidła ścienne w kościołach. W latach 30. XX wieku był też ilustratorem mszałów i książek^[4]. Podczas prac w Szwecji, zaprzyjaźnił się z pierwszym biskupem Sztokholmu, Erikiem Müllerem^[1]. Po 1940 r. choroba sprowadziła go z powrotem do domu, gdzie stworzył wielki cykl obrazów w swoim rodzinnym kościele parafialnym pw. św. Marii Magdaleny w Tarnowie^[4]. Po wojnie, w roku 1946 trafił do Hille w Niemczech, tam też zmarł 7 grudnia 1971 r. w wieku 78 lat. W Hille znajduje się też jego grób^[1][4]. Śląski historyk i heraldysta dr Paul Bretschneider, przyjaciel Gottwalda, zaprojektował herb, w którym czarna T dominuje na złotym tle (czyli Tarnau). Na przecięciu jest trójkąt, symbol Trójjedynego Boga. Ten herb można znaleźć na wielu obrazach Gottwalda^[4].

Dzieła

1927

• z okazji uroczystości 700-lecia przybycia na tereny Ziemi Ziębickiej cystersów, ozdobił korytarze ratusza w Ziębicach freskami. Freski Alfreda Gottwalda przedstawiają historię miasta. Pokazują m.in. nadanie praw miejskich przez księcia wrocławskiego Henryka III Białego w 1250 roku, czy śmierć ostatniego Piasta ziębickiego Jana podczas wojen husyckich w bitwie pod Starym Wielisławiem w 1428 roku^{[5][6][7][8][9]}. W Ziębicach był także autorem wizerunków (które się nie zachowały) postaci św. Jadwigi, Henryka II, księcia ziębickiego Bolka I, Jana z Ziębic, a także Mikołaja Kopernika w auli Królewskiego Ewangelickiego Seminarium Nauczycielskiego (dziś Zespołu Szkół Ponadpodstawowych)^[10]. W 1931 tworzył w kościele parafialnym Narodzenia Pańskiego i św. Terencjusza w Ottweiler^[11].

1929

• wykonał ilustracje do książki Des Heilands Kreuzweg z rozważaniami Willibrorda Schlagsa^[12].

lata 30. XX w. jego dzieła znalazły się:

• w kościele Ducha Świętego w Stuttgarcie^[4].
• w kościele pw. św. Piotra w Neidenbach^[13].
• w kościele w Mottgers (Powiat Main-Kinzig)^[4].
• w katedrze w Trewirze tworzy mozaiki^[4].
• w Mettlach nad Saarą^[4].
• w Clüsserath i Burgen nad Mozelą^[4].
• w Monachium^[4].
• w kościele św. Bonifacego w Genewie w Szwajcarii^[4].
• w Szwecji ozdobił kościoły w Norrköping i w Örebro^[1][4].
• w Schaffhausen dla kościoła w dzielnicy Wadgassen wykonuje na ścianie przed prezbiterium dwa malowidła: po prawej stronie scenę „Archanioł Rafał zapewnia eskortę wędrownemu Tobiaszowi”, po lewej Obraz Matki Boskiej jako Królowej Nieba^[14].
• w kaplicy Missionshaus St. Wendel, należącym do Księży Werbistów, wykonuje freski nisz kaplicznych na galeriach i tryptyku ołtarza św. Józefa^[15].
• stworzył ilustracje do Missale Romanum^[16] (mszał) i Missale Defunctorum^[17] (mszał pogrzebowy)^[4].
• dla kościoła parafialnego pw. św. Litwinusa w Mettlach wykonał sam pięć mozaik (1930 – 1937), ale współpracował tam też z malarzem Bernhardem Gauer^[18].

1930

• ilustracje do książki Im Turm der alten Mutter ein Geschichtenbuch autorstwa Wilhelma Matthießena^[19].

1934

• ilustracje do książki Die ehrwürdige Dienerin Gottes Mutter Franziska Schervier Gründerin der Genossenschaft der Armen-Schwestern vom hl. Franziskus Bruno Gossensa^[20].

1935

• w kościele pw. Serca Jezusa w Spiesen-Elversberg wykonał freski przed i w prezbiterium, podejmujące motyw przewodni kościoła „Jezus ma serce dla ludzi”^[21].

1937

• w Mettlach w dzielnicy Faha w kościele parafialnym pw. św. Stefana i św. Huberta wykonał malowidła na ścianie przed prezbiterium ze scenami z życia patronów oraz mozaikę Chrystusa Króla nad ołtarzem^[22].

lata 40. XX w.

• malowidło ścienne w prezbiterium (niestety zostało później zamalowane) kościoła pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa w Ząbkowicach Śląskich i czternaście malowideł Drogi Krzyżowej dla tego kościoła, które można do dziś podziwiać^[23].

1942

• w Wiedniu w kościele pw. Königin des Friedens namalował obraz Dobrego Pasterza (niem. Der gute Hirte)^[24].

1947

• w kościele pw. św. Jana Chrzciciela wykonuje freski w Rexingen w Niemczech, przedstawiające m.in. anioła Gabriela podczas zwiastowania Zachariaszowi^[25].

1949

• namalował obraz do ołtarza głównego w kaplicy pw. Serca Jezusa w Hille^{[26][27][28][29]}.

lata 50. XX w.

• w kościele pw. św. Józefa w Fischbach-Camphausen w gminie Quierschied tworzy duże malowidło na ścianie nad ołtarzem^[30].

1950

• wykonał trzy obrazy do kościoła św. Mikołaja w Mettlach-Dreisbach^[31].
• w kościele pw. św. Antoniego Opata w Mettlach w dzielnicy Saarhölzbach dokonuje renowacji fresku nad ołtarzem^[32].

1954

• w kościele pw. Matki Bożej Bolesnej w Völklingen w dzielnicy Fürstenhausen wykonał na ścianie prezbiterium mozaikę o tematyce ukrzyżowania^[33].

1961

• dla kaplicy Trójcy Świętej w Minden-Ost stworzył obraz do ołtarza przedstawiający Trójcę Świętą^[4].

koniec lat 60. XX w.

• stworzył 6 obrazów dla kościoła filialnego w Großrosseln w dzielnicy St. Nikolaus^[34].

Galeria

• 
  Prezbiterium w Faha – po lewej ukamienowanie św. Stefana, po prawej scena ze św. Hubertem. Nad ołtarzem mozaika Chrystusa Króla.
• 
  Wnętrze kościoła w Großrosseln w dzielnicy St. Nikolaus.
• 
  Wnętrze kościoła w Schaffhausen w dzielnicy Wadgassen. Po prawej „Archanioł Rafał zapewnia eskortę wędrownemu Tobiaszowi”, po lewej Obraz Matki Boskiej jako Królowej Nieba.
• 
  Wnętrze kościoła w Mettlach w dzielnicy Saarhölzbach z freskiem nad ołtarzem.
• 
  W kościele pw. św. Józefa w Fischbach-Camphausen malowidło na ścianie nad ołtarzem.
• 
  Absyda kościoła parafialnego pw. św. Litwinusa w Mettlach. W głębi stary ołtarz z antependium autorstwa Alfreda Gottwalda i Bernharda Gauera.
• 
  Freski w kościele pw. Serca Jezusa w Spiesen-Elversberg przed i w prezbiterium.
• 
  Fresk w kościele pw. św. Piotra w Neidenbach.
• 
  Parafia św. Jadwigi w Przedborowej (Dolny Śląsk). Główny ołtarz. Św. Jadwiga z Maryją i Jezusem.
• 
  Parafia św. Jadwigi w Przedborowej (Dolny Śląsk). Podpis Alfreda Gottwalda z tyłu obrazu (św. Jadwigi z Maryją i Jezusem) w głównym ołtarzu.
• 
  Parafia św. Jadwigi w Przedborowej (Dolny Śląsk). Herb Alfreda Gottwalda w dolnym rogu obrazu (św. Jadwigi z Maryją i Jezusem) w głównym ołtarzu.

Przypisy