7 Pułk Piechoty Liniowej

Ten artykuł dotyczy 7 Pułku Piechoty Liniowej Królestwa Kongresowego. Zobacz też: 7 Pułk Piechoty.
7 Pułk Piechoty Liniowej
Historia
Państwo

 Królestwo Polskie

Sformowanie

1815

Rozformowanie

1831

Dowódcy
Pierwszy

płk Feliks Grotowski

Działania zbrojne
powstanie listopadowe
Organizacja
Dyslokacja

województwo lubelskie

Rodzaj wojsk

piechota

Podległość

2 Dywizja Piechoty - I 1831

Kapitan 7.pp., Adam Borowski-Jastrzębiec, 1826 r.
żołnierze 5., 6. i 7. Pułku Piechoty w czasie powstania listopadowego

7 Pułk Piechoty Liniowej – polski pułk piechoty okresu Królestwa Kongresowego.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Sformowany w 1815[1]. Pułk w okresie pokojowym składał się ze sztabu i dwóch batalionów po cztery kompanie, oraz związanych z batalionami dwoma kompaniami rezerwowymi[a]. Stan kompanii wynosił 4-6 oficerów, 14-16 podoficerów i 184 szeregowych. Stan batalionu 830 żołnierzy. Stan pułku: 5 oficerów starszych, 54-55 oficerów młodszych, 160 podoficerów, 72 muzyków, 1664-1676 szeregowych oraz 5 oficerów i 71-82 podoficerów i szeregowych niefrontowych[b]. W sumie w pułku służyło około 2050 żołnierzy. Pierwsze dwie kompanie pułku były kompaniami wyborczymi, czyli grenadierską i woltyżerską, pozostałe centralnymi zwane fizylierskimi, czyli strzeleckimi [3].

W czasie wojny przewidywano rozwinięcie pułku do czterech batalionów po 8 kompanii każdy. W każdym batalionie etatu wojennego tworzono na bazie jednej z nowo powstałych kompanii kompanię woltyżerską[2]. Wchodził w struktury 2 Dywizji Piechoty[4]. Po wybuchu powstania listopadowego zreorganizowano piechotę. Pułk wszedł w skład zreorganizowanej 2 Dywizji Piechoty[5]. 26 kwietnia 1831 przeprowadzono kolejną reorganizacje piechoty armii głównej dzieląc ją na pięć dywizji. Pułk znalazł się w 2 Brygadzie 2 Dywizji Piechoty[6].

Dyslokacja pułku

Stanowisko: województwo lubelskie[1].

Miejsca dyslokacji pododdziałów pułku w 1830[7]:

  • sztab - Lublin
  • 1 batalion - Lublin
  • 2 batalion - Markuszów
  • dwie kompanie wyborcze - Warszawa (koszary Aleksandryjskie)[c]

Żołnierze pułku

Pułkiem dowodzili[1]:

  • płk Feliks Grotowski[8] (20 stycznia 1815),
  • płk Franciszek Rohland[8] (od 1818, z przerwą w latach 1819 i 1820, w których wakuje dowództwo pułku)
  • ppłk Ludwik Oborski (od 6 lutego 1831, płk 6 kwietnia),
  • ppłk Marcin Kuczborski (od 16 kwietnia 1831).

Walki pułku

Pułk brał udział w walkach w czasie powstania listopadowego.

Bitwy i potyczki[1]:

  • Warszawa (29 listopada 1830)
  • Liw (11 lutego 1831)
  • Janówek (18 lutego)
  • Wawer (19 lutego)
  • Grochów (Olszynka Grochowska, 25 lutego)
  • Uścilug (5 marca)
  • Dębe Wielkie (31 marca)
  • Mińsk (10 kwietnia)
  • nad Narwią (18 maja)
  • Rajgród (29 maja)
  • Wilno (19 czerwca)
  • Szawle (8 lipca)
  • Powendenie (11 lipca).

W 1831 roku, w czasie wojny z Rosją, żołnierze pułku otrzymali 19 złotych i 16 srebrnych krzyży Orderu Virtuti Militari [1].

Uzbrojenie i umundurowanie

Podoficer 7 Pułku Piechoty Liniowej na litografii Józefa Kondratowicza (1829)

Uzbrojenie podstawowe piechurów stanowiły karabiny skałkowe. Pierwotnie było to karabiny francuskie wz. 1777 (kaliber 17,5 mm), później zastąpione rosyjskimi z fabryk tulskich wz. 1811 (kaliber 17,78 mm). Poza karabinami piechurzy posiadali bagnety i tasaki (pałasze piechoty). Wyposażenie uzupełniała łopatka saperska, ładownica na 40 naboi oraz pochwa na bagnet.

Umundurowanie piechura składało się z granatowej kurtki i sukiennych, białych spodni. Naramienniki niebieskie, numer dywizji (2) żółty[9]. Używano czapek czwórgraniastych. Po reformie w roku 1826 wprowadzono pantalony zapinane na guziki. Czapki czwórgraniaste zastąpiono kaszkietami z czarnymi daszkami i białymi sznurami. Na kaszkiecie znajdowała się blacha z orłem, numer pułku oraz ozdobny pompon.

Chorągiew

Na tle granatowego krzyża kawalerskiego w czerwonym polu, w otoku z wieńca laurowego umieszczony był biały orzeł ze szponami dziobem i koroną złoconą[10].

Pola między ramionami krzyża – czarne z niebieskim, a w rogach płata królewskie inicjały: A I, później M I z koroną, otoczone wieńcami laurowymi[10].

Uwagi

  1. Kompanie rezerwowe liczyły po około 100 żołnierzy i znajdowały się w zakładzie pułkowym[2].
  2. Byli to głównie rzemieślnicy i kanceliści[2].
  3. W kompaniach wyborczych grenadierskiej i woltyżerskiej służyli najlepsi żołnierze batalionu.

Przypisy

Bibliografia

  • Bronisław Gembarzewski: Wojsko Polskie - Królestwo Polskie 1815-1830. Poznań: Wydawnictwo Kurpisz, 2003. ISBN 83-88841-48-3.
  • Bronisław Gembarzewski: Rodowody pułków polskich i oddziałów równorzędnych od r. 1717 do r. 1831. Warszawa: Towarzystwo Wiedzy Wojskowej, 1925.
  • Tadeusz Korzon, Bronisław Gembarzewski, Jadwiga Rogowa: Dzieje wojen i wojskowości w Polsce. T.3. Lwów, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, 1923.
  • Karol Linder: Dawne Wojsko Polskie. Ubiór i uzbrojenie. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1960.
  • Jan Wimmer: Historia piechoty polskiej do roku 1864. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1978.
  • p
  • d
  • e
Wojska
18151830
  • Piechota: Korpus Piechoty
  • 1 DP
  • 2 DP Kawaleria: Korpus Jazdy
  • Dywizja Ułanów
  • Dywizja Strzelców Konnych Artyleria: Korpus Artylerii
  • 1 BAP
  • 2 BAP
  • BALk
  • binż
  • bsap Żandarmeria: Korpus Żandarmerii
  • Korpus Oficerów Żandarmerii Inne: Korpus Inżynierów
  • Korpus Kadetów
Powstanie listopadowe
Pułki
strzelców konnych
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • od 1830: 5
  • 6
ułanów
  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • od 1830: 5
  • 6
  • 7
  • 8
  • 9
  • 10
  • 11
  • 12
  • 13
  • 14
jazdy lokalnej
piechoty liniowej
strzelców pieszych
inne
Bitwy