Speelklok (muziekinstrument)
Een speelklok, speeluurwerk of muziekklok is een klok die de uren van de dag aangeeft met een muzikaal deuntje, dat met behulp van een van pinnetjes voorziene cilinder (speeltrommel) op bellen of orgelpijpen wordt gespeeld, en bij kwartsklokken met behulp van een elektronische geluidsmodule ten gehore wordt gebracht.[1]
Een van de vroegst bekende speelklokken werd gebouwd door Nicholas Vallin[2] in 1598. Die staat momenteel in het British Museum in Londen opgesteld.[3] Een replica hiervan bevindt zich in Museum Speelklok in Utrecht. Deze klok speelt muziek op dertien bellen.
De speelklok kan zijn uitgevoerd als tafelmodel, wandmodel, staand horloge of als vast ingebouwd uurwerk in of aan een gebouw.
Tevens kan een geautomatiseerde voorstelling van figuren worden getoond, ter illustratie van de voortgebrachte melodie. Voorbeeld hiervan is de speelklok van Szeged. Ook kan in pols- of zakhorloges een mechanische of elektronische voorziening zijn ingebouwd om een melodie ten gehore te brengen, en daarom ook wel muziekhorloges worden genoemd.
Zie ook
- Koekoeksklok
- Fluitklok
- Harpklok
- Trompetklok
- Carillon (met automatisch speelwerk)
- Wekkering
Bronnen, noten en/of referenties
- Dit artikel of een eerdere versie ervan is een (gedeeltelijke) vertaling van het artikel Musical clock op de Engelstalige Wikipedia, dat onder de licentie Creative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen valt. Zie de bewerkingsgeschiedenis aldaar.
- ↑ (en) A clock that plays a melody at the hour is called a musical clock. Popular songs of the day often feature in musical clocks, and these may be used to date at least part of the mechanism, Laury Pendry; The Clock Repairer's Handbook, blz. 313; uitgeverij: Skyhorse Publishing Company, Incorporated; ISBN 978-1-62873-070-8.
- ↑ Een Nederlandse, naar Engeland gevluchte hugenoot.
- ↑ (en) Keeping Time, Michael Clerizo; The Wall Street Journal 1995.
