Nieuwezijde

De Nieuwezijde is het gedeelte van de binnenstad van Amsterdam ten westen van de oorspronkelijke loop van de Amstel. Dit gebied wordt nu begrensd door het Damrak, de Dam, het Rokin, het Singel en de Prins Hendrikkade. Ten oosten van de rivier ligt de Oudezijde. In de CBS-indeling is er de buurt Burgwallen Nieuwe Zijde; deze omvat ook het Stationseiland met het Centraal Station en het Stationsplein.

De belangrijkste straten zijn de Nieuwendijk en de Kalverstraat, dit was oorspronkelijk de westelijke dijk langs de rivier de Amstel. De belangrijkste grachten waren de Nieuwezijds Voorburgwal en Nieuwezijds Achterburgwal. Beide zijn in de 19e eeuw gedempt. Uitwatering op het IJ vond plaats via de Nieuwezijds Kolk, later via de Martelaarsgracht.

Dit deel van de stad werd aangelegd in de middeleeuwen tussen de 13e eeuw en de 15e eeuw. Het belangrijkste gebouw uit die tijd is de Nieuwe Kerk, waarvan de bouw begon omstreeks 1400. In de 17e eeuw werd een flink stuk van de oude stad afgebroken om op de plaats van het oude Stadhuis het Stadspaleis aan de Dam te bouwen.

De Nieuwezijde van de Amstel is het gebied ten westen van de rivier. Deze naam komt ook voor in Nieuwer-Amstel.