Jan Dijker

Jan Dijker op Kunstacademie Tilburg rond 1970

Persoonsgegevens

Geboren

19 november 1913

Overleden

20 oktober 1993

Nationaliteit

Nederland

Oriënterende gegevens

Stijl(en)

monumentale kunst

RKD-profiel

Website

Portaal

Kunst & Cultuur

Jan Dijker (Den Helder, 19 november 1913 – Moergestel, 20 oktober 1993) was een Nederlands kunstenaar die vooral bekend werd door zijn monumentale en kerkelijke kunst. Tot 1955 was zijn stijl figuratief, daarna in toenemende mate abstraherend.^[1]

Leven en werk

Dijker studeerde van 1936 tot 1941 aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam afdeling Monumentale en versierende schilderkunsten, onder leiding van prof. Heinrich Campendonk. Na de Tweede Wereldoorlog werkte hij veel samen met priester-kunstenaar Egbert Dekkers (1908-1983) vanuit villa Hoogenhuize in Moergestel waar beiden hun atelier hadden. In dit dorp bleef Dijker wonen en werken tot zijn dood in 1993. Jan Dijker heeft in de wederopbouwperiode veel monumentale kunst in opdracht gemaakt: glaskunst, mozaïeken, sgraffiti en wandschilderingen. Daarnaast schilderde hij vrij werk. Dijker was gespecialiseerd in glaskunst. Aanvankelijk voerde hij zijn werk uit in glas in lood, later experimenteerde hij met glas-appliqué, glas in beton en glas in epoxy. Hij was van 1952 tot 1979 als docent verbonden aan de Katholieke Leergangen Tilburg. In 1950 maakte Jan Dijker op uitnodiging van Willem Sandberg en de Koninklijke Marine met andere kunstenaars een zeereis op een marineschip. De kunst die op die reis werd gemaakt, is na afloop tentoongesteld in het Stedelijk Museum in Amsterdam en het Centraal Museum in Utrecht. De samenwerking tussen de kunstenaars en de marine werd voortgezet en meer van dergelijke reizen volgden. Jan Dijker werd voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Zeeschilders die in dat kader werd opgericht.

Werken (selectie)

Werk van Jan Dijker is onder andere te vinden in:

H. Urbanus Belfeld: negen ramen, vanaf 1942.
Onze-Lieve-Vrouwe Onbevlekt Ontvangenis Ospel: negentien ramen, vanaf 1946/1947.
Technische Hogeschool Eindhoven: vloermozaïek, 1950.
Onze-Lieve-Vrouw van Zeven Smarten Venray (Paterskerk): zes ramen en veertien wandschilderingen (kruisweg), 1951.
De kerk van het Allerheiligste Sacrament Tilburg: 28 ramen, vanaf 1951.
Sacramentskerk Breda: vijftien ramen, 1953, 1957 en 1960.^[2]
St. Franciskus Xaveriuskerk in Arendal, Noorwegen: wandschildering, 1954.
H. Joannes de Doper Meerlo: zes ramen, 1955.
Maria Reginakerk Boxtel in samenwerking met architect Jan Strik: Litanie van Loreto, mozaïek, 1959. Herplaatst na afbraak kerk in Gemeenschapshuis.^[3]
St.-Odulphuslyceum Tilburg: sgraffito, 1963.
Willibrorduskerk Hilversum: glas-in-betonramen, 1963. De kerk is afgebroken.
Sint Maartenskerk Tilburg in samenwerking met architect Jos Schijvens: twaalf glas-in-betonramen, 1964. De kerk is afgebroken.
Katholieke Academie voor Lichamelijke Opvoeding Tilburg: betonreliëf met scherfmozaïek, 1967.
Station van de Nederlandse Spoorwegen Bergen op Zoom: mozaïek, 1971.^[4]
Gemini Ziekenhuis Den Helder: glas-appliqué, 1981-1982.
Museum voor vlakglas- en emaillekunst te Ravenstein: De Engel, voorstudie voor Prometheus, glas-appliqué, 1983.
Jeroen Bosch Ziekenhuis Den Bosch: Prometheus, glas-appliqué, 1983.

Franciscusraam (Bemmel, 1959)
Wandschildering (1954), St. Franciskus Xaveriuskerk, Arendal
De koperen Slang (1955-1960), glas-in-lood, Sacramentskerk, Breda
Johannes de Doper (1960), glas-in-lood, Sacramentskerk, Breda
Glas-in-lood (1967), Parochiekerk H.H. Martinus en Barbara, Rossum

Tentoonstellingen (selectie)

Tentoonstelling van de Algemene Katholieke Kunstenaars Vereniging, ‘s-Hertogenbosch, 1950.
Schilders ter zee, Stedelijk Museum Amsterdam en Centraal Museum Utrecht, 1951.
Elf beeldende kunstenaars uit Brabant, Stedelijk Van Abbemuseum Eindhoven, 1953.
Biennale Christlicher Kunst der Gegenwart, Salzburg 1960.
Schilderkunst in Brabant na 1945, Nieuwe Brabantse Kunststichting, 1984/1985.
Hommage aan Jeroen Bosch, Galerie Hüsstege ‘s-Hertogenbosch, 1985.
Religieuze kunst na 1952 in Noord-Brabant, Museum voor Religieuze Kunst Uden, 1987.

Onderscheidingen en prijzen

Zilveren medaille, Prix de Rome voor ontwerp van een glas-in-loodraam in het refectorium van een Franciscanerklooster, Amsterdam 1940.
Gouden medaille, Biennale Christlicher Kunst voor zijn ontwerpen van kazuifels vervaardigd bij Kerkelijke Kunst Ateliers C. Bousardt voor bisschop W.M. Bekkers, Salzburg 1960.
Erekruis in de Huisorde van Oranje Nassau voor zijn verdienste als jurylid bij de Koninklijke Subsidie voor de Vrije Schilderkunst.
Zilveren legpenning gemeente Tilburg, 1984.
Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, 1993.

Externe link

Website over Jan Dijker

Bronnen, noten en/of referenties

Literatuur

Maarten Beks, Luitgard Charpentier, Jan Dijker, Jan Dijker, vijftig jaar monumentaal, Kempen Uitgevers, 1993. ISBN 978-907-427-151-6

Bronnen

Jan Beerends, ‘Mozaiek van Jan Dijker’, Katholiek Bouwblad 23 (1955-1956) pp. 196-1999.
Rats van Brabant en J. Vink, ‘Geraadpleegde bronnen der uitbeeldingen’, Katholiek Bouwblad 29 (1962), pp. 112-119.
J. Engelman, ‘De versiering der kerken; van klassicisme tot betonkerk’, Katholiek Bouwblad 20 (1952), pp. 242-248.
Frits Lensveld, ‘Tentoonstelling van monumentale en versierende schilderkunst in de Rijksakademie van Beeldende Kunst in Amsterdam’, Bouwkundig weekblad Architectura, 61 (1940) 51, pp. 407-410.
Paul van de Sande, Kunst onderweg, Tilburg 1986.

Noten

↑ Maarten Beks, Luitgard Charpentier, Jan Dijker, Jan Dijker, vijftig jaar monumentaal, Kempen Uitgevers b.v., 1993.
↑ Jan Brouwers, Aula Dei. 70 jaar Sacramentskerk Breda, Breda 1996.
↑ Rats van Brabant, ‘Deuren aan twee kerken’, Katholiek Bouwblad 28 (1961), pp. 124-129
↑ W.R.F. van Leeuwen en H. Romers, Een spoor van verbeelding. 150 Jaar monumentale kunst en decoratie aan Nederlandse stationsgebouwen, Zutphen 1988