't Houweel : Wikipedia, de vrije encyclopedie

't Houweel

't Houweel

Buurtschap in Nederland

Situering

Provincie

Groningen

Gemeente

Het Hogeland

Coördinaten

53° 24′ NB, 6° 26′ OL

Portaal

Nederland

't Houweel (Gronings: 't Houwail), vroeger ook gespeld als 't Houwijl, is een buurtje tussen Wierhuizen en Pieterburen, in het noorden van de gemeente Het Hogeland in de Nederlandse provincie Groningen. Het ligt bij het oude haventje van Wierhuizen aan het einde van het Broekstermaar (ter plekke ook Wierhuizer- of Wierhuistermaar genoemd en vroeger ook wel 'Houweelstermaar') en omvat een aantal bij elkaar staande huizen en een picknickplaats. Tegenover het gehucht ligt de camping 'Klein Deikum' in het gelijknamige streekje Deikum.

Voor de naam Houweel zijn twee verklaringen. De ene stelt dat er landerijen van het Oldeklooster lagen in de vorm van een houweel en dat daar de naam vandaan komt. Een andere verklaring (De Vries, 1946) stelt houw- gelijk aan "hofstede" en -weel gelijk aan "wiel" (Gronings: wail) ofwel "kolk".^[1] Westerhoff merkt op dat op de kwelderkaart van Sems van ca. 1631 een 'Weender colck' genoemd staat op de plaats van 't Houweel^[2] en schrijft dat deze later 'Houwwijlster kolk' werd genoemd^[3]^[4], wat zou betekenen dat deze kolk later is omgevormd tot een haventje.

Haventje aan het einde van het Broekstermaar

Bronnen, noten en/of referenties

↑ De Vries, W. (1946), Groninger plaatsnamen. p. 66-67.
↑ Johan Sems, Kaart van de buitendijks gelegen landen aan de Noordkust van de provincie Groningen van Wierhuizen tot Hoogwatum. Rijksuniversiteit Groningen (1631). Gearchiveerd op 2 juli 2019. Het betreffende stuk is in de 19e eeuw hertekend door Mello Backer, die het vermeldde als 'Weender Kolk'.
↑ Westerhoff, R. (1865), Twee hoofdstukken uit de geschiedenis van ons dijkwezen; met oudheidkundige aanteekeningen, inzonderheid betrekkelijk de provincien Groningen en Friesland. pp. 158-159
↑ Westerhof, R. (1844), De kwelder-kwestie nader toegelicht[...]. p. 20.