Oltzeko jauregia
| Oltzeko jauregia | |
|---|---|
 Monumentu historikoa | |
 | |
| Kokapena | |
| Herrialdea |  Euskal Herria |
| Lurraldea |  Nafarroa Beherea |
| Eskualdea | Arberoa |
| Udalerria | Iholdi |
| Koordenatuak | 43°16′17″N 1°11′04″W / 43.271448°N 1.184506°W / 43.271448; -1.184506 |
 | |
| Ondarea | |
| Mérimée ID | PA64000054 eta IA64000765 |
Oltzeko jauregia, izen bereko auzoan, Iholdin (Nafarroa Beherea), kokaturiko jauregia da.
Joan Oltze prelatuaren etxebizitza noblea izan zen berau. Jatorriz XVI. mendekoa, 1664. urtean birmoldarazi zuen Joan Oltzekoak, familia-jauregiaren aztarnen gainean. Baionako apezpiku izan zen honek ezkondu zituen Frantziako Luis XIV.a eta Maria Teresa Austriakoa espainiar infanta.
Gaztelua lauki‑formako eraikina da eta lauki‑formako bi dorre ditu ertzetan. Dekorazio aberatsa du barruan, XVII. mendeko iztuku, frantses-eran eginiko sabai, tximinia ikusgarri, garaiko altzari, kapera eta erretaula, eskailera handia eta kupula dituelarik.
2005eko martxoaren 1etik monumentu historiko izendapena du.[1]
Oltzatarrak
Oltza izena 1209. urtean agertzen da lehendabiziko aldiz, Gaston IV.a Biarnokoaren akta batean. «Olso» idazten zen garai hartan, eta Joan apezpikua izan zen abizena frantsestu zuen lehena XVII. mendean.[2]
Apezpiku euskaldun bat Baionan
Joan Oltza izendatu zuten Boloniako apezpiku 1632an, eta haren osaba Mgr. Etxautzek, Tourseko apezpikuak, sagaratu zuen. 1643an, Agdeko apezpiku izateko hautatu zuten, baina trukea egin zuen Baionako Mrg. Fouquetekin, nahiz eta elizbarruti hori bestea bezain aberatsa ez izan: Compaigneren hitzetan, «bere herrialdeak zituen interes pertsonalak gutxiestera eraman zuen, eta bere aberkideen desioetara makurtu zen, haiek artzain gisa jarduteko eskatzen baitzioten behin eta berriz».
Sabel Xuritarren eta Sabel Gorritarren arteko gerra‑garaia zen; batetik Urtubi, eta bestetik, Chourio eta Senpere. Oltzaren apezpikutzak iraun bitartean gertatu zen gertakari nagusiena Donibane Lohizuneko elizan Frantziako Luis XIV.a Maria Teresarekin, Espainiako Infantarekin, ezkontzea izan zen. Sinodo bat bildu zuen, eta euskaraz argitaratu zituen sinodoaren estatutuak eta liburu bat; euskarazko liburuak Pregarioak izena zuen, eta liburuaren xedea apaizei sermoiak idazten laguntzea zen. Oltza arrebaren etxean hil zen, Ortzaizen, Harizmendia etxean. Oltza monsinorea izan zen Baionako azken apezpiku euskalduna, duela hiru mende baino lehenago.[2]
Erreferentziak
| Euskarazko Wikipedian bada atari bat, gai hau duena: Euskal Wikiatlasa |
| Nafarroa Behereko monumentu historikoak | ||
|---|---|---|
| Agramondarren gaztelua · Agramondarren zubia · Ahatsako hilerriko gurutzea · Altzietako eliza · Bankako kobre meategi eta burdinola · Bastidako judu hilerria · Bazkazaneko eliza · Bazkazaneko serorategia · Beltzuntze jauregia · Bidaxuneko judu hilerria · Doneztebe eliza · Etxauzko burdinola · Etxauzko gaztelua · Gamueko gaztelua · Ilarritako harrespilak · Izturitze eta Otsozelaiko harpeak · Lakarrako jauregia · Oltzeko jauregia · Zokotzeko eliza | ||
- i
- e
- a
Euskal Herriko gazteluen aurkibidea
Aitzorrotzeko gaztelua • Arkale • Gaztelu Zahar gaztelua • Hondarribiko gaztelua • Legazpi dorrea • San Marko gotorlekua • San Telmo gaztelua • Santa Barbara gotorlekua • Santa Isabel gaztelua • Urgullgo gaztelua
Abadia jauregia • Ezpeletako gaztelua • Garroko jauregia • Gaztelu Berria • Gaztelu Zaharra • Gixuneko gaztelua • Haitze gaztelua • Haltia gaztelua • Urtubia gaztelua
Ahatsako gaztelua • Apat gaztelua • Bidaxuneko gaztelua • Etxautz gaztelua • Gamueko gaztelua • Lakarrako jauregia • Latsaga gaztelua • Mendiguren gaztelua • Oltzeko jauregia • Rokabruna gaztelua • Rokafort gaztelua • Uhartehiriko gaztelua
Ablitasko gaztelua • Aixitako gaztelua • Alesbesko gaztelua • Amaiurko gaztelua • Añorbeko gaztelua • Aratzuriko gaztelua • Arlekiko gaztelua • Arradako gaztelua • Artaxoako Zerkoa • Azagrako gaztelua • Azkoiengo gaztelua • Burgiko gaztelua • Cadreitako gaztelua • Cortesko gaztelua • Deioko gaztelua • Eloko gaztelua • Erriberriko Errege Jauregia • Erriberriko Jauregi Zaharra • Eslabako gaztelua • Faltzesko gaztelua • Funesko gaztelua • Galipentzuko gaztelua • Garañoko gaztelua • Gazteluberriko gaztelua • Gergako gaztelua • Gorraizko gaztelua • Gorritiko gaztelua • Kabregako gaztelua • Kaparrotsuko gaztelua • Iruñeko zitadela • Izabako gaztelua • Larragako gaztelua • Legingo gaztelua • Martzillako gaztelua • Melidako gaztelua • Milagroko gaztelua • Mirandako gaztelua • Murelu Hautsiko gaztelua • Nafarroako errege-erreginen jauregia • Oibarko gaztelua • Orzorrotzeko gaztelua • Peñako gaztelua • Petillako gaztelua • Punicastroko gaztelua • Rocaforteko gaztelua • San Kristobal gotorlekua • Santakarako gaztelua • Santxikorrota • Tafallako gaztelua • Tebasko gaztelua • Tudejen gaztelua • Tuterako gaztelua • Untzeko gaztelua • Uxueko Andre Mariaren eliza-gotorlekua • Xabierko gaztelua • Zalatanbor gaztelua • Zarrakazteluko gaztelua • Zilegietako dorrea
Kanpo estekak
| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q12265154
