Ekoantsietate

Ekoantsietate
Deskribapena
Motaherstura
Larritasuna
Arrazoia(k)klima aldaketa
klima aldaketa
Identifikatzaileak

Ekoantsietate terminoa ingurumeneko kataklismo baten beldur kronikoa da, hedabideetan klima-aldaketaren inpaktuei buruzko albiste katastrofistak entzuteak eragindakoa, eta norberaren, haurren eta etorkizuneko belaunaldien etorkizunaz arduratzean sortzen da.[1] Kontzeptua Ameriketako Estatu Batuetako Psikologia Elkarteak sortu zuen 2017an.[2] Hala ere, oraindik ez da diagnostiko ofizialtzat hartzen osasun mentalaren arloan herrialde guztietan.

Aurrekariak

2020an, Center of Climate and Resilience Research (CR2) zentroaren txosten batek adierazi zuen 18 urtetik gorako latinoamerikarren %89k klima-aldaketarekin oso kezkatuta edo nahiko kezkatuta dagoela. Gainera, inkestatutako herrialde bakoitzean, uste da herrialdea ez dagoela ondo prestatuta klima-aldaketari aurre egiteko; %97k uste dute beren herrialdeak ezer edo gutxi prestatuta daudela.[3]

Urtebete geroago, gazteentzako beste azterlan batek antzeko ondorioak atera zituen berriro. Social Science Research Network (SSRN) ikerketa-hedapenerako plataformak argitaratu zuen ikerketa, eta ondorioztatu zuen klima-aldaketak kezkatzen zuela taldea. % 59 zeharo kezkatuta edo oso kezkatuta, % 84, gutxienez, nahiko kezkatuta. Bestalde, %50 baino gehiago triste, antsietate egoeran, haserre, ahul, babesgabe eta errudun sentitzen zen. % 45ek baino gehiagok esan zuen klima-aldaketari buruzko sentimenduek kalte egiten diotela haren bizitzari, eta klima-aldaketari buruzko pentsamendu negatibo ugari jakinarazi zituzten.[4]

Gainera, ekoantsietatearen aurretik, ingurumen-ondorioekin zerikusia izan zuen lehen terminoa solastalgia izan zen. Glenn Albrecht filosofo australiarrak proposatu zuen lehen aldiz, eta bere lurraldeak suntsitzearen ondorioz sorturiko sintoma psikologikoen multzo gisa definitu zuen, giza jardueren edo klimaren ondorio.

Sintomak eta arrazoiak

Zeinu/sintomen barruan, kasurik larrienetan, ekoantsietateak itomena edo depresioa eragin dezake. Gainera, erru/erantzukizun sentimendua adierazten dute, eta horrek eragina izan dezake seme-alabak izateko edo ez izateko erabakian.[5]

Ekosofiak dioenez, antsietate-sentsazio hori, neurri handi batean, egungo klima-baldintzek eta etorkizuneko ziurgabetasunak eragiten dute. Pertsonak izaki zaurgarri eta interkonektatu gisa ezarriz, komunitate, animalia eta ekosistema asko mehatxatzen dituen berehalako arriskua hautematen dutenak. Giza osasun mentalari zuzenean eragiten dion indarkeria-zikloa da.[6]

Gizarte zibila

Erakundeetako hainbat akademikok eta gizarte zibileko partaidek ekoantsietateari aurre egin diote.

Horietako bat Maisa Rojas da, CR2 erakundeko kidea eta gaur egungo ingurumen-ministroa Txilen. Hark esan zuen fenomeno hori giza erreakzioen zati bat dela, duela urte gutxi arte klima-aldaketari buruz hitz egiten baikenuen etorkizuneko zerbait bezala, hartz polarrei gertatuko zitzaien zerbait, baina orain bakoitzak bere bizitzan bizitzen ari gara, eta munduko eskualde guztietan desberdin ikusten da. Alta, denok ikusten ari dugu gure aurrean klima-aldaketa.[7]

Caroline Hickman akademiko eta Psikologia Klimatikoko Aliantzako (CPA) kide da, eta horri buruzko azterlanak ere egin ditu. Horretan, klima-antsietatea ingurumenagatiko antsietatea dela dio. Gainera, bere ustez, gobernuek eta boterea dutenek berehala jokatzen ez dutela ikusteak ekoantsietatea eragin dezaketen sentsazioak eragiten ditu.

Erreferentziak

  1. Sepúlveda, Paulina. (2021-08-09). «Eco ansiedad: las consecuencias en salud mental ante la ruina ambiental del planeta» La Tercera.
  2. [https://www.apa.org/news/press/releases/2017/03/climate-mental-health «Date created: 2017 Climate Change's Toll On Mental Health»] www.apa.org.
  3. Pandemia y salud mental, en contexto de cambio climático y crisis social. .
  4. Marks, Elizabeth; Hickman, Caroline; Pihkala, Panu; Clayton, Susan; Lewandowski, Eric R.; Mayall, Elouise E.; Wray, Britt; Mellor, Catriona et al.. (2021-09-07). Young People's Voices on Climate Anxiety, Government Betrayal and Moral Injury: A Global Phenomenon. Social Science Research Network.
  5. «Ecoansiedad: las secuelas psicológicas de la crisis climática» Iberdrola.
  6. [https://riull.ull.es/xmlui/bitstream/handle/915/26310/L_49_%20%282021%29_07.pdf?sequence=1 RESPIRACIÓN VULNERABLE. REFLEXIONES ECOSÓFICAS SOBRE UN MUNDO IRRESPIRABLE. ].
  7. «Eco ansiedad: Especialistas de la U. de Chile explican en qué consiste este nuevo trastorno psicológico - Universidad de Chile» www.uchile.cl.

Kanpo estekak

Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q31883801
  • Wd Datuak: Q31883801
  • i
  • e
  • a
Klima aldaketa
Ikuspegi orokorra
  • Klima aldaketaren kausak
  • Sistema klimatiko
  • Klima aldaketaren ondorioak
  • Klima aldaketa arintzea
  • Klima aldaketara moldatzea
  • Herrialdearen eta eskualdearen arabera
Kausak
Ikuspegi orokorra
  • Klima aldaketaren kausak
  • Karbono dioxidoa Lurraren atmosferan
  • Muturreko gertakarien leporatzea
  • Berotegi-efektua
  • Klima aldaketari buruzko kontsentsu zientifikoa
Iturriak
  • Berotegi-efektu gas
  • Berotegi-efektuko gasen emisio
    • Karbonoaren kontabilitate
    • Karbono-lorratza
    • Karbono-isuri
    • nekazaritzatik
    • hezeguneetatik
  • Erregai fosil
  • Basogabetzea eta klima aldaketa
  • Energia-kontsumo
Historia
  • Zientzia klimatikoaren historia
  • Politika klimatikoaren historia
  • Svante Arrhenius
  • Eunice Newton Foote
  • James Hansen
  • Charles David Keeling
  • Nazio Batuen konferentziak
  • Urteak klima aldaketan
    • 2019
    • 2020
    • 2021
    • 2022
    • 2023
    • 2024
Fisikoak
Flora eta fauna
  • Biomak
  • Ekosistemak
    • Masa heriotza gertakari
  • Espezie inbaditzaileak
  • Landare bioaniztasuna
  • Itsasoko bizia
  • Hegaztiak
  • Klima aldaketaren ondorioz iraungitzeko arriskua
  • Basogabetze gradual
Soziala eta ekonomikoa
  • Nekazaritza
    • Abeltzaintza
  • Hiriak
  • Zibilizazioaren kolapsoa
  • Umeak
  • Desgaitasuna
  • Inpaktu ekonomikoa
  • Arrantzategiak
  • Generoa
  • Osasuna
  • Giza eskubideak
  • Jatorrizko herriak
  • Uharte-nazioak
  • Migrazioa
  • Pobrezia
  • Segurtasuna eta gatazkak
  • Uholde urbano
  • Ur-eskasia
  • Ur-segurtasuna
Herrialdearen eta eskualdearen arabera
  • Afrika
  • Amerika
  • Antarktikan
  • Artikoa
  • Asia
  • Australia
  • Karibea
  • Europa
  • Euskal Herria
  • Hegoaldeko Asia
  • Karibea
  • herrialdearen arabera
Ekonomia eta finantzak
  • Karbono-aurrekontu
  • Karbono-kreditu
  • Karbono-neutraltasun
    • Gold Standard
  • Karbono isurketen prezioa
  • Karbono-zerga
  • Zor klimatiko
  • Arrisku klimatikoen aseguru
  • Finantza klimatikoak
  • Klima aldaketa arintzearen onura partekatuak
  • Erregai fosilen desinbertsio
  • Arintzearen ekonomia
  • Karbono isurketen salerosketa
  • Green Climate Fund
  • Karbono baxuko ekonomia
Energia
Karbono hustubideak hobetzea
  • Karbono urdin
  • Karbono dioxidoa kentzea
    • Karbono-bahiketa
    • Airearen harrapaketa zuzen
  • Karbonoaren laborantza
  • Nekazaritza klimatikoki adimentsu
  • Basogintza (basotze, baso-sarzte, REDD eta REDD+)
  • Lurraren erabilera, lurraren erabilera aldaketa eta basogintza (LULUCF eta AFOLU)
  • Naturan oinarritutako soluzioak
Norbanakoak
  • Klima aldaketaren aurkako norbanako ekintza
    • Landareetan oinarritutako dieta
Gizartea eta moldatzea
Gizartea
moldatzea
  • Moldatzeko gaitasun
  • Zaurgarritasuna
  • Erresilientzia
  • Arrisku klimatiko
  • Ekosisteman oinarritutako moldatze
  • Hondamendi arriskuak gutxitze
  • Uholdeen kontrol
  • Galerak eta kalteak
  • Atzera-egite planifikatu
  • Naturan oinarritutako soluzioak
  • The Adaptation Fund
  • National Adaptation Programme of Action
Komunikazioa
  • Hezkuntza-klimatiko
  • Espiral klimatiko
  • Herri kulturan
    • artea
    • fikzio klimatiko
  • Klima Aldaketaren Aurreko Betetze Indizea
  • Krisi klimatiko
  • Komunikabideak
  • Berotzearen zerrenda-grafikoa
Nazioarteko akordioak
Oinarriak eta teoria
Neurketa
  • Lurrazaleko tenperatura global
  • Tenperaturen erregistro instrumentala
  • Indikatzaile paleoklimatko
  • Satelite bidezko neurketa
Teoria
Ikerketa eta modelatzea
  • Zerrenda-motako artikulua Glosategia
  • Kategoria Kategoria